Order Franciszka Józefa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Alexvonf (dyskusja | edycje)
ABX (dyskusja | edycje)
poprawa linków, WP:SK
Linia 1:
'''Order Franciszka Józefa''' ([[język niemiecki|niem.]]: '''Kaiserlich-Österreichischer Franz Joseph-Orden''') - [[odznaczenie]] Cesarstwa [[AustriaCesarstwo Austriackie|Cesarstwa Austriackiego]]ckiego za zasługi cywilne i wojenne, nadawane od [[1849]] do [[1918]] roku.
[[Grafika:Wappen Kaiser Franz Joseph I.png|thumb|left|Godło cesarza Franciszka Józefa z dewizą "Viribus unitis"]]
[[Grafika:FranzJos.jpg|thumb|Oznaka Orderu Franciszka Józefa]]
 
=== Historia ===
Order został ustanowiony [[2 grudnia]] [[1849]] roku przez dziewiętnastoletniego wówczas cesarza Austrii i króla Węgier [[Franciszek Józef I|Franciszka Józefa I]] w pierwszą rocznicę objęcia przez niego tronu i posiadał [[demokracja|demokratyczny]] charakter odznaczenia za ogólne zasługi dla państwa niezależnie od pochodzenia, religii i pozycji społecznej. Początkowo trójklasowy, otrzymał później pięć klas według znanego schematu [[Legia Honorowa|Legii Honorowej]], od Wielkiego Krzyża do Kawalera (stopnie komandorii z gwiazdą i kawalera dodane dopiero poprzez zmianę [[statut]]ów w roku [[1869]], w tym samym roku dodano kategorię wojenną, niem. ''Kriegsdekoration'', skrót K.-D.)
 
=== Insygnia ===
Insygnia orderu to oznaka i gwiazda dla I i II klasy. Oznaką był wąski krzyż typu [[krzyż Leopolda]], emaliowany na czerwono ze złotym obramowaniem. [[Medalion]] [[awers]]u, [[emalia|emaliowany]] na biało, zawierał w środku złoty [[monogram]] założyciela "FJ". Medalion [[rewers]]u ukazywał datę "1849". Krzyż orderowy położony był na złotym dwugłowym, podwójnie ukoronowanym, częściowo emaliowanym na czarno orle monarchii habsburskiej, noszącym w dziobach złoty łańcuch, na dolnej części którego widniała [[dewiza]] panowania Franciszka Józefa, "Viribus unitis" ("''Zjednoczonymi siłami''"). Zawieszką była złota korona domowa [[Habsburg]]ów, tzw. "korona [[Rudolf II Habsburg|rudolfińska]]".
 
Dekoracje wojenne występują albo jako skrzyżowane złote lub (przy niższym stopniu odznaczenia) srebrne [[miecz]]e pod koroną zawieszki, lub, przy powtórnym nadaniu, jako [[wieniec laurowy]] naokoło medalionu.
 
Gwiazda I i II klasy ( I. klasa: 97 mm, II. klasa: 80 mm) była srebrna, ośmiopromienna, i nosiła na sobie oznakę orderu.
Order był noszony na wstędze koloru czerwonego, dekoracje wojenne na tej samej wstędze co [[Krzyż Zasługi Wojskowej]], białej z czerwonymi [[bordiura]]mi oraz drobnymi czerwonymi paskami na białym polu.
 
=== Bibliografia ===
* Arnhard Graf Klenau, ''Europäische Orden ab 1700'', München 1978
* Roman Freiherr von Procházka, ''Österreichisches Ordenshandbuch'', 1 -4, München 1979
* И. Г. Cпaccкий, ''Инocтpaнныe и pуccкиe opдeнa дo 1917 гoдa'', Leningrad 1963
{{Austriackie odznaczenia}}
 
[[Kategoria:austriackieAustriackie odznaczenia|F]]
[[Kategoria:Odznaczenia Austro-Węgier|F]]
[[Kategoria:Odznaczenia wojskowe|F]]