Ulica Klonowa w Warszawie

Ulica Klonowa w Warszawie - jedna z ulic warszawskiego Mokotowa, biegnąca od ul. ul. Belwederskiej do Pl. Unii Lubelskiej.

Klonowa

{{{nazwa oryginalna}}}

{{{jednostki}}}
Państwo	Polska
Miejscowość	{{{miejscowość}}}
Poprzednie nazwy	{{{poprzednie nazwy}}}
Plan
[[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan przebiegu ulicy|]]
Przebieg
ul. Belwederska ul. Bacciarellego ul. Flory Pl. Unii Lubelskiej
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

{{Ulica infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | miejscowość = | commons = | jednostki = | plan = | współrzędne = | opis zdjęcia = | nazwa oryginalna = | poprzednie nazwy = Nieznane pola: "zdjęcie_podpis", "państwo_flaga", "jedn1", "mapa", "rodzaj", "miasto" oraz "miasto_herb".

Historia

Ulica Klonowa, zwana niegdyś Okopową, powstała w roku 1770 jako silnie załamana droga biegnąca wzdłuż usypywanych wtedy Okopów Lubomirskiego. Według planu miała łączyć węzeł późniejszych ulic: Polną z Marszałkowską i Al. Szucha z Drogą Kalwaryjską(czyli dzisiejszymi Al. Ujazdowskimi) na wysokości Belwederu. Odcinek ulicy od załomu do owego węzła (dzisiejszego Pl. Unii Lubelskiej poprowadzono pod wałem, jako swego rodzaju drogę forteczną, stąd pierwotna nazwa - Okopowa; na wysokości załamania jej biegu urządzono bastion ziemny. Od strony miasta wzdłuż drogi od roku 1772 rozciągał się ogród królewskiego malarza Marcelego Bacciarellego; zaplanowany z centralnym rondem, otoczonym rozchodzącymi się promieniście alejkami. Przy załomie Okopowej urządzono heksagonalny staw, zaś od strony późniejszego Pl. Unii Lubelskiej wybudowano piętrowy pałacyk; na terenie jego ogrodu wzniesiono projektowany przez Jana Christiana Kamsetzera pawilon w formie rotundy. Trójboczny placyk tworzony przez Okopy Lubomirskiego, obecną ul. Belwederską i początkowy odcinek Okopowej należał ówcześnie do Belwederu; w okresie 1819-20 zabudowano go pawilonem stajni i wozowni wielkiego księcia Konstantego. Kolejnym elementem zabudowań Belwederu był maneż zwany także rajszulą; jego budowa w latach 1823-24 wymusiła odsunięcie odcinka wału celem poszerzenia posesji. Oba budynki zaprojektował architekt Jakub Kubicki; równocześnie po przeciwnej stronie ulicy powstały zabudowania gospodarcze Belwederu. Okopowa od początku swego istnienia obsadzona była klonami; po roku 1876 od ich miana nadano obecną nazwę ulicy. W roku 1884 kolejny właściciel Bagateli - dawnego ogrodu Marcelego Bacciarellego, Józef Maurycy Kamiński urządził na jego terenie ogród zoologiczny; po dekadzie ogród z pałacem zakupiło Warszawskie Towarzystwo Ogrodnicze. Równocześnie przeprowadzono prace porządkowe według projektu Waleriana Kronenberga, zaś w roku 1900 część ogrodu rozparcelowano, wytyczając ul. Flory. Tereny pomiędzy obecnym Pl. Unii Lubelskiej a nową ulicą rozparcelowano na niewielkie działki, zabudowane do roku 1914 kamienicami, zaliczanymi ówcześnie do najwyższych w mieście. Od strony ulicy Klonowej pod nr. 20 wzniesiono po roku 1900 trzypiętrowy dom Rösmanów (nadbudowany o dwie kolejne kondygnacje około roku 1911) i pod nr. 14 również trzypiętrowy dom Grymkiewicza. W okresie 1912-13 według konkursowego projektu Henryka Juliana Gaya pod nr. 16 wzniesiono gmach gimnazjum męskiego Towarzystwa Ziemi Mazowieckiej; koniec jej budowy zbiegł się w czasie z rozpoczęciem prac nad wzniesieniem kamienicy Alfreda Binzera u zbiegu z ul. Flory. Jej projektanci - Karol Jankowski i Franciszek Lilpop przewidzieli wzniesienie aż ośmiu pięter, co zaliczało ją do grupy najwyższych w mieście. Do wybuchu I wojny światowej kilka parcel pozostało bez zabudowy; luki te uzupełniono dopiero w latach trzydziestych, rozbudowując gmach szkolny oraz wznosząc pod nr. 12 kolejną kamienicę dla Alfreda Binzera. W roku 1935 po parcelacji resztówki ogrodu Bagatela przeprowadzono ul. Bacciarellego; parcele narożne zajęły dwie wille projektowane przez Marcina Weinfelda i Bohdana Pniewskiego. Położony na przeciwko maneż trwał bez zmian, zaś stajnie belwederskie około roku 1930 przebudowano na rezydencję marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza i hotel Urzędu Rady Ministrów. Klonowa była w tym okresie ulicą nowoczesną: otrzymała nawierzchnię z asfaltu oraz nowoczesne latarnie gazowe; na przeciwko domu pod nr. 20 działała w latach trzydziestych stacja benzynowa. W latach okupacji Klonowa znalazła się w obrębie wydzielonej szlabanami "dzielnicy Niemieckiej"; jako jedna z niewielu ulic w centrum miasta uniknęła strat w zabudowie. W okresie powojennym kamienice zostały zdewastowene, zas poddany dość niefortunnej przebudowie gmach szkoły pomieścił XV Liceum Ogólnokształcące im. Narcyzy Żmichowskiej.

Bibliografia

• Jarosław Zieliński: Atlas Dawnej Architektury Ulic i Placów Warszawy, tom 6. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2000, s. 33. ISBN 83-88372-04-4.{{Cytuj książkę}} Nieznane pola: 1.

Linki zewnętrzne

• Ulica Klonowa przed rokiem 1915
• Szkoła Powszechna Towarzystwa Ziemi Mazowieckiej
• Klonowa 20, kamienica Rössmanów w roku 1938