Instytut Kultury Białoruskiej: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
added be-x-old language |
Warschauer (dyskusja | edycje) uzup. |
||
Linia 1:
'''Instytut Kultury Białoruskiej
== Geneza ==
Z inicjatywą założenia placówki mającej czuwać nad odrodzeniem i rozwojem kultury białoruskiej wystąpił w styczniu [[1921]] roku [[Ściapan Niekraszewicz]] na zebraniu pracowników kultury zorganizowanym przez Ludowy Komisariat Oświaty [[Białoruska SRR|Białoruskiej SRR]]. Opracowaniem statutu instytucji zajęła się specjalna komisja pod przewodnictwem [[Źmicier Żyłunowicz|Źmiciera Żyłunowicza]] oraz rektor [[Białoruski Uniwersytet Państwowy w Mińsku|BUP]] Uładzimier Piczeta, Jazep Dyła i Jewfimij Karski.
[[10 lutego]] [[1921]] roku powołano do życia składającą się z 15 osób Komisję Naukowo-Technologiczną przy Ludowym Komisariacie Oświaty [[BSRR]]. Dzieliła się na trzy oddziały: humanistyczny, przyrodniczy i matematyczny. Postawiono jej za zadanie opracowanie białoruskiej terminologii - głównie w dziedzinie techniki - oraz rozpoczęcie prac nad wydawaniem podręczników w [[Język białoruski|języku białoruskim]]. IKB rozpoczął faktycznie działanie po [[30 stycznia]] [[1922]] roku na mocy dekretu Rady Komisarzy Ludowych [[Białoruska SRR|Białoruskiej SRR]] z tego dnia. Dzielił się na sekcje humanistyczną i terminologiczną.
W [[1923]] roku powołano do życia Centralne Biuro Krajoznawstwa afiliowane przy Instytucie, które wydawało m.in. gazetę "Nasz kraj". Na wiosnę [[1924]] roku z inicjatywy IKB zwołano do [[Mińsk]]a I Wszechbiałoruski Zjazd Krajoznawczy.
== Struktura i zadania Instytutu ==
[[8 sierpnia]] [[1924]] roku CKW i RKL [[BSRR]] dokonały zatwierdzenia statutu IKB. Według dokumentu Instytut miał się zajmować planowym i systematycznym badaniem [[Język białoruski|języka białoruskiego]], etnografii, historii, przyrody, gospodarki i ruchów społecznych na [[Białoruś|Białorusi]], jak również nadzorować badania niższych rangą ośrodków. Jesienią [[1924]] roku III Zjazd CKW [[BSRR]] opowiedział się za przekształceniem IKB w instytucję naukową wzorowaną na Akademii Nauk. W tym okresie placówka dzieliła się już na 10 sekcji:
* Językoznawstwa
* Literatury
* Sztuki
* Historii i Archeologii
* Przyrodoznawstwa
* Gospodarki
* Pedagogiki
* Rolnictwa
* Medycyny
* Etnografii.
W składzie IKB działały komisje naukowe (m.in. słownikowa, dialektologiczna, ortograficzna, ruchu rewolucyjnego w [[BSRR]], dzieł [[Lenin]]a, ochrony zabytków kultury, bibliograficzna). Pierwszym dyrektorem IKB został [[Ściapan Niekraszewicz]].
Na przełomie [[1926]] i [[1927]] roku IKB zrzeszał 224 członków, w tym 83 rzeczywistych i 67 korespondentów. Jego przewodniczącym był wówczas [[Usiewaład Ihnatouski]], funkcje jego zastępców pełnili [[Arkadź Smolicz]] i J. Karanieuski, sekretarzem naukowym został [[Alaksandr Ćwikiewicz]], a członkiem prezydium m.in. [[Źmicier Żyłunowicz]].
Przy IKB działały aktywnie oddziały narodowościowe: polski ze [[Stefan Heltman|Stefanem Heltmanem]] na czele, rosyjski i żydowski. Istniała także stała komisja ds. badania kultury łotewskiej.
W [[1927]] roku IKB podzielono na dwa wydziały: przyrodniczo-ekonomiczny i humanistyczny, a oddziały narodowościowe przemianowano na sekcje.
Jesienią [[1928]] roku dokonano oficjalnego przekształcenia Instytutu w [[Narodowa Akademia Nauk Białorusi|Akademię Nauk Białoruskiej SRR]].
== Bibliografia ==
* Głogowska Helena, "Białoruś 1914-1929. Kultura pod presją polityki", [[Białystok]] [[1996]], ISBN 83-903068-7-5, s. 145-147
[[Kategoria:Mińsk]]
| |||