Bentos: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: ar:قاعيات |
m int., polskie znaki |
||
Linia 22:
Ze względu na głębokość bentos dzielony jest na:
*[[litoral]]ny,
*[[sublitoral]]ny,
*[[profundal]]ny.
Ze względu na stałość występowania organizmów w strefie [[bental]]nej ich zespoły można podzielić na:
*'''[[merobentos]]''' - sezonowy składnik bentosu.
*'''[[holobentos]]''' - stały składnik bentosu.
*'''[[nektonobentos]]'''.
Ze względu na wielkość organizmów można wyróżnić:
*'''[[mikrobentos]]''' - (<1mm) to [[bakterie]], [[glony]] i [[pierwotniaki]],
*'''[[mezobentos]]''' - (do paru mm), [[nicienie]], [[wirki]], [[wrotki]], [[brzuchorzęski]], [[małżoraczki]], denne [[skorupiaki]], oraz formy młodociane [[skąposzczety|skąposzczetów]] i larw [[owady|owadów]],
*'''[[makrobentos]]''' - (od kilku mm do ponad 20 cm), duże [[małże]], [[raki]],[[ pijawki]], [[skąposzczety]]
== Przystosowania organizmów do środowiska ==
Linia 42:
Częstym zjawiskiem wymagającym specjalnych przystosowań jest niedostatek tlenu nad powierzchnią osadu dennego lub tez jego brak w samym osadzie. Organizmy mogą uniknąć tego odtlenionego mikrośrododwiska wysuwając koniec ciała ponad odtlenioną warstwę przydenną. Innym przystosowaniem jest zapadanie w okresie beztlenowym w stan [[anabaioza|anabiozy]] z wykorzystaniem glikogenu jako źródła energii.
Zwierzęta bentosowe związane są z dnem w różny sposób zależnie od charakteru podłoża. Miękkie podłoże utrudnia poruszanie się zwierzętom, umożliwia im jednak dość znaczne zagłębianie się w nim. Na dnie twardym organizmy denne
Organizmy bentosowe wykształciły w swoim rozwoju mechanizmy zabezpieczające przed wyżeraniem przez drapieżne [[bezkręgowce]] jak np.
Linia 48:
Różnorodność organizmów bentosowych kształtuje się w zależności od głębokości. Ze względu na dużą rozmaitość i korzystne dla życia warunki (dostępność tlenu), największa liczba grup i gatunków bentosu występuje w środowiskach płytkich. W strefie przejściowej między wodą i lądem żyje wiele zwierząt, oddychających powietrzem atmosferycznym ([[ślimaki]], [[owady]]) a także występują obfite płaty roślinności wodnej. W [[sublitoral|sublitoralu]] różnorodność bentosu jest mniejsza niż w [[litoral|litoralu]] - nie występują zwykle tu [[glony]], [[makrofity]], [[ślimaki płucodyszne]], stadia imaginalne[[ chrząszcze|chrząszczy]], [[pluskwiaki|pluskwiaków]] itp.. W ciemnej strefie [[profundal|profundalu]] liczba gatunków jest jeszcze mniejsza, jednak w dobrych warunkach tlenowych występują tu [[wodopójki]], [[jętki]], niektóre [[mięczaki]] a także szereg [[gatunki reliktowe|gatunków reliktowych]] (''Mysis, Pantoporea'') . Strefę [[profundal|profundalu]] zasiedlają wyłącznie konsumenci, wykorzystujący materię organiczną nanoszoną z [[litoral|litoralu]] lub opadającą z [[epilimnion|epilimnionu]]. Zróżnicowanie bentosu profundalnego jest często wykorzystywane jako wskaźnik [[trofia|trofii]]. Wskaźnikiem dla [[eutrofia|eutrofii]] jest ''Chaoborus, Chironomus'', w [[oligotrofia|oligotrofii]]- ''Pantoporea, Chironomidae'',natomiast w [[mezotrofia|mezotrofii]]- ''Strictochironomus, Sergentia''.
Wraz ze wzrostem głębokości można zaobserwować róznice w rozmieszczeniu [[glony|glonów]], co związane jest ze zmianą warunków świetlnych oraz z typem podłoża. W celu pozyskania światła jako
Bentos podlega okresowym migracjom. Niektóre zwierzęta stref przybrzeżnych, na zimę opadają w głąb zbiornika, gdzie panują lepsze warunki do przezimowania (larwy [[owady|owadów]], [[skąposzczety]], [[mięczaki]], inne często w nocy wypływają do toni wodnej, przenoszone są z prądem wody na znaczne odległości, by nad ranem osiedlić się na dnie zbiornika. Zdarzają sie również migracje o charakterze sezonowym, w czasie stagnacji letniej gdy panują warunki stresowe tj. deficyty tlenu, znaczne stężenie siarkowodoru, wówczas fauna denna ubożeje ( [[skąposzczety]], larwy ''Chironomidae'').
Linia 56:
Bentos odgrywa ważną rolę w [[ekosystem|ekosystemie]]. [[Sinice]], [[glony]] eukariotyczne oraz [[makrofity]] i [[ramienice]] , jako producenci, dostarczają substancji organicznych. W znacznym stopniu wpływają więc na stężenie tlenu, dwutlenku węgla, substancji mineralnych, a także innych substancji wydzielanych do środowiska. Wyprodukowana biomasa [[makrofity|makrofitów]] jest przekazywana głównie jesienią i wiosną, do [[litoral|litoralu]] oraz poza [[litoral]] w czasie silnego falowania.
Makrofity odgrywają ważną rolę w tworzeniu ogromnej
Szczególną rolę w bentosie odgrywają [[bakterie]], jako ogniowo w [[łańcuch pokarmowy|łańcuchu pokarmowym]] [[detrytożercy|detrytożerców]]. [[Bakteriobentos]] rozkłada martwe substancje organiczne, na skutek czego powstają związki bogate energetycznie. Zmineralizowany [[detrytus]] jest dostępny zarówno dla roślin jak i dla zwierząt.
* [[Zdzisław Kajak]] ''Hydrobiologia - limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych''. [[Wydawnictwo Naukowe PWN]], Warszawa, 2001.
* [[Anna Stańczykowska]] ''Ekologia naszych wód''. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1997.
| |||