Hala Pięć Stawów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
m int.. linki
ToSter (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Linia 2:
[[Grafika:Dolina 5 Stawów Polskich a6.jpg|220px|thumb|[[Wyżnie Solnisko]]]]
[[Grafika:Dolina Roztoki a2.jpg|220px|thumb|Szałas na polanie [[Nowa Roztoka]]]]
'''Hala Pięć Stawów''' – dawna [[hala (botanika)|hala pasterska]] w polskich [[Tatry Wysokie|Tatrach Wysokich]]. Obejmowała [[Dolina Pięciu Stawów Polskich|Dolinę Pięciu Stawów]] oraz [[Dolina Roztoki|Dolinę Roztoki]]. Ogólna powierzchnia tej hali wynosiła ok. 1628 ha, w tym [[halizna|halizny]] stanowiły 370 ha, nieużytki 975 ha, kosodrzewina 250 ha, lasy 33 ha. W 1960 wypasano tutaj 195 owiec (tzw. przeliczeniowych). Z [[pasterstwo|pasterskiego]] punktu widzenia wartość użytkowa tej hali była znikoma, gdyż w większości są to obszary wysokogórskie, położone na wysokości 1625-1900 m n.p.m. Wypas powodował zaś tutaj ogromne szkody, gdyż tereny te mają dużą wartość przyrodniczą. W lasach występuje [[limba]], na skałach obficie [[roślinność alpejska]]. Pasterze płoszyli lub tępili rzadkie zwierzęta tatrzańskie: [[orzeł przedni|orła]] (gnieździł się po słowackiej stronie, gdzie nie był niepokojony przez wypas), [[kozica|kozice]], [[świstak]]i [[niedźwiedź brunatny|niedźwiedzia]], który tutaj miał swoje gawry. Dolina Pięciu Stawów znajduje się na tracietrasie przelotu ptaków wędrownych. Jednak nawet przy późnowieczornym przelocie nie zatrzymywały się one tutaj, gdyż płoszył je wypas, lecz przelatywały na słowacką stronę.
 
Dolina Roztoki traktowana była tylko jako pastwisko przejściowe, gdzie popasano na wiosnę w czasie pędzenia stada na Dolinę Pięciu Stawów, oraz jesienią, przy zejściu stada z hali. Czasami również w lecie, gdy spadł śnieg (co na tej wysokości nie jest wcale zjawiskiem niezwykłym), z konieczności schodzono ze stadem do tej doliny. Na polanie [[Nowa Roztoka]] stała szopa pasterskia, która notowana była już w XIX w., odnowiono ją w 1986. Przy dużym głazie zwanym [[Nacowa Wanta|Bacową Wantą]] podobno [[baca]] rozliczał się z [[gazda]]mi za wypas.
Linia 8:
Już [[Polskie Towarzystwo Tatrzańskie|Towarzystwo Tatrzańskie]] przed II wojną światową rozpoczęło wykup terenów tej hali od górali (wykupiło 24% udziału). W 1956 TPN ograniczył wypas, a w latach 1963-65 poprzez wykup lub wywłaszczenia cały obszar doliny stał się własnością TPN, który zlikwidował tutaj pasterstwo. Krowy pasły się do 1968 r. Po zniesieniu pasterstwa tej hali jej nazwa jest już historyczna, znacznie zaś poprawiły się warunki bytowania roślin i zwierząt w tym rejonie.
 
==== Zobacz też ====
* [[Hale tatrzańskie]]
 
 
==== Bibliografia ====
<div style="font-size:85%">
# {{cytuj książkę |nazwisko=Szafer |imię=Władysław |autor link=Władysław Szafer |tytuł=Tatrzański Park Narodowy |rok=1962 |wydawca= Zakład Ochrony Przyrody PAN }}
# {{cytuj książkę|imię=Józef |nazwisko=Nyka |autor link= Józef Nyka|tytuł=Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII |miejsce=Latchorzew |rok=2003 |wydawca=Wyd. Trawers |isbn= 83-915859-1-3 }}
Linia 19 ⟶ 21:
{{Hale polskich Tatr}}
 
[[Kategoria:Hale tatrzańskie|Pięć Stawów]]