Halszka Osmólska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Bibliografia: drobne merytoryczne
m drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Halszka Osmólska''' (ur. [[15 września]] [[1930]] w [[Poznań|Poznaniu]], zm. [[31 marca]] [[2008]]) - polski [[paleontolog]], [[profesor]], specjalizująca się w badaniach [[Dinozaury|dinozaurów]] i pierwotnych [[Krokodyl|krokodyli]].
 
==Życiorys==
Studia biologiczne rozpoczęła na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi [[Uniwersytet Poznański|Uniwersytetu Poznańskiego]] w [[1949]], w [[1952]] przeniosła się na biologię [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]], który ukończyła w [[1955]]. Tamże obroniła [[doktorat]] w [[1962]]. Od 1955 pracowała w warszawskim [[Instytut Paleobiologii PAN|Instytucie Paleobiologii PAN]] (do 1990 pod nazwą Zakład Paleobiologii PAN). W latach [[1983]]-[[1988]] była jego dyrektorką.
 
W początkach swojej kariery badała [[trylobity]] górnego [[dewon]]u i dolnego [[karbon (okres)|karbon]]u z rejonu [[Góry Świętokrzyskie|świętokrzyskiego]], ale także z innych rejonów Europy i Azji. W latach 1965-1970 była uczestniczką serii wypraw Polsko-Mongolskiej Ekspedycji Paleontologicznej, które na pustyni [[Gobi]] dokonały odkryć szeregu nowych gatunków [[dinozaury|dinozaurów]] i pierwotnych [[ssaki|ssaków]] z epoki późnej [[kreda (okres)|kredy]]. Badając [[Mongolia|mongolskie]] znaleziska ustanowiła szereg nowych [[Gatunek|gatunków]] dinozaurów (patrz lista na końcu hasła). Do najważniejszych jej osiągnięć należy wyjaśnienie szeregu problemów budowy i taksonomii [[Hadrozaury|dinozaurów kaczodziobych]] oraz [[Owiraptory|owiraptorów]] i odkrycie pierwszych azjatyckich [[Pachycefalozaury|dinozaurów grubogłowych]] oraz pierwszych na świecie krokodyli [[Kreda (okres)|kredowych]]. Większość jej prac o mongolskich dinozaurach powstała we współpracy z [[Teresa Maryańska|Teresą Maryańską]]. Była jednym z redaktorów i autorów całościowej monografii o dinozaurach, wydanej w [[USA]] w [[1990]] i w [[2004]] i będącą jedną z najczęściej cytowanych prac z tej dziedziny.
 
Nazwiskiem H. Osmólskiej nazwano gatunek [[owiraptory|owiraptora]] (''[[Citipati]] osmolskae'') i gatunek [[dromeozaury|dromeozauryda]] (''[[Welociraptor|Velociraptor]] osmolskae''<ref>[http://miasta.gazeta.pl/poznan/1,36037,5430234,Dinozaur_profesor_Osmolskiej.html "Dinozaur profesor Osmólskiej" (gazeta.pl)]</ref>).
 
== Ustanowione przez H. Osmólską [[takson]]y dinozaurów ==
 
''[[Elmisaurus]]'' (i [[Elmisauridae]] (1981), ''[[Hulsanpes]]'' (1982), ''[[Borogovia]]'' (1987), ''[[Bagaraatan]]'' (1996); z Maryańską, ''[[Homalocephale]]'', ''[[Prenocephale]]'', ''[[Tylocephale]]'' (i [[Pachycephalosauria]]) (1974), ''[[Bagaceratops]]'' (1975) i ''[[Barsboldia]]'' (1981); z Maryańską i Altangerel Perle, ''[[Goyocephale]]'' (1982); z Ewą Roniewicz, ''[[Deinocheirus]]'' (1967); z Roniewicz & Rinchen Barsbold, ''[[Gallimim|Gallimimus]]'' (1972); z Kurzanovem, ''[[Tochisaurus]]'' (1991); i z kilkoma współautorami ''[[Nomingia]]'' (2000).
 
==Wybrane publikacje==
 
* H. Osmólska and E. Roniewicz (1970). Deinocheiridae, a new family of theropod dinosaurs. ''Palaeontologica Polonica'' '''21''':5-19.
* H. Osmólska, E. Roniewicz, and R. Barsbold (1972). A new dinosaur, ''Gallimimus bullatus'' n. gen., n. sp. (Ornithomimidae) from the Upper Cretaceous of Mongolia. ''Palaeontologia Polonica'' '''27''':103-143.
Linia 38 ⟶ 37:
* [[Zofia Kielan-Jaworowska]], 2003. 50. lat Instytutu Paleobiologii PAN. Ewolucja, 1.[http://www.paleo.pan.pl/ewolucja/Ewolucja1.pdf]
* [[Zofia Kielan-Jaworowska]], 2003. Pustynia Gobi po 30 latach. Ewolucja, 2.[http://www.paleo.pan.pl/ewolucja/Ewolucja2.pdf]
* Magdalena Borsuk−Białynicka & Teresa Maryańska, 2008. ''Halszka Osmólska (1930–2008)''. Acta Palaeontologia Polonica, 53 (2): 206.
 
==Przypisy==
<references/>
 
[[Kategoria:Polscy biolodzy|Osmólska, Halszka]]
[[Kategoria:Polscy paleontolodzy|Osmólska, Halszka]]