Wersja z 14:59, 22 maj 2008 edytuj Zimbru (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 576 edycji mNie podano opisu zmian ← poprzednia edycja		Wersja z 12:24, 25 maj 2008 edytuj anuluj edycję Interfector (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 21 708 edycji m drobne redakcyjne, WP:SK następna edycja →
Linia 1: [[~~Image~~Grafika:Se asia lang map.png\|right\|350px\|thumb\|Mapa języków austroazjatyckich; języki munda zaznaczono kolorem żółtym]] '''Języki munda''' lub '''mundajskie''' – [[rodzina językowa]], skupiająca języki używane przez około 9 mln ludzi w środkowych i wschodnich [[Indie\|Indiach]] i w [[Bangladesz]]u. Tworzą jednostkę systematyczną [[~~Języki~~języki austroazjatyckie\|języków austroazjatyckich]], zazwyczaj umieszczanych obok [[~~Języki~~języki mon-khmerskie\|języków mon-khmerskich]], a więc są spokrewnione z takimi językami [[Azja\|Azji]] południowo-wschodniej, jak [[~~Język~~język wietnamski\|wietnamskim]] i [[Język khmerski\|khmerskim]]. Pochodzenie języków mundajskich jest ~~nie znane~~nieznane, choć zazwyczaj przyjmuje się, że są to [[Autochton\|języki autochtoniczne]] i, że ich kolebka znajduje się we wschodnich ~~Indii~~Indiach. Głównymi językami rodziny są języki [[~~Język~~język santali\|santali]], [[~~Języki~~języki mundari\|mundari]] i [[~~Języki~~języki ho\|ho]]. Wywarły wpływ na inne języki [[Subkontynent indyjski\|subkontynentu]] – w tym [[~~Języki~~języki indyjskie\|indo-sanskryckie]] i [[Języki drawidyjskie\|drawidyjskie]], same również ulegając ich silnym wpływom. Rodzinę zazwyczaj dzieli się na dwie podrodziny: [[~~Języki~~języki północno-mundajskie\|północno-mundajską]], języki której używane są na płaskowyżu [[Ćhota Nagpur]] w [[stan]]ach [[Jharkhand]], [[Chhattisgarh]], [[Bengal]] i [[Orisa]] oraz [[~~Języki~~języki południowo-mundajskie\|południowo-mundajskie]], używane w środku stanu Orisa i wzdłuż granicy tegoż z [[Andhra Pradesh]]. Użytkownicy języków północno-mundajskich, z których najczęściej używanym językiem jest Santali, stanowią dziewięćdziesiąt procent wszystkich użytkowników. Po santali, mundari i ho – pod względem liczby użytkowników – są [[Język korku\|korku]] i [[Język sora\|sora]]. Pozostałe języki mundajskie są używane w małych, odizolowanych społecznościach i są słabo znane. Cechami charakterystycznymi języków mundajskich są trzy [[liczba (językoznawstwo)\|~~liczba~~liczby]] (pojedyńcza, podwójna i mnoga), dwa [[rodzaj gramatyczny\|rodzaje]] (ożywiony i nieożywiony), [[~~Inclusivus~~inclusivus\|inkluzywny]] i [[~~Exclusivus~~exclusivus\|ekskluzywny]] [[zaimek]] pierwszej osoby oraz używanie zarówno [[zrostek\|zrostków]], jak i [[~~Czasownik~~zzasownik pomocniczy\|czasowników pomocniczych]] do wyrażenia czasu. W mundajskim systemie dźwiękowym, sekwencje [[spółgłoska\|spółgłosek]] są rzadkie, za wyjątkiem środków wyrazu. Oprócz języka korku, gdzie istnieje rozróżnienie między wysokim a niskim [[ton]]em, [[akcent]] jest przewidywalny. == Klasyfikacja == === Klasyfikacja [[Gérard Diffloth\|Gérarda Difflotha]] (z [[1974]]) === Poniższa, dwuczęściowa klasyfikacja Difflotha (1974) jest najczęściej cytowaną. Języki mundajskie * północnomundajskie [[Język korku\|korku]] cherwaryjskie * grupa cherwari: [[Język agarija\|agarija]], [[Język bidżori\|bidżori]], [[Język koraku \|koraku]] * grupa mundari: [[Język mundari\|mundari]], [[Język bhumidż\|bhumidż]], [[Język asuri \|asuri]], [[Język koda\|koda]], [[Język ho\|ho]], [[Język birhor\|birhor]] *** grupa santali: [[Język santali\|santali]], [[Język mahali\|mahali]], [[Język turi\|turi]] * południowomundajskie charia-juang: [[Język charia\|charia]], [[Język juang\|juang]] koraput munda * grupa remo: [[Język gata\|gata]] (ga), [[Język bondo\|bondo]] (remo), [[Język bodo gadaba\|bodo gadaba]] (gutob) * grupa savara [sora-juray-gorum] : [[Język parengi\|parengi]] (gorum) , [[Język sora\|sora]] (savara), [[Język juray\|juray]], [[Język lodhi\|lodhi]] === Klasyfikacja [[Gérard Diffloth\|Gérarda Difflotha]] (z [[2005]]) === Nowa klasyfikacja Difflotha, z 2005 roku, przedstawia nieco bardziej złożony obraz: Języki mundajskie * mundajskie rdzeniowe :* północnomundyjskie :: [[~~Język korku\|~~język korku]] :: cherwar :* chari-juang * koraput === Klasyfikacja [[Gregory D. S. Anderson\|Andersona]] (z [[2001]]) === W przeciwieństwie do obu klasyfikacji Difflotha, Gregory D. S. Anderson, w 2001, odrzuca grupę koraput i proponuje, na podstawie porównania morfologii, rozbicie pra-południowo-mundajskiego na trzy siostrzane grupy: charia-juang, sora-gorum i gutom-remo-gta {{IPA\|ʔ}}. == Bibliografia == * ''Munda Languages''. (2007). Routledge. ISBN 9780415328906 * Anderson, Gregory D.S. (2001). “A New Classification of South Munda: Evidence from Comparative Verb Morphology.” ''Indian Linguistics'' 62:21-36. * Anderson, G. D. S. (2007). ''The Munda verb: typological perspectives''. Trends in linguistics, 174. Berlin: Mouton de Gruyter. ISBN 9783110189650 * Śarmā, D. (2003). ''Munda: sub-stratum of Tibeto-Himalayan languages''. Studies in Tibeto-Himalayan languages, 7. New Delhi: Mittal Publicdations. ISBN 8170998603 * Śarmā, D. (2003). ''Munda: sub-stratum of Tibeto-Himalayan languages''. Studies in Tibeto-Himalayan languages, 7. New Delhi: Mittal Publicdations. ISBN 8170998603 * Newberry, J. (2000). ''North Munda dialects''. Victoria, B.C.: J. Newberry. ISBN 0921599684 * Newberry, J. (2000). ''North Munda hieroglyphics''. [Victoria, B.C.]: J. Newberry. ISBN 0921599692 * Varma, S. (1978). ''Munda and Dravidian languages: a linguistic analysis''. Hoshiarpur: Vishveshvaranand Vishva Bandhu Institute of Sanskrit and Indological Studies, Panjab University. 0CLC 25852225 == Linki zewnętrzne == * [http://www.southasiabibliography.de/Bibliography/Austroasiatic/Munda/Munda_-_General/munda_-_general.html southasiabibliography.de – języki munda] [[Kategoria:Języki austroazjatyckie\|Mundajskie, Języki]]

Języki mundajskie: Różnice pomiędzy wersjami