Wersja z 07:26, 2 lip 2008 edytuj Buldożer (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 215 764 edycje m poprawa linków ← poprzednia edycja		Wersja z 13:46, 15 wrz 2008 edytuj anuluj edycję Ałiku (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 17 264 edycje szablon, rozszerzenie następna edycja →
Linia 1: {\| class="infobox" cellpadding="4" cellspacing="0" style="float:right; width:250px; margin: 0 0 1em 1em; background: #F2F2F2; ; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%; text-align:left;" '''Winech''' – [[chan (władca)\|chan]] [[Protobułgarzy\|protobułgarski]] z rodu [[Ukil]]. Panował w latach [[753]]-[[760]] (daty niepewne, podaje się także lata [[756]]-[[762]], z pewnych dokumentów wiadomo, iż panował 7 lat). \|- \| colspan="2" style="text-align:center; background-color:#00FF00; font-size:120%" \|'''Winech''' \|- {{Infobox nagłówek dodaj\|{{{tytulatura\|}}}\|<small>''''''</small>\|pole=style="text-align:center; border-top:1px solid #cccccc;"}} \|- {{Infobox nagłówek dodaj\|{{{grafika\|}}}\|[[]]\|pole=style="text-align:center; font-size:x-small; background-color:#ffffff;"}} {{Infobox nagłówek\|'''chan [[Bułgaria\|Bułgarii]]'''\|pole=style="text-align:center; background-color:#00FF00; border-top:1px solid #cccccc;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{od}}}\|Początek panowania\|756\|kol2=style="background-color:#f8f8f8; width:150px;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{od}}}\|Koniec panowania\|762\|kol2=style="background-color:#f8f8f8; width:150px;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{poprzednik}}}\|Poprzednik\|[[Kormisosz]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{następca}}}\|Następca\|[[Telec]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} {{Infobox nagłówek dodaj\|{{{2 tytuł\|}}}\|'''{{{2 tytuł\|}}}'''\|pole=style="text-align:center; background-color:#e8e8e8"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{2 od\|}}}\|Okres panowania\|od {{{2 od\|}}}{{#if:{{{2 do\|}}}\|<br /> do {{{2 do\|}}}}}\|kol2=style="background-color:#f8f8f8; width:150px;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{2 poprzednik\|}}}\|Poprzednik\|{{{2 poprzednik\|}}}\|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{2 następca\|}}}\|Następca\|{{{2 następca\|}}}\|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} {{Infobox nagłówek\|'''Dane biograficzne'''\|pole=style="text-align:center; background-color:#00FF00; border-top:1px solid #cccccc;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{dynastia}}}\|Ród\|[[Ukil]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{urodzony\|}}}\|Urodzony\|[[]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8; width:150px;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{zmarł\|}}}\|Zmarł\|[[]]<br>[[]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8; width:150px;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{ojciec\|}}}\|Ojciec\|[[]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{matka\|}}}\|Matka\|[[]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{żona\|}}}\|Żona\|[[]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8; width:150px;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{żona\|}}}\|2 żona\|[[]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8; width:150px;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{żona\|}}}\|3 żona\|[[]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8; width:150px;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{dzieci\|}}}\|Dzieci\|[[]]\|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} {{Infobox wiersz dodaj\|{{{dzieci\|}}}\|Dzieci z 2-ego małżeństwa\|\|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} {{Infobox nagłówek dodaj\|{{{commons\|}}} \|[[Grafika:Commons-logo.svg\|20px]] [[commons:{{{commons}}}\|Galeria w Wikimedia Commons]] \|pole=style="background:white; text-align:center; border-top:1px solid #aaa; font-size:x-small;" }}{{Infobox nagłówek dodaj\|{{{source\|}}} \|[[Grafika:Wikisource-logo.svg\|20px]] [[s:{{{source}}}\|Teksty na Wikiźródłach]] \|pole=style="background:white; text-align:center; border-top:1px solid #aaa; font-size:x-small;" }}{{Infobox nagłówek dodaj\|{{{quote\|}}} \|[[Grafika:Wikiquote-logo.svg\|20px]] [[q:{{{quote}}}\|Kolekcja cytatów w Wikicytatach]] \|pole=style="background:white; text-align:center; border-top:1px solid #aaa; font-size:x-small;" }} \|- \|}<noinclude> '''Winech''' - ([[Język bułgarski\|bułg.]] Винех) [[chan (władca)\|chan]] [[Bułgaria\|Bułgarii]] w latach [[756]] - [[762]], z rodu [[Ukil]]. Za panowania Winecha [[Cesarstwo bizantyjskie\|bizantyjski]] cesarz [[Konstantyn V Kopronim]] podjął szereg wypraw, mających na celu całkowite podporządkowanie [[Bułgaria\|Bułgarii]] cesarstwu. W trakcie jednej z wypraw, w [[756]] r. armia Winecha została kompletnie rozbita w bitwie pod [[Markellai]]. W wyniku przegranej chan został zmuszony do podjęcia rozmów pokojowych i wysłania do [[Konstantynopol]]a zakładników, gwarantujących pokój.▼ ''[[Imiennik chanów protobułgarskich]]'', średniowieczny dokument, zestawiający listę władców bułgarskich podaje, że Winech pochodził z arystokratycznego rodu Ukil i władał przez 7 lat. Ponieważ wiadomo, że Winech dowodził Bułgarami w bitwie pod Markellai w 756 roku większość historyków przyjmuje tą datę jako początek panowania Winecha, koniec ustalając albo na rok 762 ([[Tadeusz Wasilewski\|T. Wasilewski]], [[Georg Ostrogorski\|G. Ostrogoski]]) albo na rok 761 ([[David M. Lang\|D. Lang]], [[Wasyl Złatarski\|W. Złatarski]]). [[Iwan Wieniedikow\|I. Wieniedikow]] i [[Mosko Moskow\|M. Moskow]] przesuwają okres panowania Winecha na lata 754-760. W trakcie kolejnej wyprawy, w [[759]] r. cesarz poniósł straszliwą klęskę podczas bitwy w wąwozie [[Beregawa]] w masywie górskim [[Stara Płanina\|Starej Płaniny]], chan zaś zgarnął bogate łupy. Winech nie wykorzystał jednak zwycięstwa i zamiast rozbić resztki armii bizantyjskiej, przystąpił do rokowań pokojowych, co wywołało otwarty bunt wśród arystokracji protobułgarskiej. Chan został obalony i zamordowany wraz z całym rodem. ▲Za panowania Winecha [[Cesarstwo bizantyjskie\|bizantyjski]] cesarz [[Konstantyn V Kopronim]] podjął szereg wypraw, mających na celu całkowite podporządkowanie [[Bułgaria\|Bułgarii]] cesarstwu. W ~~trakcie~~756 ~~jednej~~roku zwysłał ~~wypraw,~~do wujścia [[~~756~~Dunaj]]u r.flotę ~~armia~~złożoną ~~Winecha~~z ~~została~~500 ~~kompletnie~~okrętów, ~~rozbita~~a wsam ~~bitwie~~wyruszył z drugą armią przez Trację. Bułgarzy rozbici pod Markellai ([[~~Markellai~~Karnobat]].), Wschronili ~~wyniku~~się ~~przegranej~~w ~~chan~~górach. ~~został~~Winech ~~zmuszony~~poprosił doo ~~podjęcia~~pokój, ~~rozmów~~przekazał ~~pokojowych~~zakładników i ~~wysłania~~zwrócił doCesarstwu ~~[[Konstantynopol]]a~~zdobytą ~~zakładników,~~przez ~~gwarantujących~~chana ~~pokój~~Terweła prowincję Zagoria. W 758 roku cesarz najechał Sklawinię - tereny zamieszkałe przez Słowian macedońskich i wielkie ich masy przesiedlił do Azji Mniejszej. W trakcie kolejnej wyprawy, w [[759]] r. Winech rozbił armię cesarską w wąwozie [[Beregawa]] w masywie górskim [[Stara Płanina\|Starej Płaniny]], zgarniając bogate łupy. Winech nie wykorzystał jednak zwycięstwa do całkowitego rozbicia resztek armii bizantyjskiej lecz przystąpił do rokowań pokojowych. Ród Ukil stał na czele prosłowiańskiego obozu bojarstwa bułgarskiego i utrzymywał się przy władzy dzięki współpracy z plemienną arystokracją słowiańską, a ta mogła utrzymywać swoją pozycję w państwie jedynie prowadząc politykę probizantyńską. Bunt opozycji wielkobojarskiej doprowadził w 762 roku do obalenia chana i wymordowania jego rodziny i wszystkich przedstawicieli rodu Ukil na dworze w [[Pliska\|Plisce]]. Zobacz też: [[Imiennik chanów bułgarskich]]. ==Bibliografia== {{Władca-Bułgaria\|urząd=chan Bułgarii\|lata=753-760\|poprzednik=[[Sewar]]\|następca=[[Telec]]}}▼ * [[David M. Lang\|D. Lang]], ''Bułgarzy'', Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa [[1983]], s. 50. ISBN 83-06-00831-6 * [[Tadeusz Wasilewski\|T. Wasilewski]], ''Dzieje Bułgarii'', Ossolineum, Wrocław [[1970]], s. 45. ▲{{Władca-Bułgaria\|urząd=chan Bułgarii\|lata=~~753~~756-~~760~~762\|poprzednik=[[~~Sewar~~Kormisosz]]\|następca=[[Telec]]}} [[Kategoria:Władcy Bułgarii]][[Kategoria:I państwo bułgarskie]] [[bg:Винех]]

Winech: Różnice pomiędzy wersjami