Konstancja wrocławska: Różnice pomiędzy wersjami

Konstancja otrzymała zapewne staranniejsze wychowanie niż jej przyszły małżonek, [[Kazimierz I kujawski]]<ref>P. Żmudzki, ''Studium podzielonego Królestwa. Książę Leszek Czarny'', Warszawa 2000, s. 58.</ref>, którego [[preceptor]]empreceptorem był [[Jan Czapla (duchowny)|Jan Czapla]]. Podobnie jak jej rodzeństwo została umieszczona przez rodziców w [[Sanktuarium św. Jadwigi w Trzebnicy|klasztorze trzebnickim]], gdzie kształciła się pod czujnym okiem babki [[Jadwiga Śląska|Jadwigi]]. Przyszła święta zajęła się duchową formacją wnuczki, po której Henrykówna wykazywała się pobożnością. Sama Konstancja prawdopodobnie podobny wpływ wywarła na swojego pierworodnego syna [[Leszek Czarny|Leszka]]<ref name="Żmudzki 61">P. Żmudzki, ''Studium podzielonego Królestwa. Książę Leszek Czarny'', Warszawa 2000, s. 61.</ref>.

W [[1239]] we [[Wrocław]]iu poślubiła [[książęta kujawscy|księcia kujawskiego]] [[Kazimierz I kujawski|Kazimierza I]]. W literaturze utrzymują się dwie teorie na temat genezy tego małżeństwa. Pierwsza z nich głosi, że było ono wynikiem polityki jej ojca, Henryka II Pobożnego, pragnącego poprzez ślub córki z synem [[Konrad I mazowiecki|Konrada I mazowieckiego]] osłabić mazowieckiego rywala, z którym od lat wraz z ojcem, [[Henryk I Brodaty|Henrykiem I Brodatym]], prowadził walki o Kraków. Związek ten przypieczętowywał sojusz polityczny książąt śląskiego i kujawskiego. Rozwścieczony tymi planami Konrad miał kazać zamordować prowadzącego przedmałżeńskie negocjacje [[scholastyk]]a płockiego [[Jan Czapla (duchowny)|Jana Czaplę]], za co została nałożona na niego klątwa, a jego ziemie zostały obłożone [[interdykt]]em<ref>T. Jurek, ''Konstancja'', (w:) ''Piastowie. Leksykon biograficzny'', Kraków 1999, s. 413-414.</ref><ref>Taki motyw śmierci Jana Czapli podała ''[[Kronika wielkopolska]]''. P. Żmudzki, ''Studium podzielonego Królestwa. Książę Leszek Czarny'', Warszawa 2000, s. 27, poddał w wątpliwość przekaz kroniki, zauważając, że aranżujący małżeństwo Jan Czapla zamiast uciekać przed Konradem I pozostał w należącym do księcia mazowieckiego Płocku, i że Kazimierz I nie poniósł żadnych konsekwencji. K. Kozłowska-Budkowa, ''Jan Czapla'', (w:) ''Polski Słownik Biograficzny'', t. IV, 1938 s. 165, przedstawiła pogląd, iż powodem morderstwa scholastyka płockiego mógł być zatarg między nim, przedstawicielem Kościoła płockiego, a Konradem I i Agafią. Tezę tę uzasadniła okrutnym potraktowaniem jego zwłok, które zostały powieszone na widok publiczny naprzeciw katedry płockiej.</ref>. Drugi pogląd mówi, że zmagającemu się z wewnętrznymi i zewnętrznymi problemami Henrykowi Pobożnemu zależało na dobrych relacjach z Konradem mazowieckim. Zaś małżeństwo syna księcia mazowieckiego z córką księcia wrocławskiego miało być dobrym sposobem na zacieśnienie tej współpracy<ref>T. Żmudzki, ''Studium podzielonego Królestwa. Książę Leszek Czarny'', Warszawa 2000, s. 26.</ref>. W posagu Piastówna wniosła Kazimierzowi I należącą dotychczas do jej ojca kasztelanię lądzką.

Dwa nekrologi informujące o śmierci Konstancji zawierają różne daty dzienne: ''Nekrolog strzeleński'' podaje, że zmarła [[21 lutego]], według ''Nekrologu opactwa św. Wincentego we Wrocławiu'' jej śmierć nastąpiła [[23 lutego]]<ref>O. Balzer, ''op cit.'', s. 299 opowiedział się za datą wcześniejszą, K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120-121 oraz ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 62 uznał obydwie za równie prawdopodobne.</ref>. W źródłach po raz ostatni jako żyjąca występuje w dokumencie z [[25 maja]] [[1252]], natomiast jako zmarła jest wymieniona w dokumencie z [[3 maja]] [[1257]]. Zmarła zatem 21 lub 23 lutego między [[1253]] a 1257. Z uwagi na to, że jedyne trzy wzmianki o jej śmierci w dokumentach Kazimierza I pochodzą z roku 1257 (3 maja, 16 września, 10 listopada), uznaje się, że zmarła w tym samym roku<ref>O. Balzer, ''op. cit.'', s. 298-299, za nim K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 62-63; Wcześniej K. Jasiński w książce ''Rodowód Piastów śląskich. Tom I. Piastowie wrocławscy i legnicko brzescy'', Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 1973 uznał pogląd Balzera za prawdopodobny, nie za pewny. Opowiedział się za datą 21 lub 23 lutego między 1253 a 1257, najprawdopodobniej 21 lub 23 lutego 1257. Zob. K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 121.</ref>. W jednym z tych dokumentów (z [[16 września]] [[1257]]<ref>Taka datacja u K. Jasińskiego i O. Balzera. P. Żmudzki, ''Studium podzielonego Królestwa...'', s. 76, błędnie datuje ten dokument na [[16 sierpnia]] 1257, bowiem już wydawca zwrócił uwagę na fakt, że dzień świętej Eufemii przypadał wówczas na 16 września, stąd jego emendacja datacji. Z kolei i u K. Jasińskiego i u O. Balzera wystąpił błąd w odsyłaczu do owego dokumentu, bowiem w wydawnictwie źródłowym ma on numer 51. Por. ''Urkundenbuch des Bisthums Culm'', T. 1, ''Das Bisthum Culm unter dem deutschen Orden 1243-1466'', wyd. C.P. Woelky, Danzig 1885 (wersja elektroniczna: [http://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=30721]).</ref>), który jej dwaj synowie wraz z ojcem wystawili dla [[biskupi chełmińscy|biskupa chełmińskiego]] [[Heidenryk (biskup chełmiński)|Heidenryka]], Leszek i Ziemomysł chcąc uczcić jej pamięć<ref>P. Żmudzki, ''Studium podzielonego Królestwa...'', s. 77, uważa, że udział synów Konstancji w czynnościach związanych z tym dokumentem wynikał tak z pobudek politycznych jak i z przyczyn religijnych.</ref> przykazali kanonikom chełmińskim odprawianie codziennej mszy za duszę Konstancji. Wraz ze śmiercią żony Kazimierz I utracił prawa do kasztelanii lądzkiej.

*[[Oswald Balzer|Balzer O.]], ''Genealogia Piastów'', Polska Akademia UmiejętnościPAU, Kraków 1895, s. 292, 297-299 i 337-339.

*[[Paweł Żmudzki|Żmudzki P.]], ''Studium podzielonego Królestwa. Książę Leszek Czarny'', Wydawnictwo NERITON, Warszawa 2000, ISBN 83-86842-85-7, s. 26-27, 58, 61, 76-77.