Karol Schubert: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ohtnim (dyskusja | edycje)
m ujednoznaczniono wiki, Replaced: kapitankapitan
ToAr (dyskusja | edycje)
m WP:SK, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Karol Stanisław Schubert''' (ur. [[1 marca]] [[1864]] w [[Marszowice (powiat wielicki)|Marszowicach]], zm. [[1954]]) – [[pułkownik]] [[Armia Austro-Węgier|Cesarskiej i Królewskiej Armii]], [[generał dywizji]] [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]], uczestnik [[I wojna światowa|I wojny światowej]] i [[Wojna polsko-bolszewicka |wojny polsko-bolszewickiej]].
 
==== Rodzina== ==
Był synem Karola i Honoraty z Fiszerów. Żonaty z Hubrych. Miał dwoje dzieci: Irena (ur. [[1 stycznia]] [[1899]]) i Eryk (ur. [[3 września]] [[1903]]).
 
==== Młodość i służba w Cesarskiej i Królewskiej Armii== ==
W [[1897]] ukończył 5 klasowe gimnazjum niższe w [[Bochnia|Bochni]] i wstąpił do Korpusu Kadetów w [[Łobzów (dzielnica Krakowa)|Łobzowie]]. [[23 marca]] [[1881]] rozpoczął zawodową służbę w Cesarskiej i Królewskiej Armii. Kolejno zajmował stanowiska w 56 Pułku Piechoty w Krakowie i Wadowicach (do [[19 maja]] [[1893]]), [[Adiutant|adiutanta]] dowódcy batalionu w [[Stryj (miasto)|Stryju]] (do [[19 października]] [[1894]]) i [[Oficer (wojsko)|oficera]] C.K. Pułku Piechoty Obrony Krajowej Nr 18 (K.K. Landwehr-Infanterieregiment Nr.18) w [[Przemyśl]]u. W tej ostatniej jednostce pełnił służbę w Komendzie Uzupełnień Pułku i na stanowisku dowódcy kompani ([[1896]]-[[18 maja]] [[1910]]). Przeniesiony do [[Wiedeń|Wiednia]] został oficerem sztabowym do szczególnej służby przy 1 Pułku Strzelców. [[19 sierpnia]] [[1914]] mianowany dowódcą batalionu w 1 Wiedeńskim Pułku Pospolitego Ruszenia, a [[23 listopada]] [[1914]] dowódcą tego pułku. [[23 stycznia]] [[1915]] zdał dowodzenie pułkiem by już [[19 lutego]] zostać dowódcą 32 Pułku Strzelców. Nową jednostką dowodził do kwietnia [[1918]] kiedy to został szefem Oddziału I Personalnego w Ministerstwie Obrony Krajowej w Wiedniu. W okresie od sierpnia 1914 r. do marca 1918 r. na froncie rosyjskim i włoskim spędził łącznie 45 miesięcy. Przewrót polityczny w listopadzie [[1918]] zastał go w Wiedniu. Względy służbowe i stosunki rodzinne uniemożliwiły mu natychmiastowy powrót do kraju. W kwietniu 1919 r. wysłał do ministra spraw wojskowych list z prośbą o przyjęcie do służby. List nie dotarł do adresata. Z zapisów w cyrkularzu polskiej Komisji Likwidacyjnej w Wiedniu wynika, że w maju 1919 r. złożył pisemną prośbę o przyjęcie do służby w Wojsku Polskim. Nie mogąc się oprzeć popędami serca i umysłu i czując się jeszcze zdolnym, do odbycia służby wojskowej ponownie złożył pisemnie podanie o przyjęcie go do armii polskiej z tym przekonaniem i zapewnieniem, że pełniąc przez te długie lata obowiązki żołnierskie według najlepszej wiedzy i jako sumienny austriacki oficer potrafi tak samo pełnić te same obowiązki w WP. Do czasu służby w WP zaliczono mu łącznie 37 lat, 8 miesięcy i 7 dni służby w c. k. armii (przed [[1 września]] [[1918]]).
 
==== Służba w Wojsku Polskim== ==
[[12 grudnia]] [[1919]] przyjęty do WP. [[3 lutego]] [[1920]] mianowany dowódcą XIII Brygady Piechoty [[7 Dywizja Piechoty|7 DP]]<ref>Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 5 z dnia 14.02.1920 r., pkt 104</ref> [[6 marca]] [[1920]] objął dowództwo nad Grupą [[Władysław Jędrzejewski (generał)|gen. Jędrzejewskiego]], a [[24 marca]] dowództwo [[7 Dywizja Piechoty (II RP)|7 Dywizji Piechoty]]. [[30 czerwca]] [[1921]] powierzono mu dowodzenie [[14 Wielkopolska Dywizja Piechoty|14 Dywizją Piechoty]].<ref>Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 32 z dnia 13.08.1920 r., pkt 1329</ref> [[1 listopada]] [[1922]] mianowany na wyższe stanowisko służbowe. Został dowódcą [[Dowództwo Okręgu Korpusu nr IX w Brześciu|Okręgu Korpusu Nr IX]] w [[Brześć|Brześciu]]. [[4 kwietnia]] [[1924]] objął swoje ostatnie stanowisko służbowe, przewodniczącego Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Z dniem [[31 maja]] [[1925]] został przeniesiony w stan spoczynku.<ref>Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 59 z dnia 31.05.1925 r.</ref>
 
==== Poza wojskiem:== ==
[[1 października]] [[1925]] nabył za gotówkę 8 morgową wiejską posiadłość w m. Prądy koło [[Bydgoszcz]]y (obecnie dzielnica miasta), gdzie pracował i mieszkał do [[1939]].
[[3 września]] [[1939]] wraz żoną i innymi uchodźcami opuścił dom i ewakuował się w kierunku Warszawy, w okolice [[Sochaczew]]a. [[23 września]] [[1939]] powrócił do swego majątku. Przed ewakuacją z Bydgoszczy oddał na przechowanie do firmy Rawa ruchomości i wartościowe przedmioty zapakowane do 24 skrzyń, które wskutek działań wojennych zaginęły. Jego dom został całkowicie ograbiony z wszelkich ruchomości, a przy wjeździe do Bydgoszczy Policja niemiecka odebrała mu także posiadaną gotówkę i przedmioty wartościowe wskutek czego pozostał wraz chorowitą żoną bez środków do życia. Przez kilka miesięcy utrzymywał się tylko ze wsparcia życzliwych ludzi. Wobec widma śmierci głodowej zwrócił się do władz niemieckich z prośbą o wysiedlenie do Krakowa lub pozostawienie w dotychczasowym miejscu zamieszkania z prawem do emerytury za służbę w c. k. armii, co było zgodne z ówczesnym stanem prawnym. Prośbę generała poparł przełożony z [[I wojna światowa|wielkiej wojny]], marszałek polny August Urbanski von Ostrymiecz, Polak z pochodzenia, mieszkający pod [[Graz]]em w [[Austria|Austrii]]. Po 10 dniach otrzymał zawiadomienie z Kancelarii [[III Rzesza|Rzeszy]], że jego prośba o emeryturę została skierowana do Wydziału Zaopatrzenia przy Naczelnym Dowództwie [[Wehrmacht|niemieckich Sił Zbrojnych]]. Z braku środków do życia zmuszony był udać się po wsparcie do Urzędu Opieki Społecznej w Bydgoszczy, gdzie otrzymał zapomogę pieniężną w wysokości 20 [[Reichsmark|marek niemieckich]] miesięcznie z zobowiązaniem zwrotu zapomogi w razie poprawy warunków materialnych. Urząd Zaopatrzenia w [[Gdańsk]]u uzależnił wypłatę emerytury z czasów austriackich od wykazu niemieckiego. Tak samo postąpiła Kasa Oszczędności, w której miał drobny depozyt. Uzależniła wypłatę depozytu od przedłużenia tegoż dokumentu. Wreszcie władze powiatowe przyrzekły wypłacić odszkodowanie za skradzione względnie utracone we wrześniu 1939 r. ruchomości o ile wnioskodawca wykaże się dowodem niemieckim. Przez cały rok 1940 żył w raz rodziną w absolutnej nędzy po czym został wmieszany dochodzenie karne. Max Dietrich z Lipnik pod Bydgoszczą oskarżył generała wobec komisarza obwodowego Herolda o to, że przed wybuchem wojny miał do niego powiedzieć ''„Wszystkich Szwabów i łajdaków należałoby wystrzelać, jak bym miał przy sobie pistolet to bym sam jemu w łeb strzelił„''. Doniesienie to groziło śmiercią. Komisarz Herold, były student [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]], poradził generałowi, że jeżeli chce uniknąć dalszych szykan lub fizycznej likwidacji musi przyjąć obywatelstwo niemieckie. W wigilię roku 1940 miała miejsce kolejna szykana. Tym razem Niemcy zburzyli gołębnik pomalowany w barwy narodowe, do którego zamocowane były biało-czerwone chorągiewki wskazujące kierunki świata. Ponadto wysadzono w powietrze żelazne bramy i furtki, przewracano płoty i grożono generałowi śmiercią. Działając pod przymusem i wbrew swej woli z początkiem roku 1941 podpisał [[Volkslista|volkslistę]]. Listę dostarczył komisarz Herbod mówiąc ''„Pan ma niemieckie nazwisko, polityką się nigdy nie zajmował, był tylko całe życie żołnierzem, więc wręczam Panu niebieski wykaz dla poprawy bytu”''. Podpisując volkslistę uważał jedynie za formalność chroniącą go przed biologicznym zniszczeniem i umożliwiającą starania o emeryturę. Do końca wojny nie wstąpił do żadnej organizacji niemieckiej, na żadne zebrania nie uczęszczał, z nikim z Niemców nie obcował, a odwiedzał jedynie swoich sąsiadów, polską rodzinę inż. Mojzesowicza. Po podpisaniu volkslisty uposażenie emerytalne otrzymywał warunkowo na czas zamieszkania w granicach Reichu w wysokości około 500 [[Reichsmark|RM]]. Odszkodowania za utracone mienie i innych świadczeń pieniężnych nie otrzymał. W styczniu 1945 r. odmawia ewakuacji i pozostaje w domu. [[20 marca]] [[1945]] wraz z żoną został zatrzymany przez funkcjonariuszy [[Milicja Obywatelska|MO]] i osadzony w Obozie Pracy w [[Potulice (województwo kujawsko-pomorskie)|Potulicach]]. W obozie [[2 lipca]] [[1945]] umarła żona generała. On sam przez funkcjonariuszy więziennych traktowany był jak zdrajca, sprzedawczyk itp. Był przesłuchiwany nocami i nakłaniany do samobójstwa. Grożono mu utratą życia. Wyrokiem Sądu Specjalnego w Bydgoszczy mienie generała uległo konfiskacie na rzecz Skarbu Państwa. [[29 października]] [[1945]] Sąd Grodzki w Bydgoszczy przywrócił mu obywatelstwo polskie i nakazał zwolnienie jego majątku spod zajęcia. Po zwolnieniu z obozu schronienie znalazł u córki i jej męża, mjr. Edmunda Pożniaka. Pochowany na cmentarzu parafialnym w [[Dąbrówka Nowa (województwo kujawsko-pomorskie)|Dąbrówce Nowej]] w [[Gmina Sicienko|gminie Sicienko]].
 
==== [[Awans]]e:== ==
* [[Podporucznik|porucznik]] [[1886]]
* [[Porucznik|nadporucznik]] [[1890]]
Linia 24:
* [[Generał (wojsko)|generał dywizji]] [[29 maja|29.V]].[[1922]] zweryfikowany ze starszeństwem z [[1 czerwca|1.VI]].[[1919]]
 
==== [[Order]]y i [[Odznaczenie|odznaczenia]]:== ==
* [[Order Virtuti Militari|Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari]] [[17 sierpnia|17.VIII]].[[1920]]
* [[Order Odrodzenia Polski|Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]],
Linia 30:
* [[Krzyż Zasługi|Złoty Krzyż Zasługi]],
* [[Legia Honorowa|Krzyż Oficerski Legii Honorowej]] [[12 lutego|12.II]].[[1922]] (zezwolenie na przyjęcie odznaczenia)
 
====Źródła:====
* Kryska-Karski Tadeusz i Żurakowski Stanisław, ''Generałowie Polski Niepodległej'', Warszawa 1991, s. 83.
* Stawecki Piotr, ''Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939'', Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6, s. 93.
 
{{Przypisy}}
 
==== Źródła:== ==
* {{cytuj książkę |nazwisko= Kryska-Karski |imię= Tadeusz | nazwisko2 = Żurakowski | imię2 = Stanisław |tytuł= Generałowie Polski Niepodległej |wydawca= Editions Spotkania |miejsce= Warszawa|rok=1991 | strony = 83 }}
* {{cytuj książkę |nazwisko=Stawecki |imię=Piotr, ''|tytuł=Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939'', |wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=1994, ISBN |isbn=83-11-08262-6, s.| strony=93. }}
 
{{DEFAULTSORT:Schubert, Karol Stanisław}}
[[Kategoria:Generał dywizji (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Polacy - oficerowie armii austro-węgierskiej]]
[[Kategoria:Polacy w I wojnie światowej]]
[[Kategoria:Kawalerowie i Damy Orderu Virtuti Militari]]
[[Kategoria:Kawalerowie Orderu Odrodzenia Polski]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Walecznych]]
[[Kategoria:Polacy - oficerowie armii austro-węgierskiej]]
[[Kategoria:Polacy w I wojnie światowej]]
[[Kategoria:Polscy kawalerowie Legii Honorowej]]
[[Kategoria:Kawalerowie Orderu Odrodzenia Polski]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1864]]
[[Kategoria:Zmarli w 1954]]
{{DEFAULTSORT:Schubert, Karol Stanisław}}