Hierarchia społeczna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ark (dyskusja | edycje)
nowy
 
Ark (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 1:
'''Hierarchia społeczna, hierarchia dominacyjna''' - społeczna przewaga pojedynczych [[osobnik]]ów nad innymi, oparta na [[Dominacja|dominacji]] socjalna struktura grupy osobników tego samego [[Gatunek (biologia)|gatunku]] przebywających na wspólnym [[Terytorium (biologia)|terytorium]], zmierzająca do zapewnienia osobnikom dominującym łatwiejszego dostępu do zasobów.
 
[[Grafika:Macaca arctoides.png|250px|right|thumb|Do zachowania równowagi w grupie konieczne jest ustalenie prawidłowych relacji pomiędzy osobnikami]]
Organizacja grupy opiera się na trwałych relacjach [[Agresja (etologia)|agresywno]] - uległych pomiędzy osobnikami. Hierarchia ustala się podczas wstępnych kontaktów pomiędzy osobnikami, w wyniku powtarzanych gróźb i pojedynków. Ustalenie się hierarchii społecznej zapobiega rozpadowi grupy. Ewentualne starcia pomiędzy osobnikami przy pierwszych kontaktach doprowadzają do ustalenia relacji i w ten sposób zapobiegają dalszym konfrontacjom. Hierarchie dominacyjne przyjmują różne formy w zależności od stopnia rozwoju społecznego danej [[Populacja (biologia)|populacji]] - od [[despotyzm]]u przez hierarchię liniową po złożone struktury piramidalne. W [[Etologia|etologii]] osobnik dominujący określany jest osobnikiem ''alfa'', a osobnik o najniższej pozycji w grupie - osobnikiem ''omega''.
Termin ''hierarchia społeczna'' odnoszony jest zwykle do społeczności ludzkich, natomiast w odniesieniu do pozostałych gatunków socjalnych stosuje się najczęściej termin ''hierarchia dominacyjna''.
 
Organizacja grupy społecznej opiera się na trwałych relacjach [[Agresja (etologia)|agresywno]] - uległych pomiędzy osobnikami. Hierarchia ustala się podczas wstępnych kontaktów pomiędzy osobnikami, w wyniku powtarzanych gróźb i pojedynków. Ustalenie się hierarchii społecznej zapobiega rozpadowi grupy. Ewentualne starcia pomiędzy osobnikami przy pierwszych kontaktach doprowadzają do ustalenia relacji i w ten sposób zapobiegają dalszym konfrontacjom. HierarchieAgresja dominacyjnei przyjmująpotrzeba różnedominacji formyposzczególnych wosobników zależnościjest odkonfrontowana stopniaz rozwojuinteresem społecznegocałej danejgrupy [[Populacjalub (biologia)|populacji]]poszczególnych - od [[despotyzm]]u przez hierarchię liniową po złożone struktury piramidalne. W [[Etologia|etologii]] osobnik dominujący określany jest osobnikiem ''alfa''podgrup, aw osobnikstopniu oproporcjonalnym najniższejdo pozycjiwięzi w grupie -pomiędzy osobnikiemich ''omega''członkami.
Hierarchie dominacyjne pojawiają się u najbardziej zaawansowanych ewolucyjnie [[Kręgowce|kręgowców]], zwłaszcza charakteryzujących się dużymi rozmiarami ciała, oraz u [[Owady społeczne|owadów eusocjalnych]].
 
Hierarchie dominacyjne przyjmują różne formy w zależności od stopnia rozwoju społecznego danej [[Populacja (biologia)|populacji]] - od [[despotyzm]]u przez hierarchię liniową (linearną) po złożone struktury piramidalne. W [[Etologia|etologii]] osobnik dominujący określany jest osobnikiem ''alfa'', a osobnik o najniższej pozycji w grupie - osobnikiem ''omega''.
 
Hierarchie dominacyjne pojawiają się u najbardziej zaawansowanych ewolucyjnie [[Kręgowce|kręgowców]], zwłaszcza charakteryzujących się dużymi rozmiarami ciała, oraz u [[Owady społeczne|owadów eusocjalnych]]. Dotychczas przeprowadzono intensywne badania hierarchii wśród ryb, ptaków i ssaków. Wyniki badań prowadzonych na grupach trzymanych w niewoli są kwestionowane, ponieważ te same gatunki zwierząt wykazują odmienne zachowania w warunkach naturalnych<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.pismo.niebieskalinia.pl/index.php?id=381
| tytuł = Porządek dominacji. Męska hierarchia czy kobiecy egalitaryzm?
| opublikowany = Niebieska Linia, nr 5/2005
| data dostępu = 18 kwietnia 2008
| autor = Tomasz Witkowski
}}</ref>.
 
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
<div style="font-size:85%">
Linia 12 ⟶ 23:
 
[[Kategoria:Etologia]]
 
[[en:Dominance hierarchy]]
[[fr:Hiérarchie de dominance]]