Wersja z 09:17, 16 cze 2008 edytuj Tvmsi (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 7316 edycji drobne redakcyjne ← poprzednia edycja		Wersja z 17:19, 22 cze 2008 edytuj anuluj edycję Aung (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 2927 edycji integracja z hasłem Suchary (Wigierski Park Narodowy), styl następna edycja →
Linia 1: {{disambigR\|typu jeziora\|[[Suchary (pieczywo)\|suchary]] - rodzaj pieczywa}} '''Suchar''' (zwany również [[Jezioro dystroficzne\|jeziorem dystroficznym]]) - to niewielkie izolowane [[jezioro\|jeziorko]] powstałe podczas ostatniego zlodowacenia w miejscach wytopienia tzw. martwych brył lodu. Zazwyczaj ma regularny kształt przypominający owal lub koło. Otoczone jest przez wysokopienny bór osłaniający je przed wiatrem i zacieniający ich powierzchnię. '''Suchar''' zwyczajowa nazwa [[jezioro polihumusowe\|jezior polihumusowych]] i/lub [[jezioro dystroficzne\|dystroficznych]] występujących na Suwalszczyźnie. Nazwa pochodzi od określenia "suchy", tzn. pusty, bezrybny. Najbardziej znane są suchary położone na terenie [[Wigierski Park Narodowy\|Wigierskiego Parku Narodowego]]. Spośród 17. tam występujących największym jest [[Suchar Wielki]] (8,9 ha wg M. Waśkiel; 11 ha wg S. Maciejewski), a najgłębszym - [[Wądołek]] (15m). Oficjalnie określone jest jako [[jezioro polihumusowe\|jeziora polihumusowe]] lub [[jezioro dystroficzne\|dystroficzne]], jednak na Suwalszczyźnie potocznie nazywa się je sucharami. Nazwa pochodzi od określenia "suchy", tzn. pusty, bez ryb. Ich wspólną cechą jest to, że prawie zawsze są bezodpływowe oraz ubogie w wapń, czyli kwaśne. Wokół typowego suchara występuje tzw. [[pło]], zwane również spleją, czyli nasuwający się od lądu w kierunku środka [[zbiornik wodny\|zbiornika]] kożuch roślinny złożony przede wszystkim z mchów. Przyczynia się to bardzo intensywnej [[eutrofizacja\|eutrofizacji]] jeziora. Charakterystyczny ciemnobrunatny kolor wody tych jezior spowodowany jest wysoką [[koncentracja\|koncentracją]] [[kwasy humusowe\|kwasów humusowych]], powstających z rozkładu substancji organicznych ([[Igliwie\|igliwia]], [[gałąź\|gałązek]], [[liść\|liści]]) spłukiwanych do zbiornika z otaczających lasów. Dopływ [[substancje humusowe\|substancji humusowych]] powoduje dodatkowo naturalne [[zakwaszenie]] wody oraz wiązanie rozpuszczonych w niej [[związek mineralny\|związków mineralnych]]. Suchary są zwykle niewielkimi, izolowanymi i bezodpływowymi [[jezioro\|jeziorkami]], z lustrem wody przypominającym owal lub koło. Powstały podczas ostatniego zlodowacenia w miejscach wytopienia tzw. martwych brył lodu. W sucharach mamy więc do czynienia z bardzo niskim [[pH]], niską koncentracją wapnia oraz [[substancje biogenne\| substancji biogennych]]. Inną cechą wyróżniającą suchary jest bardzo silna [[stratyfikacja termiczna]] wód, wynikająca z osłonięcia misy jeziornej przed działaniem [[wiatr\|wiatrów]]. Różnice temperatury wody w układzie pionowym mogą wynosić latem nawet 5 - 6 stopni [[Celsjusz\|Celsjusza]] na jeden metr głębokości. Mała przejrzystość wody w sucharach ogranicza występowanie zespołów roślinnych do głębokości około 2m. Bardzo niska zawartość wapnia uniemożliwia bytowanie mięczakom, którym wapń jest niezbędny do budowy muszli. W większości jezior dystroficznych występuje jeden lub dwa gatunki ryb; w najbardziej zakwaszonych sucharach w ogóle ich nie ma. ▼ Charakterystyczny dla sucharów jest otaczający je zespół roślinności torfowiskowej budujący tzw. [[pło\|mszar torfowowcowy]] (spleja). Głównym komponentem jego budowy jest mech torfowiec, który ma zdolność magazynowania wody. Narastanie mszaru postępuje od lądu w kierunku środka jeziora. Rośnie tu również, m.nawet ~~in.~~dość licznie [[wełnianka ~~pochowata~~pochwowata]], [[modrzewnica]], [[żurawina]] i [[rosiczka okrągłolistna]]. ~~Nielicznie~~Sporadycznie pojawia się tu skarłowaciała [[brzoza]] i [[sosna]]. W wyniku naturalnej sukcesji, jeziora ~~dystroficzna~~dystroficzne przekształcają się w [[torfowisko\|torfowiska]]. Najwyżej rośnie wysokopienny bór.▼ Charakterystyczny ciemnobrunatny kolor wody sucharów spowodowany jest wysoką [[koncentracja\|koncentracją]] [[kwasy humusowe\|kwasów humusowych]], powstających z rozkładu substancji organicznych ([[Igliwie\|igliwia]], [[gałąź\|gałązek]], [[liść\|liści]]) spłukiwanych do zbiornika z otaczających lasów. Dopływ substancji humusowych (przy braku odpływu) powoduje dodatkowo naturalne [[zakwaszanie wód]] oraz wiązanie rozpuszczonych w niej związków mineralnych. W sucharach mamy więc do czynienia z bardzo niskim [[pH]], niską koncentracją wapnia oraz substancji mineralnych dostępnych dla roślin. ▲~~W sucharach mamy więc do czynienia z bardzo niskim [[pH]], niską koncentracją wapnia oraz [[substancje biogenne\| substancji biogennych]].~~ Inną cechą wyróżniającą ~~suchary~~ten typ jezior jest bardzo silna [[stratyfikacja termiczna]] wód, wynikająca z osłonięcia ~~misy~~ich ~~jeziornej~~powierzchni przed działaniem [[wiatr\|wiatrów]] przez wysoko położone brzegi i otaczający bór. Różnice temperatury wody w układzie pionowym mogą wynosić latem nawet 5 - 6 stopni [[Celsjusz\|Celsjusza]] na jeden metr głębokości. Mała przejrzystość wody ~~w sucharach~~ ogranicza występowanie zespołów roślinnych do głębokości około 2m. Bardzo niska zawartość wapnia uniemożliwia bytowanie ~~mięczakom~~mięczaków, ~~którym~~dla których wapń jest niezbędny do budowy muszli. W ~~większości~~najbardziej ~~jezior~~zakwaszonych ~~dystroficznych~~sucharach ~~występuje~~w ~~jeden~~ogóle ~~lub~~nie ~~dwa gatunki~~ma ryb;, w ~~najbardziej~~tych ~~zakwaszonych~~mniej ~~sucharach~~dystroficznych wmożna ~~ogóle~~spotkać ~~ich~~jeden ~~nie~~lub dwa magatunki. ▲Charakterystyczny dla sucharów jest otaczający je zespół roślinności torfowiskowej budujący tzw. [[pło\|mszar torfowowcowy]]. Głównym komponentem jego budowy jest mech torfowiec, który ma zdolność magazynowania wody. Narastanie mszaru postępuje od lądu w kierunku środka jeziora. Rośnie tu również m. in. licznie [[wełnianka pochowata]], [[modrzewnica]], [[żurawina]] i [[rosiczka okrągłolistna]]. Nielicznie pojawia się tu skarłowaciała [[brzoza]] i [[sosna]]. W wyniku naturalnej sukcesji jeziora dystroficzna przekształcają się w [[torfowisko\|torfowiska]]. Na terenie [[Wigierski Park Narodowy\|Wigierskiego Parku Narodowego]] jest ich 17. Największym zbiornikiem tego typu jest [[Suchar Wielki]] (8,9 ha wg. M. Waśkiel; 11ha wg. S. Maciejewski), a najgłębszym - [[Wądołek]] (15m). ===Bibliografia=== Linia 19 ⟶ 18: * [[jezioro polihumusowe]] * [[jezioro humotroficzne]] ~~{{unistub\|\|\|biologia\|hydrologia\|podlaskie}}~~ [[Kategoria:Typologia jezior]]

Suchar (hydrobiologia): Różnice pomiędzy wersjami