Hala Pięć Stawów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, link
MBi (dyskusja | edycje)
lit., drobne redakcyjne, wikizacja
Linia 2:
[[Grafika:Dolina 5 Stawów Polskich a6.jpg|220px|thumb|[[Wyżnie Solnisko]]]]
[[Grafika:Dolina Roztoki a2.jpg|220px|thumb|Szałas na polanie [[Nowa Roztoka]]]]
'''Hala Pięć Stawów''' – dawna [[hala (botanika)|hala pasterska]] w polskich [[Tatry Wysokie|Tatrach Wysokich]]. Obejmowała [[Dolina Pięciu Stawów Polskich|Dolinę Pięciu Stawów]] oraz [[Dolina Roztoki|Dolinę Roztoki]]. Ogólna powierzchnia tej hali wynosiła ok. 1628 ha, w tym [[halizna|halizny]] stanowiły 370 ha, nieużytki 975 ha, [[kosodrzewina]] 250 ha, lasy 33 ha. W [[1960]] r. wypas (w przeliczeniu na owce) wyniósł 195 sztuk. Z [[pasterstwo|pasterskiego]] punktu widzenia wartość użytkowa tej hali była znikoma, gdyż w większości są to obszary wysokogórskie, położone na wysokości 1625-1900 m n.p.m., wypas zaś powodował tu ogromne szkody, gdyż tereny te mają dużą wartość przyrodniczą. W lasach występuje [[limba]], a na skałach obficie [[roślinność alpejska]]. Pasterze płoszyli lub tępili rzadkie zwierzęta tatrzańskie: [[orzeł przedni|orłaorły]] (gnieździłgnieździły się po słowackiej stronie, gdzie nie byłbyły niepokojonyniepokojone przez wypas), [[kozica|kozice]], [[świstak]]i i [[niedźwiedź brunatny|niedźwiedzianiedźwiedzie]], któryktóre tutaj miałmiały swoje gawry. Dolina Pięciu Stawów znajduje się ponadto na trasie przelotu ptaków wędrownych, jednak nawet przy późnowieczornym przelocie nie zatrzymywały się one tutaj, gdyż płoszył je wypas, lecz przelatywały na słowacką stronę.
 
Dolina Roztoki traktowana była tylko jako pastwisko przejściowe, gdzie popasano na wiosnę w czasie pędzenia stada na Dolinę Pięciu Stawów oraz jesienią przy zejściu stada z hali. Czasami również w lecie, gdy spadł śnieg (co na tej wysokości nie jest wcale zjawiskiem niezwykłym), z konieczności schodzono ze stadem do tej doliny. Na polanie [[Nowa Roztoka]] stała szopa pasterska, która notowana była już w XIX w., odnowiono ją w [[1986]] r. Przy dużym głazie zwanym [[Bacowa Wanta|Bacową Wantą]] podobno [[baca]] rozliczał się z [[gazda]]mi za wypas.
 
Już [[Polskie Towarzystwo Tatrzańskie|Towarzystwo Tatrzańskie]] przed II wojną światową rozpoczęło wykup terenów tej hali od górali (wykupiło 24% udziału). W [[1956]] r. [[Tatrzański Park Narodowy|TPN]] ograniczył wypas, a w latach 1963-65 poprzez wykup lub wywłaszczenia cały obszar doliny stał się własnością TPN, który zlikwidował tutaj pasterstwo. Krowy pasły się do [[1968]] r. Po zniesieniu pasterstwa tej hali jej nazwa jest już historyczna, znacznie zaś poprawiły się warunki bytowania roślin i zwierząt w tym rejonie.
 
==== Bibliografia ====