Sławków (województwo śląskie): Różnice pomiędzy wersjami

Od [[XV]] w. następuje stopniowy upadku pozycji Sławkowa, związany przede wszystkim z wyczerpywaniem się złóż [[kruszce|kruszców]] a także z trapiącymi miasto [[pożar|pożarami]] i najazdami. W szczególności w [[1455]] r. Sławków stał się ofiarą napadu nieopłaconych zaciężnych wojsko polsko-morawskich, które zniszczyły m.in. zamek i rezydencję biskupów{{Fakt|data=2008-06}}. Jednocześnie rolę lokalnego centrum i miejsca wydobycia [[kruszce|kruszców]] zaczął stopniowo przejmować [[Olkusz]]. Co prawda w [[XVI]] w. nastąpił w Sławkowie powtórny okres rozwoju [[górnictwo|górnictwa]] [[kruszce|kruszców]], jednak nie rozwinęło się już ono na większą skalę, a zniszczenia z czasu [[potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] ostatecznie przypieczętowały upadek miasta. W [[1673]] r. Sławków liczył zaledwie 720 mieszkańców. W [[XVIII]] wieku funkcjonowały w Sławkowie jeszcze prawdopodobnie kopalnie, skoro w [[1758]] r. biskup krakowski [[Andrzej Stanisław Załuski]] ufundował tu [[szpital]] górniczy, stopniowo jednak głównym zajęciem mieszkańców zaczęło się stawać [[rolnictwo]]. Obok niego działały nieliczne manufaktury (płócienna, obrusowa, sukienna i kapeluszy), a w latach [[1785]]–[[1790]] również założona i prowadzona przez [[Hipolit Kownacki|Hipolita Kownackiego]] huta rudy ołowianej{{Fakt|data=2008-06}}. W okresie zwierzchności [[biskupi krakowscy|biskupów krakowskich]] Sławków pozostawał centrum tzw. [[klucz (majątek ziemski)|klucza]] sławkowskiego, letnią rezydencją biskupią oraz siedzibą [[dekanat|dekanatu]] obejmującego pierwotnie 25 [[parafia|parafii]], w tym m.in. w [[Olkusz|Olkuszu]], [[Chrzanów|Chrzanowie]], [[Będzin|Będzinie]], [[Siewierz|Siewierzu]], [[Mysłowice|Mysłowicach]] i [[Bytom|Bytomiu]]. W [[1789]] r., gdy na mocy ustawy [[Sejm Czteroletni|Sejmu Czteroletniego]] nastąpiła [[sekularyzacja]] biskupiego [[księstwo siewierskie|księstwa siewierskiego]], przejęto na rzecz [[skarb państwa|skarbu państwa]] dobra [[klucz (majątek ziemski)|klucza]] sławkowskiego. W [[1790]] r. Sławków liczył 1467 mieszkańców. Warto dodać, że w odróżnieniu od niektórych sąsiednich miast (jak np. [[Będzin]] czy [[Olkusz]]), była to ludność wyłącznie [[chrześcijaństwo|chrześcijańska]], gdyż w Sławkowie, jako mieście biskupim, zabronione było osiedlać się [[Żydzi|Żydom]]. Jednakże po [[sekularyzacja|sekularyzacji]] dóbr biskupich liczba żydowskich mieszkańców Sławkowa wzrastała ciągle aż do samego początku [[I wojna światowa|pierwszej wojny światowej]]. W [[1808]] r., Sławków liczył 1612 mieszkańców, w tym 12 [[Żydzi|Żydów]]. Dalszy wzrost liczebny żydowskiej populacji Sławkowa wiąże się ze znalezieniem się miasta w [[strefa osiedlenia|strefie osiedlenia]]. O ile w [[1820]] r. wśród 2003 mieszkańców Sławkowa było 21 [[Żydzi|Żydów]] (1,05%), to pod koniec [[XIX]] w., w [[1897]] r. (według danych rosyjskiego [[spis statystyczny|spisu powszechnego]] z [[23 stycznia]] tego roku), na ogólną liczbę 4226 mieszkańców [[Żydzi|Żydów]] było już 714 (16,9%). W następstwie [[III rozbiór Polski|trzeciego rozbioru Polski]] ([[1795]]) Sławków wszedł w skład [[Królestwo Prus|Królestwa Prus]] ([[Nowy Śląsk]])[http://www.scdk.pl/rys_historyczny_rozwoju_regionu.php], jednak już wkrótce potem, w [[1807]] r., włączony został do [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]]. Od [[1815]] r. pozostawał w granicach [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Kongresowego]], gdzie najpierw ([[1816]]–[[1837]]) przynależał administracyjnie do [[Województwo krakowskie (Królestwo Polskie)|województwa krakowskiego]], a od [[1837]], kiedy [[województwo|województwa]] [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Kongresowego]] zastąpione zostały [[gubernia|guberniami]], do [[gubernia krakowska|guberni krakowskiej]] (w [[1841]] r. przemianowanej na [[gubernia kielecka|kielecką]]). W latach [[1845]]–[[1867]] wchodził w skład [[gubernia radomska|guberni radomskiej]] ([[Język rosyjski|ros.]]: ''Радомская губерния''), a po jej podziale w roku [[1867]] r., [[gubernia kielecka|guberni kieleckiej]] ([[Język rosyjski|ros.]]: ''Келецкая губерния''). W [[1869]] roku utracił prawa miejskie, które odzyskał dopiero w [[1958]] roku[http://isip.sejm.gov.pl/servlet/Search?todo=file&id=WDU19570570284&type=2&name=D19570284.pdf]. [[Grafika:Sławków Ratusz.JPG|thumb|right|Ratusz sławkowski z początku XX w.]] Ważną rolę dla rozwoju Sławkowa miała budowa [[Kolej Iwangorodzko-Dąbrowska|Kolei Iwanogrodzko-Dąbrowskiej]] ([[Język rosyjski|ros]].: ''Ивангородо-Домбровская железная дорога''[http://ru.mosaicwords.com/dics/brokg/%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BE-%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%B6%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F+%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B0.html]), która na początku [[1885]] r. połączyła go z [[Kielce|Kielcami]] i [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrową Górniczą]].

W [[XIX]] w. na fali ogólnego rozwoju przemysłowego w [[Królestwo Kongresowe|Królestwie Polskim]] w Sławkowie kilkakrotnie powracano do eksploatacji [[Złoże mineralne|złóż]] [[kruszce|kruszcowych]]. Rozpoczęto również w tym czasie wydobycie [[węgiel kamienny|węgla kamiennego]]{{Fakt|data=2008-06}}. Złoża te nie okazały się jednak na tyle zasobne, żeby w znaczący sposób wpłynąć na rozwój gospodarczy miasta. Trwałym elementem pejzażu miasta pozostała natomiast założona wtedy fabryka drutu i wyrobów metalowych. W [[1919]] r. Sławków wszedł w skład [[Województwo kieleckie (II Rzeczpospolita)|województwa kieleckiego]]. W [[1935]] r. doszło do zmiany granic między Sławkowem a gminą [[Bolesław (powiat olkuski)|Bolesław]][http://isip.sejm.gov.pl/servlet/Search?todo=open&id=WDU19350960606]. Po agresji [[III Rzesza|III Rzeszy]] na Polskę we wrześniu [[1939]] r. wcielony został bezpośrednio do [[Śląsk (prowincja)|prowincji śląskiej]] w ramach [[rejencja katowicka|rejencji katowickiej]] ([[Język niemiecki|niem.:]] ''Regierungsbezirk Kattowitz''), powiat ziemski [[Olkusz]] ([[Język niemiecki|niem.:]] ''Landkreis Ilkenau''). Wtedy też wprowadzono (nieoficjalnie) niemiecką nazwę nazistowską ''Schlockau''. Według [[spis statystyczny|spisu ludności]] przeprowadzonego przez [[Niemcy (naród)|Niemców]] [[23 września]] [[1939]] r. Sławków liczył 7801 mieszkańców, w tym 6817 [[Polacy|Polaków]], 960 [[Żydzi|Żydów]], 12 [[Niemcy (naród)|Niemców]], 5 [[Ukraińcy|Ukraińców]] i 4 [[Czesi|Czechów]]{{Fakt|data=2008-06}}. Spod [[okupacja hitlerowska|okupacji hitlerowskiej]] Sławków wyzwolony został [[23 stycznia]] [[1945]] r. W latach [[1945]]-[[1975]] znajdował się w [[województwo krakowskie|województwie krakowskim]]. Wkrótce po przywróceniu praw miejskich w [[1958]] r. powiększono obszar miasta, przyłączając do niego w [[1961]] r. gromadę Niwa[http://isip.sejm.gov.pl/servlet/Search?todo=file&id=WDU19610500273&type=2&name=D19610273.pdf]. W wyniku [[podział administracyjny|podziału administracyjnego]] wprowadzonego w [[1975]] r. Sławków wszedł w skład [[województwo katowickie|województwa katowickiego]]. W latach [[1977]]-[[1984]] pozostawał administracyjnie w granicach [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowy Górniczej]], stanowiąc jej dzielnicę. W [[1984]] r. odzyskał samodzielność administracyjną i status miasta. Wskutek wprowadzenia nowego podziału administracyjnego kraju w [[1999]] r. Sławków znalazł się w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], gdzie wszedł w skład [[powiat olkuski|powiatu olkuskiego]]. Sytuacja ta wywołała jednak niezadowolenie większości mieszkańców Sławkowa, która rozpoczęła szeroko zakrojoną akcję społeczną na rzecz przyłączenia miasta do [[województwo śląskie|województwa śląskiego]]. Jeszcze [[20 grudnia]] [[1998]] r. przeprowadzone zostało [[referendum]] gminne, w którym przy frekwencji 79,9% osób uprawnionych do głosowania, 99,3% głosujących wypowiedziało się za przynależnością gminy do [[województwo śląskie|województwa śląskiego]]. W [[2001]] r. Sławków przyłączono do [[województwo śląskie|województwa śląskiego]], gdzie wszedł w skład [[powiat będziński|powiatu będzińskiego]].