Dolný Kubín: Różnice pomiędzy wersjami

Dolný Kubín leży na wysokości 570 m n.p.m. w dolinie [[Orawa (rzeka)|Orawy]], między pasmami górskimi [[Mała Fatra|Małej Fatry]] i [[Góry Choczańskie|Gór Choczańskich]]. Liczba mieszkańców miasta wynosi 19 945 osób ''[2002]'', powierzchnia miasta - 55,05 km². Współrzędne geograficzne - 49°12'38 N, 19°17'51 E. DzieliPowierzchnia sięmiasta nawynosi dzielnice:55,05 km².

Przez Dolný Kubín przebiega [[droga krajowa nr 59 (Słowacja)|droga krajowa nr 59]] ([[droga ekspresowa R3 (Słowacja)|R3]] / międzynarodowa trasa [[E77 (trasa europejska)|E77]]) z przejścia granicznego w [[Chyżne]]m -przez [[TrstenáTrzciana (Słowacja)|Trzcianę]] do [[Rużomberk|Rużomberku]]. Od drogi tej odbija [[droga krajowa nr 70 (Słowacja)|droga krajowa nr 70]], która we wsi [[Stankovany]] łączy się z [[droga krajowa nr 18 (Słowacja)|drogą krajową nr 18]], stanowiąc skrót na drodze do [[Martin (Słowacja)|Martina]]. Przez miasto przebiega linia kolejowa z Martina do [[Trstená|Trsteny]]Trzciany.

Najstarsza pisemna wzmianka o osadzie ''Kubín'' pochodzi z [[6 stycznia]] [[1314]] r. W [[1325]] r. osada została rozdzielona na dwie części: [[Vyšný Kubín]] przeszedł w ręce mieszczan z [[Revúca|Revúcy]], zaś Dolny Kubin pozostał pod władzą królewską jako część dominium [[Zamek Orawski|Zamku Orawskiego]]. W XIV wieku powstały wsie stanowiące dziś przedmieścia Dolnego Kubína. W [[1380]] r. powstała w Dolnym Kubinie parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem [[Święta Katarzyna|świętej Katarzyny Aleksandryjskiej]]. Osada rozwijała się jako ośrodek [[rzemiosło|rzemiosła]], szczególnie [[Kamieniarstwo|kamieniarstwa]], oraz handlu. W [[1558]] panami Orawy stali się [[Thurzonowie]], którzy wspierali rozwój miasta. W [[1604]] r. Dolny Kubin został zajęty przez powstańców antyhabsburskich i niemal doszczętnie spalony. W [[1624]] r. Dolny Kubin liczył 340 mieszkańców. [[14 maja]] [[1632]] r. hrabia [[Kacper Illesházy]] nadał Dolnemu Kubinowi prawa miejskie, obejmujące m. in. przywilej organizowania dwóch jarmarków rocznie oraz cotygodniowych targów. Przywilej ten zatwierdził [[14 grudnia]] [[1633]] r. cesarz [[Ferdynand II Habsburg|Ferdynand II]]. Miastem był już od [[1412]] Veľký Bysterec, który jednak się nie rozwijał i pod koniec XVI wieku spadł do rzędu wsi.

W niespokojnym XVII wieku miasto wraz z okolicą zostało jeszcze raz spustoszone przez wojska - tym razem wojska [[Litwa|litewskie]], zmierzające w [[1683]] r. pod [[Wiedeń]]. Do Dolnego Kubina przeniesiono wówczas siedzibę powiatu z kompletnie zniszczonej sąsiedniej [[Veličná|Veličnej]]. W [[1712]] miasto stało się w końcu oficjalną siedzibą władz [[komitat]]u orawskiego. W XVII i XVIII wieku trwały w mieście spory między katolikami i ewangelikami, zakończone dopiero [[patent tolerancyjny|patentem tolerancyjnym]] cesarza [[Józef II Habsburg|Józefa II]] w [[1784]]. Wiek XVIII, mimo wielkiego głodu lat [[1715]] i [[1716]], był okresem rozwoju miasta - zbudowano ratusz, nowy szpital, browar, gmach władz komitatu, aptekę i pierwszy, drewniany most przez Orawę. Powstały nowe cechy, które pod koniec XVIII wieku zjednoczyły się w jednolity cech ogólnorzemieślniczy (istniejący do [[1871]] r.). Na początku XIX wieku przez miasto przeprowadzono cesarski gościniec z [[Kraľovany|KraľovanKrólewian]] do [[TrstenáTrzciana (Słowacja)|TrstenyTrzciany]]. Rozwój trwał również w wieku XIX, mimo wielkiej powodzi w [[1813]] i wielkich pożarów w latach [[1893]] i [[1895]]. Ważną datą był rok [[1898]], kiedy do Kubina dotarła linia kolejowa, biegnąca z [[Kraľovany|Kraľovan]]Królewian w dolinie [[Wag]]u w górę doliny [[Orawa (rzeka)|Orawy]]. W [[1910]] ludność miasta liczyła 1,9 tys. osób, z czego 1,1 tys. [[Słowacy|Słowaków]], 600 [[Węgrzy|Węgrów]] i 200 [[Niemcy|Niemców]].

W latach 30. XIX wieku Dolny Kubin, podobnie jak reszta Orawy, stał się ośrodkiem tworzącego się słowackiego ruchu narodowego. W [[1837]] narodowcy założyli swój pierwszy związek, a na zebraniu [[24 kwietnia]] [[1848]] r. w podmiejskiej osadzie Gäceľ wystąpili z żądaniami wobec cesarskich władz. W [[1858]] r. w Dolnym Kubinie powstało towarzystwo opieki nad wielkim księgozbiorem pozostawionym miastu i Orawie w [[1839]] r. przez tutejszego bibliotekarza, [[Vavrinec Čaplovič|Wawrzyńca Czaplowicza]]. Liczący 35 tys. jednostek (w tym liczne rękopisy i rzadkie druki) zbiór znalazł pomieszczenie w specjalnie wzniesionym budynku. W latach 60. XIX wieku w Dolnym Kubinie powstał amatorski słowacki teatr, który działał do połowy XX wieku.

Po powstaniu [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] w mieście powstała rada narodowa, w której skład wszedł między innymi słowacki wieszcz [[Pavol Országh Hviezdoslav]]. Dolny Kubin pozostał nadal prowincjonalnym miasteczkiem ze słabo rozwiniętym przemysłem (elektrownia, tartak, młyn), nękanym bezrobociem zwiększanym przez przybyszów z okolicznych wsi i strajkami (w sierpniu [[1939]] strajk robotników pracujących przy budowie drogi [[Kraľovany]]Królewiany - [[Krivá]]). Tym niemniej powstawały w nim kolejne słowackie organizacje społeczne i kulturalne.

W [[1944]] r. nastąpiła konsolidacja miejscowego ruchu antyfaszystowskiego, którego członkowie nawiązali współpracę z oddziałami partyzanckimi działającymi w okolicznych górach, a nawet w [[Kotlina Turczańska|Kotlinie Turczańskiej]]. Po wybuchu [[Słowackie Powstanie Narodowe|Słowackiego Powstania narodowego]] 29 sierpnia [[1944]] powołano tu słowacką Radę Narodową i zorganizowano orawskie zgrupowanie 1 Armii Czechosłowackiej. Okres wolności trwał zaledwie 2 tygodnie: 13 września, po zaciętych bojach w rejonie przełęczy [[Brestová]], miasto zajęły oddziały hitlerowskie, nacierające od strony [[Rużomberk]]u. Spod niemieckiej okupacji wyswobodziły miasto jednostki [[4 Front Ukraiński|4 Frontu Ukraińskiego]] 5 kwietnia [[1945]] r.

Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] Dolný Kubín stał się lokalnym ośrodkiem przemysłowym (przemysł metalowy, elektrotechniczny). Powstały nowe osiedla mieszkaniowe (Bysterec, Pod Brezovcom), duży szpital, dom kultury. Działa tu Państwowy Instytut Weterynarii i Żywności (słow. ''Štátny veterinárny a potravinový ústav''), pięć szkół średnich, muzeum i galeria sztuki.