Wersja z 17:39, 25 paź 2008 edytuj Staszek99 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Administratorzy 49 933 edycje m Ujednoznacznienie linku z Dalków na Dalków (województwo dolnośląskie) przy pomocy Popups, literówki ← poprzednia edycja		Wersja z 20:11, 22 lis 2008 edytuj anuluj edycję Timaska (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 4836 edycji rozbud. następna edycja →
Linia 14: == Lokalizacja == Wzgórza Dalkowskie, położone są w południowo-zachodniej Polsce, w północno-środkowej części [[Wał Trzebnicki\|Wału Trzebnickiego]] pomiędzy [[dolina Bobru\|doliną Bobru]] a [[Obniżenie Ścinawskie\|Obniżeniem Ścinawskim]], na obszarze północno-zachodniej części [[województwo dolnośląskie\|województwa dolnośląskiego]] i południowo-wschodniej części [[województwo lubuskie\|województwa lubuskiego]]. Około 30 km na ~~północ~~półnoć od [[Legnica\|Legnicy]]. W centralnej części ~~wzgórz~~obniżenia położona jest miejscowość [[~~Dalków (województwo dolnośląskie)\|~~Dalków]]. Od północy wzgórza graniczą z [[~~Obniżenie~~Oniżenie Nowosolskie\|Obniżeniem Nowosolskim]], od północnego-wschodu z [[Pradolina Głogowska\|Pradoliną Głogowską]], od wschodu z [[Obniżenie Ścinawskie\|Obniżeniem Ścinawskim]], od południa i południowego-zachodu z [[Wysoczyzna Lubińska\|Wysoczyzną Lubińską]], [[Równina Szprotawska\|Równiną Szprotawską]] i [[Bory Dolnośląskie\|Borami ~~Dolnośląskimi~~Dolnośląkimi]] ([[Bory Szprotawskie]]), a od zachodu oddzielone są doliną rzeki [[Bóbr (rzeka)\|Bóbr]] od [[Wzniesienia Żarskie\|Wzniesień Żarskich]]. ==Charakterystyka== Jest to ~~region~~pasmo ~~naturalny~~[[Wzgórza morenowe\|wzgórz morenowych]], ~~stanowiący~~stanowiące ~~jednostką~~jednostkę ~~makroregionu~~[[makroregion]]u [[Wał Trzebnicki\|Wału Trzebnickiego]], w kształcie prostokąta, o powierzchni około 1 200 km² ~~rozciągający~~rozciągające się łukowo od [[Nowogród Bobrzański\|Nowogrodu Bobrzańskiego]] na zachodzie, do [[Chobienia\|Chobieni]] na wschodzie, na długości 100 km, przy szerokości 10-12 km., jest [[wysoczyzna\|wysoczyzną]] położoną na wysokości od 90 do 230 m n.p.m., poprzecinaną [[wąwóz\|wąwozami]] ułożonymi południkowo, która ~~będąc~~stanowiąc podjednostką Wału Trzebnickiego ~~stanowi~~jest ~~teren~~terenem o podobnym charakterze~~. Obszar wzgórz poprzecinany jest [[wąwóz\|wąwozami]] ułożonymi [[południk]]owo~~. Cechuje się ~~[[asymetria\|~~asymetrią]] poprzeczną, [[Odra (rzeka)\|Odra]] płynie po północno-wschodniej stronie, ~~północna~~wzgórz. Północna część wzgórz ma charakter rolniczy ~~pokryty~~pokryta ~~łąkami~~[[łąka]]mi i [[pole uprawne\|polami uprawnymi]]. Południową część w większości zajmują tereny leśne~~. Obszar Wzgórz Dalkowskich położony jest na terenie gmin dwóch województw: lubuskiego i dolnośląskiego~~. Najwyższym wzniesieniem ~~Wzgórz~~wzgórz Dalkowskich jest wzniesienie Ustronie – 230 m n.p.m. położone koło [[Jerzmanowa\|Jerzmanowej]]. Jest to obszar jednolity pod względem geograficznym, przyrodniczym i kulturowym, posiadający wysokie walory przyrodnicze. Na obszarze wzgórz położone sa cztery [[rezerwat przyrody\|rezerwaty przyrody]], [[Obszar Chronionego Krajobrazu]] "Wzgórza Dalkowski", [[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy]] "Grodowiec", oraz liczne [[użytek ekologiczny\|użytki ekologiczne]] i [[pomnik przyrody\|pomniki przyrody]] oraz walory kulturowe kościoły, pałace, zamki, parki podworskie, [[Sanktuarium Maryjne w Grodowcu\|sanktuarium maryjne]] i grodziska [[Dziadoszanie\|Dziadoszan]]. W skład jednostki geograficznej [[mezoregion]]u Wzgórz Dalkowskich wchodzą cztery mniejsze [[mikroregion]]y: [[Równina Brzeźnicy]] stanowiąca zachodnią część [[wysoczyzna\|wysoczyzny]] o średniej wysokości około 120-130 m. n.p.m. [[Wzgórza Kożuchowskie]] jest to północno-zachodnia część wzgórz którą stanowi [[morena]] o max. wysokości do 197 m. n.p.m. * [[Grzbiet Dalkowski]] stanowi północna część wzgórz o ~~max.~~ wysokości 230 m. n.p.m. * [[Wzgórza Polkowickie]] stanowią południową część wzgórz o max. wysokości 224 m n.p.m. ===Rzeźba=== Wzgórza Dalkowskie są częścią tzw. [[Góry Kocie\|Gór Kocich]], a chronologicznie należą do starszego zlodowacenia stanowiącego [[morena czołowa\|morenę czołową]] [[stadiał\|stadiału trzebnickiego]]. Ich budulcem są więc [[piasek\|piaski]], [[ił (skała)\|ił]]y, żwiry [[trzeciorzęd\|trzeciorzędowe]] i [[czwartorzęd\|czwartorzędowe]]. Rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona. Koło [[Dalków (województwo dolnośląskie)\|Dalkowa]] wzgórza osiągają najwyższą wysokość do 230 m [[n.p.m.]] Rzeźba terenu wzgórz jest w największej części efektem [[zlodowacenie bałtyckie\|zlodowaceń bałtyckiego]] i [[zlodowacenie środkowopolskie\| środkowopolskiego]]. Wzgórza Dalkowskie są malowniczą pozostałością działalności [[lodowiec\|lodowca]] stanowią ciąg wzniesień, których średnia wysokość sięga 197 m. Rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona. Wzgórza opadają bardziej stromo w kierunku ku północy w stronę [[Pradolina Głogowska\|Pradoliny Głogowskiej]], a łagodniej na południe do Równiny Szprotawskiej i [[Wysoczyzna Lubińska\|Wysoczyzny Lubińskiej]]. Forma wału zarysowuje się wyraźnie w części środkowej, gdzie występuje kulminacja 230m, w kierunku zachodnim i wschodnim wzniesienia obniżają się i stają się bardziej płaskie. Liczne pagórki i grzbiety często bez nazw poprzecinane są szerokimi dolinami. ===Krajobraz=== Krajobraz wzgórz tworzą ukształtowane formy geomorficzne wzgórz o stromych zboczach żłobione siecią wąwozów. Ukształtowanie terenu faliste, krajobraz na południe od [[Głogów\|Głogowa]] ożywiony jest przez ciągnące się łukiem morenowe wzgórza dochodzące do 230 m.n.p.m. Koło Dalkowa wzgórza osiągają najwyższą wysokość dochodzącą do 230 m n.p.m. Krajobrazowi wzgórz dodają uroku [[źródlisko\|źródliska]] i strumienie z śródleśnymi [[oczko wodne\|oczkami wodnymi]], stanowiącymi pozostałość po dawnych [[staw\|stawach]] paciorkowych. ===Ważniejsze wzniesienia=== Do piękniejszych wzniesień Dalkowskich Wzgórz, z których roztaczają się malownicze widoki należą: Bonowska Góra - 229 m n.p.m., Dalkowskie Wzgórza - 230 m n.p.m., Góra św. Anny - 175 m n.p.m. ==Powstanie== Wzgórza są częścią pasa wzniesień moren czołowych [[Wał Trzebnicki\|Wału Trzebnickiego]], których powstanie wiąże się z młodszą fazą [[zlodowacenie\|zlodowacenia środkowopolskiego]], kiedy [[lądolód]] zatrzymał się na krawędzi linii [[stadiał\|stadiału]] warty,[[czoło lodowca]] naniosło zwały moren końcowych i spiętrzył swym naciskiem ilaste podłoże. Na skutek nacisku lądolodu osady starsze [[trzeciorzęd]]owe w części [[strop]]owej utworzyły wysoki wał,który zatrzymał nasunięcie lądolodu i włączony został w strefę tzw. [[glacitektonika\|glacitektonicznych]] zaburzeń [[morena końcowa\|moren końcowych]]. Na południowym przedpolu wału powstały wówczas piaszczyste stożki wód roztopowych zwane [[sandry\|sandrami]]. ==Budowa== Wzgórza Dalkowskie są częścią tzw. [[Kocie Góry\|Gór Kocich]], a [[chronologia\|chronologicznie]] należą do starszego zlodowacenia stanowiącego morenę czołową [[stadiał\|stadiału]] trzebnickiego. Zbudowane są z zaburzonych utworów [[trzeciorzęd\|trzeciorzedowych]] i [[czwartorzęd]]owych. Ich budulcem są [[piasek\|piaski]], [[ił]]y i [[żwir]]y. [[Miąższość]] utworów czwartorzędu jest zróżnicowana i wynosi od 0-30 m, lokalnie przekraczając 40 m. Na południowym przedpolu wału występują piaszczyste stożki. == Ludność == Okolice wzgórz zamieszkuje ludność napływowa, po [[II wojna światowa\|wojnie]] przybyli tu ludzie z centralnej Polski, [[repatriacja\|repatrianci]] z [[Zabużanie\|Kresów]] oraz ludzie powracający z [[emigracja\|emigracji]]. Większość ludności zamieszkuje w środowisku wiejskim. ==Klimat== Obszar wzgórz należy do strefy umiarkowanej klimatycznie, leży w pasie przejściowym klimatu ciepłego morskiego do ciepłego kontynentalnego. Najkorzystniejsze warunki termiczne występują na najbardziej płaskich terenach wysoczyzny. Klimat jest łagodny, o ciepłej i łagodnej zimie stosunkowo ciepłym okresie latnim. Średnie temperatury dobowe wynoszą, w zaokrągleniu: stycznia - +1C, lipca - +18 C roczna - +8 C. Opady atmosferyczne w skali rocznej wynoszą około 732 mm, a w okresie letnim okoł 550 mm. Przeważają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie. Okres wegetacyjny trwa około 220 dni. ==Hydrografia== Wzgórza Dalkowskie należą do [[zlewisko\|zlewiska]] [[Morze Bałtyckie\|Morza Bałtyckiego]], położone są w [[dorzecze\|dorzeczu]] [[Odra\|Odry]]. Największą rzeką jest [[Rudna (rzeka)\|Rudna]] lewostronny dopływy Odry. Wody z północno-wschodnich zboczy wzgórz odprowadza kilka niedużych cieków, m.in. Czarna – dopływ rzeki Rudnej, Kanał Głogowski, Rzuchowska Struga , Guzicki Potok i kilka mniejszych strumieni bez nazwy. Z południowo-zachodnich zboczy wody odprowadzane są przez potoki i strumienie stanowiące dopływy [[Szprotawa (rzeka)\|Szprotawy]]. Potoki do ujść przebijają się przez wzgórza malowniczymi dolinami. ==Flora i fauna== Lesistość obszaru Wzgórz Dalkowskich jest niewielka zajmuje niecałe 10 % całości powierzchni. Lasy występują niewielkimi płatami i tworzą przede wszystkim [[monokultura sosnowa\|monokultury sosnowe]] najczęściej na [[siedlisko\|siedliskach]] nieborowych. Wzgórza miejscowo porastają [[las mieszany\|lasy mieszane]], z fragmentami pierwotnej buczyny. W miejscach o dużym nachyleniu dominuje [[świerk]]. W [[poszycie\|poszyciu]] i [[runo\|runie]] roślinność wykazuje cechy właściwe dla terenów [[pogórze\|pogórza]]. Najciekawsze fragmenty wzgórz objęte są ochroną rezerwatową, na Grzbiecie Dalkowskim utworzono [[Obszar chronionego krajobrazu\|obszar krajobrazu chronionego]]. Dla północnej części charakterystyczne są kultury leśne, z przewagą suchych borów sosnowych. Do wyróżniających się środowisk należy pas podmokłych [[olsza\|olszyn]] wzdłuż odcinka Krzyckiego Rowu i [[enklawa\|enklawy]] wydm w okolicy [[Krzekotówek\|Krzekotówka]]. W lasach Wzgórz Dalkowskich występują liczne [[gatunek chroniony\|gatunki chronionych]] roślin, występuje około 300 stanowisk roślin chronionych. W [[las łęgowy\|lasach łęgowych]] występuje: [[pierwiosnka wyniosła]], [[listera jajowata]], [[śnieżyca wiosenna]], [[kopytnik pospolity]], [[czarna porzeczka]]. Z suchymi lasami liściastymi związane są: [[lilia złotogłów]], [[marzanka wonna]], kwitnący i owocujący [[bluszcz pospolity]], [[barwinek pospolity]], [[wiciokrzew pomorski]], [[konwalia majowa]], [[widłak goździsty]] i wiele innych. ==Miejscowości== Do większych miejscowości położonych w obrębie Dalkowskich Wzgórz należą: [[Rudna ]], [[Polkowice]],[[ Grębocice]], [[Nowe Miasteczko]], [[Dalków (województwo dolnośląskie)\|Dalków]], [[Jakubów (powiat polkowicki)\|Jakubów]], [[Gaworzyce]], [[Zimna Brzeźnica]], [[Jerzmanowa]], [[Obiszów]], [[Gwizdanów]], [[Nowa Jabłona]], [[Wierzchowice (powiat polkowicki)\|Wierzchowice]]. [[Kłobuczyn]], [[Bytom Odrzański]], [[Kożuchów]], [[Niegosławice (województwo lubuskie)\|Niegosławice]], [[Brzeźnica (powiat żagański)\|Brzeźnica]], [[Głogów]], [[Nowa Sól]]. ==Inne== Wzgórza Dalkowskie Nazwa pochodzi od wioski [[Dalków (województwo dolnośląskie)\|Dalków]] znajdującej się w rejonie ich najwyższych wzniesień === Linki zewnętrzne === * [http://www.wzgorzadalkowskie.pl/? Grupa Partnerska "Porozumienie Wzgórz Dalkowskich" ]

Wzgórza Dalkowskie: Różnice pomiędzy wersjami