Łuna 3: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ptbotgourou (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: ca:Luna 3
m int.
Linia 32:
}}
 
'''Łuna 3''' – bezzałogowa [[sonda kosmiczna]] wystrzelona w [[1959]] r. przez [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. w [[1959]] r. [[4 października]] tego samego roku przesłała pierwsze zdjęcia niewidocznej strony [[Księżyc]]a. Minęła Srebrny Glob w odległości 6200 [[kilometr|km]], [[6 października]] [[1959]], o godz. 14:16 GMT.
 
== Przebieg misji ==
Linia 41:
Rakieta nośna [[Łuna 8K72]] wyniosła sondę na orbitę i bezpośrednio nakierowała ją na trajektorię w kierunku Księżyca. Data wystrzelenia '''Łuny 3''' była nieprzypadkowa z dwóch powodów. Po pierwsze, w czasie, gdy sonda miała znaleźć się nad niewidoczną stroną Księżyca, ten miał być w [[Nów|nowiu]] – w pełni oświetlony promieniami słonecznymi. Po drugie, była to druga rocznica wystrzelenia [[Sputnik 1|Sputnika 1]].
 
Po wystrzeleniu sondy, stwierdzono, że odbierany z niej sygnał radiowy jest o połowę słabszy od oczekiwanego, a temperatura wewnętrzna wzrastała. Problem rozwiązano poprzez wyłączenie części urządzeń. Dzięki temu temperatura spadła z 40° do 30[[Stopnie Celsjusza|°C]]. W odległości 70 000 km od Księżyca ponownie włączono wszystkie urządzenia, statek zaś przestał [[Rotacja|rotować]].
 
 
 
Po udanym wystrzeleniu i przelocie nad biegunem północnym drogą radiową wyłączono stopień ucieczkowy Blok-E rakiety nośnej, który skierował '''Łunę''' na trajektorię translunarną. Po wejściu na nią, sonda ustabilizowała własne położenie dzięki zestawom [[Fotokomórka|fotokomórek]] reagujących na światło słoneczne. Kiedy sonda przelatywała nad okolicami południowego bieguna Księżyca, jej czujniki wykryły Słońce. Sonda odwróciła się spodem w kierunku Księżyca. Wtedy też Srebrny Glob znalazł się w polu widzenia innych sensorów, umieszczonych na szczycie statku. Reagując na ich sygnały statek odwrócił się [[Obiektyw|obiektywem]] w kierunku powierzchni Księżyca i wyłączył czujniki słoneczne. [[7 października]], o godz. 03:30 GMT, rozpoczęło się fotografowanie trwające przez 40 minut lotu. Sesja rozpoczęła się z odległości 63 500 km (planowo miało to być 62 000 km), kiedy to wykonano pierwszą fotografię i zakończyła w odległości 66 700 km, kiedy to wykonano ostatnią. Po przelocie nad północnym biegunem Księżyca, aparat zaczął powracać na Ziemię po zaplanowanej [[orbita|orbicie]], tak aby cały czas znajdował się w polu odbioru śledzących go stacji naziemnych. Nadajnik '''Łuny 3''' nie miał wystarczającej mocy by przesyłać sygnały z takiej odległości. Musiano zaczekać aż znajdzie się wystarczająco blisko naszej planety. [[8 października]] sonda podjęła próbę przesłania zdjęć, jednak sygnał był niewystarczająco silny. Udało się to dopiero dnia [[18 października]].
Linia 49 ⟶ 47:
Naukowcy uzyskali 17 nadających się do użytku fotografii z 29 zrobionych. Obejmowały one około 70% powierzchni półkuli niewidocznej. Zdjęcia wykonane przez '''Łunę 3''' były bardzo niewyraźne, jednakże pozwoliły na rozróżnienie kilku krain selenograficznych. Wtedy też po raz pierwszy przekonano się, że strona niewidoczna zdominowana jest przez wyżyny, z bardzo niewielką ilością "mórz", "jezior" i "zatok". Dzięki zdjęciom '''Łuny 3''' odkryto niezwykłą wielopierścieniową formację, którą nazwano ''Morzem Wschodnim'', i ponadto dwa inne [[Morze księżycowe|morza]] – Moskiewskie (''Mare Moscovrae'') i Morze Snów (''Mare Desiderii''). Pierwsze fotografie pozwoliły także na wyodrębnienie kilku dużych formacji kraterowych i nadanie im nazw (m.in. [[Konstantin Ciołkowski|Ciołkowskiego]], Łomonosowa czy Mendelejewa). Kontakt z '''Łuną 3''' został utracony [[22 października]]. [[29 kwietnia]] [[1960]] statek wszedł w górne warstwy atmosfery i spalił się.
 
'''Łuna 3''' była pierwszą sondą, która sfotografowała i przesłała zdjęcia odwrotnej, niewidocznej z Ziemi półkuli księżycowej. Dzięki tej misji po raz pierwszy w historii ludzkości człowiek był w stanie ujrzeć powierzchnię jeszcze nie znaną. Mimo, że zdjęcia były słabej jakości, pozwoliły na stworzenie pierwszej wersji [[Atlas (publikacja)|atlasu]] niewidocznej strony Księżyca, porównanie obu półkul oraz na skonstruowanie pierwszych trójwymiarowych modeli naszego naturalnego satelity.
 
== Budowa i działanie ==
Linia 65 ⟶ 63:
 
* System fotograficzny ''Jenisej-2''
:System składał się dwuobiektywowego (f=20 cm; f/5,6 i d = 50 cm; f/9,5) aparatu fotograf., jednostki automatycznego wywoływania filmu i skanera. System dysponował 40. klatkową kliszą 35. mm filmu izochromowego (termicznie i radiacyjnie odpornego). Obiektyw 20 cm mógł fotografować całą półkulę, a 50 cm, poszczególne regiony. Aparat był zamontowany na stałe, a nakierowywanie odbywało się przez obrót całego statku. Po wykonaniu fotografii, film był umieszczany w pokładowym mechanizmie wywoływania, utrwalania, i suszenia filmu. Komendą z Ziemi nakazywano skanowanie wywołanych zdjęć (rozdz. do 1000 linii) – lampa rzucała światło na fotopowielacz poprzez film.
* Detektor [[Promieniowanie gamma|promieniowania gamma]]
* Eksperymenty mikrometeoroidów