Giedrojcie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ABX (dyskusja | edycje)
Dodano link do galerii na Commons
ABX (dyskusja | edycje)
Linia 1:
{{Miasto zagranica infobox|
|Miasto =Giedrojcie
|dopełniacz_miasta =Giedrojciów
|herb_miasta =Image:Giedraiciai COA.gif
|nazwa_państwa =LTU
|jednostka_adm =Obwód
|nazwa_jednostki_adm =[[Grafika:Utjanskii uezd fl.gif|20px]] [[obwód uciański|uciański]]
|zarządzający =Burmistrz
|burmistrz =
|stopniN =55
|minutN =2
|szerokość =N
|stopniE =52
|minutE =46
|długość =E
|wysokość =
|powierzchnia =
|populacja = ok.770
|gęstość =
|aglomeracja =
|rok =
|nr_kier =
|kod_poczt =
|tablica_rej =
|miasta_partnerskie =
|mapa_miasta =
|www =
|podział miasta =
}}
[[ImageGrafika:Giedraiciu varpine.jpg|thumb|left|Dzwonnica kościoła Św. Bartłomieja]]
 
'''Giedrojcie''' (lt: ''Giedraičiai'') - miasto na [[Litwa|Litwie]] położone w [[gmina rejonowa Malaty | rejonie malackim]] ok. 47 km na północ od [[Wilno|Wilna]] nad jeziorem Giedrojcie
[[Image:Giedraiciu varpine.jpg|thumb|Dzwonnica kościoła Św. Bartłomieja]]
 
'''Giedrojcie''' (lt: ''Giedraičiai'') - miasto na [[Litwa|Litwie]] położone w [[gmina rejonowa Malaty | rejonie malackim]] ok. 47 km na północ od [[Wilno|Wilna]] nad jeziorem Giedrojcie
(lt: ''Kiementas'').
 
Kościół w Giedrojciach był jednym z najstarszych na Litwie. Ufundowany został w [[1445]] przez [[Józef Giedroyć|ks. Józefa Giedroycia]]. Obecny przebudowany kościół pw. Św. Bartłomieja został postawiony przez [[biskup]]a [[Żmudź|żmudzkiego]] [[Józef Arnulf Giedroyć|Józefa Arnulfa Giedroycia]] oraz jego brata Marcina w [[1809]].
 
Giedrojcie uważa się za kolebkę rodu [[Giedroyciowie|Giedroyciów]]. Na przeciwległym brzegu jeziora wznosi się góra, która według [[Maciej Stryjkowski|Stryjkowskiego]] została sztucznie usypana współcześnie z miastem przez [[Gedrus]]a, wnuka [[Giligin]]a, księcia litewskiego. Książęta Giedroyciowie, właściciele miasta i okolicy, mieli wybudować na niej [[zamek]].
 
Okolice Giedrojć były świadkami wielu wydarzeń z historii Polski i Litwy.
 
W czasie [[Powstanie listopadowe|powstania listopadowego]] z [[1830]] w Giedrojciach kilkunastu młodych [[partyzant]]ów zastąpiło drogę oddziałowi księcia Chyłkowa zmierzającemu przez Giedrojcie, [[Malaty]] do [[Święciany|Święcian]]. Udało im się zabić kilku z podkomendnych Chyłkowa, sami jednak przy tym zginęli. Rosjanie w odwecie zamordowali szanowanego miejscowego obywatela Justyna Dmochowskiego.
 
W okolicy miasta zaszła jedna z większych potyczek w czasie [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] z [[1863]].
 
Giedrojcie były też teatrem działań w czasie [[Stosunki polsko-litewskie|konfliktu polsko-litewskiego z 1920]]. W nocy z 20 na 21 listopada 1920 [[Litwini]] znienacka (od 21 listopada miał obowiązywać [[rozejm]]) zaatakowali i zajęli Giedrojcie (wówczas [[Litwa Środkowa]]). Walki trwały do ok. godz. 14, a następnie zostały przerwane interwencją [[Liga Narodów|Ligi Narodów]]. [[Bitwa]] ta nie miała większego znaczenia militarnego, lecz dla dążących do niepodległości Litwinów miała jednak duże znaczenie symboliczne.
 
=== Bibliografia ===
* Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, wyd. pod red. F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego, J. Krzywickiego i W. Walewskiego, Warszawa 1880-1902, t. 2
 
Linia 52 ⟶ 50:
 
* Wspomnienia z wydarzeń powstania listopadowego na Wileńszczyźnie, Mirosław Gajewski, Nasz Czas 46 (585)
 
 
{{commonscat|Giedraičiai}}