Zmicier Żyłunowicz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
linki wewn. kat.
m poprawa linków
Linia 1:
'''Źmicier Żyłunowicz''', ps. ''Ciszka Hartny'', [[biał.]] ''Цішка Гартны'', właść. ''Зміцер Хведаравіч Жылуновіч'' (ur. [[4 listopada]] [[1887]] w [[Kopyl]]u, zm. [[11 kwietnia]] [[1937]] w [[Mohylew]]ie) - białoruski pisarz i poeta, działacz odrodzenia narodowego, polityk komunistyczny, premier [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|BSRR]] w [[1919]] roku.
 
W [[1905]] roku wziął udział w rewolucji socjalistycznej w Rosji. Później przez dwa lata uczył się w gimnazjum w rodzinnym mieście. W [[1906]] roku podjął pracę fizyczną (jako garbarz), jednak wkrótce odnalazł się w dziennikarstwie - redagował ''"Nową Niwę"'' (od [[1908]] roku). Przed [[I wojna światowa|pierwszą wojną światową]] przez pewien czas przebywał w Petersburgu, gdzie poza pracą robotnika nawiązał kontakty z lokalnymi bolszewikami skupionymi wokół ''"Prawdy"''.
Linia 5:
W [[1913]] roku wydał swoje pierwsze próby poetyckie w wydawnictwie ''"Zahladnie slonca i w nasze akonca"'' (tomik wierszy ''"Pieśni"'' pisany łacinką).
 
W [[1917]] roku wszedł w skład Białoruskiego Komisariatu Ludowego, w czerwcu [[1917]] roku objął przywództwo nad [[Białoruska Socjalistyczna Hramada|Białoruską Socjalistyczną Hramadą]]. W lutym [[1918]] roku reprezentował Białoruski Komisariat Ludowy przy rządzie [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]], na terenie Rosji redagował również gazetę ''"Dziańnica"''.
 
Coraz bardziej przechylając się w stronę bolszewizmu przyjął w październiku [[1918]] roku członkostwo w [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|RKP(b)]], a z dniem 1 stycznia [[1919]] roku przyjął wyznaczoną mu przez rosyjskich bolszewików funkcję przewodniczącego Tymczasowego Rewolucyjnego Rządu Robotniczo-Włościańskiego powstałej właśnie [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]].
 
Ze względu na mało ortodoksyjne poglądy (dążył do nawiązania współpracy z lewicowym skrzydłem [[Białoruska Republika Ludowa|BRL]], m.in. [[Białoruska Partia Socjalistów-Rewolucjonistów|BPSR]]) już w lutym został aresztowany, jednak wypuszczono go szybko - przez parę miesięcy pracował jako politruk w [[Armia Czerwona|armiiArmii czerwonejCzerwonej]].
 
W [[1920]] roku wszedł w skład Centralnego Komitetu Wykonawczego [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|BSRR]] (kolegialnej głowy państwa). Od [[1927]] do [[1929]] roku zastępował członka KC [[KP(b)B]] i [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|WKP(b)]].
 
Redagował białoruskojęzyczne gazety ''"Sawieckaja Biełaruś"'' i ''"Połymia"'', wydawał swoje wiersze, nowele i opowiadania. W [[1928]] roku został profesorem Akademii Nauk [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]].
 
W styczniu [[1931]] roku został wykluczony z [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|WKP(b)]] na fali walki z ''"białoruskim nacjonalizmem"'' (''"nac-demami"'') - miał przewodniczyć fikcyjnej organizacji [[Związek Wyzwolenia Białorusi|''"Sajuz Wyzwaleńnja Biełarusi"'']] - i skazany na 10 lat łagru.
 
Po pięciu latach wypuszczony, jednak w [[1936]] roku znów aresztowany. Po roku pobytu w więzieniu przewieziony do szpitala psychiatrycznego w [[Mohylew]]ie, gdzie oficjalnie zmarł po czterech dniach pobytu na gangrenę płuc.
Linia 22:
 
== Publikacje ==
* ''"Pieśni"'' ([[Sankt Petersburg]] [[1913]])
* ''"Uzhorki i niziny"'' (zb. publicystyki, [[Mińsk]] [[1928]])
* ''"Homan zarnic"'' (proza, opowiadania, [[Mińsk]] [[1932]])