Johann Wolfgang von Goethe: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Witoldmich (dyskusja | edycje)
→‎Christiane Vulpius: Teatr Goethego (wg. de.wiki)
Witoldmich (dyskusja | edycje)
Linia 120:
==== Weimar – okres wojny ====
==== Okres starczy w Weimarze ====
 
[[1814]] (po wojnach napoleońskich) Goethe udał sie w podróż po okolicach nad [[Ren]]em i [[Men]]em. Podczas pobytu we Frankfurcie (nad Menem) poznał [[Marianne Jung]], przyjaciółkę bankiera ''von Willemera'', z którą ten (za namową Goethego) wkrótce się ożenił (wobec tego w literaturze figuruje ona jako ''Marianne von Willemer''). Po mimo różnicy wieku, Goethe (65-letni) zaprzyjaźnił się z 30-letnią Marianną, która inspirowała go poetycko w trakcie tworzenia zbioru liryków ''Dywan Zachodu i Wschodu'' (West-östlicher Divan), zawierającego również liczne jej utwory. Goethe odwiedził ''Willemersów'' jeszcze w następnym roku - był to ostatni jego pobyt w rodzinnym Frankfurcie.
 
Jednocześnie Goethe brał sporadycznie udział w [[Kongres wiedeński|Kongresie wiedeńskim]] (1814/5) jako pełnomocny przedstawiciel księcia Karola Augusta. Postanowieniem Kongresu księstwo ''Sachsen-Weimar-Eisenach'' zostało podniesione do rangi Wielkiego Księstwa, zarazem uzyskując poszerzenie swego terytorium.
 
[[1816]] zmarła małżonka Goethego ''Christiane'', w następnym roku pozbył się obowiązków dyrektora teatru dworskiego. Żył pod czułą opieką synowej ''Ottillie''. Goethe porządkował swe papiery i rozpoczął pracę nad ''Historią swego botanicznego studium'' (Geschichte seines botanischen Studiums) oraz przy ''Czasopismie przyrodniczym, zwłaszcza o morfologii'' (Zeitschrift Zur Naturwissenschaft überhaupt, besonders zur Morphologie; do roku 1824). (tu znajduje się również przedstawienie ''morfologii roślin'' w postaci elegii, którą napisał dla swej kochanki około roku 1790.
 
W tych latach napisał ''Orfijskie prasłowa'' (Orphischen Urworte) a ''Podróż do Italii'' (Italienische Reise) ostatecznie opracował jako sprawozdanie z podróży odbytej w latach [[1786]]-[[1788]]<ref>http://www.goethezeitportal.de/index.php?id=3303 Podróż Goethego po Italii</ref>. [[1821]] napisał ''Lata wędrówki Wilhelma Meistera'' (Wilhelm Meisters Wanderjahre), zasadniczo jest to zbiór krótkich nowelek.
 
Po przebytej chorobie serca Goethe udał się na kurację do uzdrowiska [[Mariańskie Łaźnie]] (niem. ''Marienbad''), gdzie spotkał znajomą panią von Levetzow, przebywającą tam z trzema córkami. Od pierwszego wejrzenia zakochał się w najstarszej 17-letniej ''Ulryce''. Sytuacja powtórzyła się w następnym roku, a po dwóch latach [[1823]] 74-letni Goethe skłonił swego przyjaciela, wielkiego księcia Karola Augusta do złożenia oficjalnych oświadczyn z propozycją zawarcia małżeństwa z 19-letnią [[Ulrike von Levetzow|Ulryką]]. Goethe swe oświadczyny traktował poważnie i na serio, czemu dał wyraz w utworze ''Marienbader Elegie''.
 
Goethe zmarł na skutek zapalenia płuc, przy jego śmierci obecna była synowa
[[Ottilie von Goethe]].
 
=== Potomkowie – rodzina von Goethe ===