Porządek joński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
VolkovBot (dyskusja | edycje)
m robot poprawia: cs:Iónský řád
jh
Linia 7:
 
*lekkość, smukłe proporcje, bogate zdobienia
*[[baza (architektura)|baza]] oparta na [[plinta|plincie]]: w wariancie attyckim trójczłonowa złożona z dwóch [[torus|torusów]] i [[trochilus]]u między nimi, albo w wariancie małoazjatyckim – wieloczłonowa, dowolnie zestawiona z torusów i trochilusów
*[[trzon]] kolumny ozdobiony 24 [[kanelury|kanelurami]] połączonych listewkami ([[stega]]mi), żłobkowanie jest węższe niż w stylu doryckim. Mniej wyraźnie jest zaznaczony [[entasis]], zwężenie trzonu poniżej głowicy jest też mniejsze
*głowica – najbardziej charakterystyczny element wyróżniający styl joński ukształtował się w [[VI wiek p.n.e.|VI w. p.n.e.]], zbudowana jest z ozdobnej, opisywanej często jako przypominającej baranie rogi, [[woluta|woluty]]. Kształt woluty wywodzi się z rolowanej nad wejściem maty. Powyżej woluty [[abakus (architektura)|abakus]] o [[profil architektoniczny|profilowanych]] krawędziach, często dość bogato zdobiony
*[[belkowanie]] złożone z trójczłonowego [[architraw]]u na którym opiera się w wariancie attyckim bogato zdobiony [[fryz]] ciągły (w porządku doryckim fryz zdobiony był [[metopa]]mi rozdzielonymi [[tryglif]]ami). Fryz zdobiony był [[relief]]em z scenami mitologicznymi, historycznymi. Najbardziej znanym i ciekawym przykładem jest fryz [[Partenon]]u zwany fryzem partenońskim. W odmianie małoazjatyckiej fryz nie posiada tak bogatej dekoracji. Jego ozdobą jest rząd wystających kostek. Powyżej fryzu znajdowała się najwyższa część belkowania – [[gzyms]] wieńczący, często niższy niż w porządku doryckim, ale o bardziej skomplikowanej formie. Górną jego część stanowiła listwa zdobiona [[kimation]]em, [[antemion]]em lub [[plecionka|plecionką]], zakończona na ogół [[ząbki (architektura)|ząbkowaniem]]. Świątynie budowane w stylu jońskim kryte były, podobnie jak świątynie w stylu doryckim, [[dach dwuspadowy|dwuspadowym]] [[dach]]em zwieńczonym [[tympanon]]em, z gzymsem ozdobionym [[akroterion|akroterionami]]. Wzdłuż dachu biegła rynna ([[sima]]) zakończona [[rzygacz]]ami w postaci lwich pysków. Pole [[przyczółek|przyczółka]] wypełniała bogata dekoracja rzeźbiarska
*świątynie stawiano na trzystopniowej podbudowie ([[krepidoma]])
 
Styl joński cieszył się ogromną popularnością od [[IV wiek p.n.e.|IV w. p.n.e.]], dominował w [[epoka hellenistyczna|okresie hellenistycznym]]. Swoim zasięgiem objął nie tylko [[Grecja|Grecję]] ale też [[Italia|Italię]] i [[Sycylia|Sycylię]]. Przykłady zabytków w porządku jońskim: [[Apteros]] ([[Nike (mitologia)|Nike]] Bezskrzydła) i [[Erechtejon]] na [[Akropol ateński|Akropolu]], Herajon na wyspie [[Samos]], [[Świątynia Artemidy w Efezie|Artemizjon]] w [[Efez]]ie i w Ołtarzu Pergamońskim.
 
kj
Rozwinięciem porządku jońskiego był [[porządek koryncki]]..
 
==Zobacz też==