Kościół św. Pantaleona w Kolonii: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Ujednoznacznienie linku z Kość na Kość (anatomia) przy pomocy Popups |
m WikiCleaner 0.76 - Naprawa linku do strony ujednoznaczniającej. Możesz pomóc! |
||
Linia 6:
Świątynia powstała na terenie przedmieścia starożytnej Kolonii. Pod dzisiejszą budowlą odkryto również resztki [[architektura starożytnego Rzymu|rzymskich]] budowli, m. in. [[willa|willi]]. Po roku [[350]] (lub – według innych badaczy – dopiero w VI/VII w.) wzniesiono jednonawowy [[kościół (budynek)|kościół]] z prostokątnym [[prezbiterium|chórem]], wokół którego istniał [[cmentarz]]. Pierwsza pisemna wzmianka o kościele pochodzi z roku [[866]]. Ok. [[957]] abp [[Bruno (arcybiskup koloński)|Bruno I]], brat cesarza [[Otto I Wielki|Ottona I]], założył przy nim klasztor [[benedyktyni|benedyktynów]] (drugi – obsadzony przez tego samego fundatora mnichami [[Irlandia|iryjskimi]] – znajdował się przy kościele Wielkiego św. Marcina, ([[język niemiecki|niem.]] ''Gross St. Martin''), który otrzymał hojne nadania. Zakonnicy zostali sprowadzeni z opactwa św. Maksymina w [[Trewir]]ze. Kościół klasztorny po przebudowie z dodaniem [[westwerk]]u i [[transept]]u poświęcono [[24 października]] [[980]].
Już wkrótce, staraniem cesarzowej [[Teofano (cesarzowa rzymska)|Teofano]], siostrzenicy cesarza [[Bizancjum]] [[Jan I Tzimiskes|Jana I]] i żony [[Otto II|Ottona II]], w latach ok. 986-1000 przedłużono nawę ku zachodowi, wzniesiono nowy westwerk i [[
Za czasów opata Wolberona ok. [[1160]] jednonawowa świątynia [[sztuka ottońska|ottońska]] otrzymała formę trzynawowej bazyliki [[architektura romańska|romańskiej]] ze sklepionymi nawami bocznymi, a w związku z rozwojem miasta, znalazła się na jego terytorium. Zabudowania klasztorne z [[krużganek|krużgankiem]] i budynek [[kapitularz]]a (obecnie skarbca) z pocz. XIII w. wzniesiono od północy, od strony południowej założono cmentarz z kaplicą pw. Świętego Krzyża i Dwunastu Apostołów (niezachowana). W X-XIII w. słynne były pracownie rzemieślnicze opactwa, z których wychodziły [[emalia|emalie]], wyroby z [[Kość (anatomia)|kości]] i [[kość słoniowa|kości słoniowej]], [[iluminacja książki|rękopisy iluminowane]] oraz dzieła [[złotnictwo|złotnictwa]]. Ściany świątyni zostały pokryte malowidłami.
Linia 23:
Fragmenty najstarszych rzeźb kamiennych zebrano w lapidarium, otwartym [[1997]] na emporze zachodniej.
Między prezbiterium a nawą znajduje się kamienne późnogotyckie [[lektorium]] z ok. [[1503]], o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej. W [[1696]] ustawiono na nim organy (zbudowane [[1652]] i dotąd zawieszone na ścianie płd.) i przesunięto do zachodniej części nawy. Dopiero podczas odbudowy kościoła przestawiono je na obecne miejsce (w rzeczywistości pierwotna lokalizacja była nieco inna, gdyż na rzecz przestrzeni przeznaczonej dla [[mnich]]ów odcinało również pierwsze przęsło nawy). W barokowym [[prospekt organowy|prospekcie organowym]] od [[1963]] znajduje się instrument firmy Johannes Klais z [[Bonn]] (34-głosowy, z 3 manuałami). Nowy ołtarz lektoryjny św. Krzyża z [[Portugalia|portugalskiego]] [[marmur]]u, nad którym zawieszono XIV-wieczny gotycki [[krucyfiks]] zaprojektował Elmar Hillebrand. W prezbiterium zachował się barokowy ołtarz główny z lat 1747-1749, gotyckie [[stalle]] zakonne z XIV w., a w oknach witraże z ok. [[1620]]. Z tego samego czasu co ołtarz pochodzi [[Ambona (architektura)|ambona]] w nawie głównej. W końcu XV w. Tilman van der Burch wyrzeźbił podwójny nagrobek hrabiów von Moers (transept płd.), natomiast malowany [[tryptyk]] jest dziełem warsztatu [[Bartholomäus Bruyn|Barthela Bruyna St.]]. W kościele znajdują się ponadto 2 cenne [[relikwiarz]]e, św. [[Mauryn]]a z ok. 1170 i św. [[Albin]]a (ok. 1186) oraz kilka gotyckich rzeźb.
W [[1991]] w związku z tysięczna rocznicą śmierci cesarzowej Teofano, jej prochy złożono w ustawionym w westwerku [[sarkofag]]u z białego marmuru z wyspy [[Naxos]], który wyrzeźbił Sepp Hürten w [[1965]]. Później sarkofag przeniesiono do południowego ramienia transeptu. Dziełem Seppa Hürtena z [[1961]] jest płyta na sarkofagu założyciela klasztoru – św. Brunona – oraz stosowna płyta inskrypcyjna w posadzce prezbiterium nad kryptą.
| |||