Dolina Olczyska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
uzupełnienie opisu, bibliografia
ToSter (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, WP:SK
Linia 1:
[[Grafika:Potok Olczyski.jpg|250px|thumb|Potok Olczyski w Dolinie Olczyskiej]]
 
'''Dolina Olczyska''', dawniej nazywana Olczyskiem – [[Tatry|tatrzańska]] dolina reglowa (tzn. leżąca w całości w paśmie [[regiel|regli]] – w odróżnieniu od [[dolina walna|doliny walnej]]), podchodząca pod szczyt [[Wielka Królowa Kopa]] (1531  m [[n.p.m.]]). Z zachodu ograniczona jest od [[Dolina Bystrej|Doliny Bystrej]] wzniesieniami [[Nosal]]a i [[Boczań|Boczania]], a ze strony wschodniej od [[Dolina Suchej Wody|Doliny Suchej Wody]] wzniesieniami [[Mały Kopieniec|Małego]] i [[Wielki Kopieniec|Wielkiego Kopieńca]]. Zajmuje powierzchnię około 4,5 km².
 
Dość wąski, zalesiony wlot doliny znajduje się w pobliżu [[Jaszczurówka|Jaszczurówki]] na wysokości ok. 900 m n.p.m. Dawniej istniało w nim kapielisko termalne. Obszar doliny zbudowany jest ze [[skały osadowe|skał osadowych]], występujące na nim [[granit[[owe bloki skalne zostały przerzucone przez lodowiec z sąsiedniej Doliny Suchej Wody. W lewej, dolnej części doliny na zboczach Nosala znajduje się skalisty pas zwany Piórem. Nazwa doliny wywodzi się od Olczy -przysiółka Zakopanego.
 
Dolina była wypasana, wchodziła w skład [[Hala Olczyska|Hali Olczyskiej]]. W jej dolnej części, powyżej Pióra znajduje się nieduża polana [[Brylówka]]. Wyżej, około 1 km od początku doliny znajduje się polana [[Olczysko]] z zabytkowymi szałasami. Na jej wschodnim skraju znajduje się jedno z większych [[wywierzysko|wywierzysk]] w Tatrach – [[Wywierzysko Olczyskie]], którym wypływają m.in. wody ginące pod ziemią w [[Dolina Pańszczyca|Dolinie Pańszczycy]]. Wywierzysko to zasila [[Olczyski Potok]] z ujęciem wody dla [[Zakopane]]go. [[Tatrzański Park Narodowy|TPN]] zgodził się na pobranie części wód potoku, ujęcie to ma charakter awaryjny i rzadko jest wykorzystywane. Wzdłuż potoku i w spadających do niego żlebach rośnie [[olcha szara]], a wiosną obficie zakwita [[knieć górska]]. Na zboczach Małego Kopieńca znajduje się jedno z największych w Tatrach skupisk [[sosna zwyczajna|sosny zwyczajnej]] (drzewo rzadkie w Tatrach). Dawniej (ok. 1840), jak podaje [[Ludwik Zejszner]] obficie występowały w Dolinie Olczyskiej lasy bukowe, obecnie domunują świerkowe.
 
 
Dość wąski, zalesiony wlot doliny znajduje się w pobliżu [[Jaszczurówka|Jaszczurówki]] na wysokości ok. 900 m n.p.m. Dawniej istniało w nim kapielisko termalne. Obszar doliny zbudowany jest ze [[skały osadowe|skał osadowych]], występujące na nim [[granit[[]]owe bloki skalne zostały przerzucone przez lodowiec z sąsiedniej Doliny Suchej Wody. W lewej, dolnej części doliny na zboczach Nosala znajduje się skalisty pas zwany Piórem. Nazwa doliny wywodzi się od Olczy -przysiółka Zakopanego.
 
Dolina była wypasana, wchodziła w skład [[Hala Olczyska|Hali Olczyskiej]]. W jej dolnej części, powyżej Pióra znajduje się nieduża polana [[Brylówka]]. Wyżej, około 1 km od początku doliny znajduje się polana [[Olczysko]] z zabytkowymi szałasami. Na jej wschodnim skraju znajduje się jedno z większych [[wywierzysko|wywierzysk]] w Tatrach – [[Wywierzysko Olczyskie]], którym wypływają m.in. wody ginące pod ziemią w [[Dolina Pańszczyca|Dolinie Pańszczycy]]. Wywierzysko to zasila [[Olczyski Potok]] z ujęciem wody dla [[Zakopane]]go. [[Tatrzański Park Narodowy|TPN]] zgodził się na pobranie części wód potoku, ujęcie to ma charakter awaryjny i rzadko jest wykorzystywane. Wzdłuż potoku i w spadających do niego żlebach rośnie [[olcha szara]], a wiosną obficie zakwita [[knieć górska]]. Na zboczach Małego Kopieńca znajduje się jedno z największych w Tatrach skupisk [[sosna zwyczajna|sosny zwyczajnej]] (drzewo rzadkie w Tatrach). Dawniej (ok. 1840), jak podaje [[Ludwik Zejszner]], obficie występowały w Dolinie Olczyskiej lasy bukowe, obecnie domunujądominują świerkowe.
 
==== Szlaki turystyczne ====
: {{szlak|zielony}} – zielony dnem doliny, wzdłuż Olczyskiego Potoku, przez Olczysko na Wielki Kopieniec i dalej do [[Toporowa Cyrhla|Toporowej Cyrhli]]
: {{szlak|żółty}} – żółty przez Olczysko na [[Nosalowa Przełęcz|Nosalową Przełęcz]]
 
==== Bibliografia ====
<div style="font-size:85%">
# {{cytuj książkę |imię=Zofia |nazwisko= Radwańska-Paryska |imię2=Witold Henryk |nazwisko2= Paryski|tytuł= Wielka Encyklopedia Tatrzańska|miejsce=Poronin|wydawca= Wyd. Górskie|miejsce= |rok=2004 |isbn = 83-7104-009-1 }}
# {{cytuj książkę|imię=Józef |nazwisko=Nyka |autor link= Józef Nyka|tytuł=Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII |miejsce=Latchorzew |rok=2003 |wydawca=Wyd. Trawers |isbn= 83-915859-1-3 }}
# {{cytuj książkę|tytuł= Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000 |miejsce=Piwniczna |rok=2006|wydawca= Agencja Wyd. „Wit” S.c. |isbn= 83-89580-00-4 }}
</div>