Oksydaza alternatywna: Różnice pomiędzy wersjami

'''Oksydaza alternatywna''' ('''AOX''' z [[ang.]] ''alternative oxidase'') – to [[enzym]] obecny w wewnętrznej błonie [[mitochondrium|mitochondriów]] roślin, [[glony|glonów]] i niektórych [[protisty|protistów.]], stwarzający alternatywną możliwość przenoszenia elektronów z [[ubichinon]]u na [[tlen]]. Podczas klasycznego [[łańcuch oddechowy|łańcucha oddechowego]] elektrony pobierane z [[NADH]] przekazywane są na ubichinon, a następnie poprzez kompleks cytochromowy bc₁ i [[cytochrom]] c]] na [[oksydaza cytochromowa|oksydazę cytochromową]]. Oksydaza alternatywna przenosi elektrony na tlen z pominięciem [[kompleks III|kompleksu III]] i [[kompleks IV|kompleksu IV]] łańcucha oddechowego. W efekcie jej działania NADH lub [[FADH]]₂ zostają utlenione z wytworzeniem H₂O jednak [[gradient elektrochemiczny]] nie powstaje a tym samym energia zgromadzona utlenianych NADH i FADH₂ nie jest zamieniana na [[ATP]] lecz uwalniana w postaci ciepła. Szczególna cechą oksydazy alternatywnej jest jej niewrażliwość na inhibitory[[inhibitor]]y oksydazy cytochromowej np. [[cyjanek]], [[siarkowodór]], [[azydek]] i [[tlenek węgla]]. W tkankach zwierzęcych podanie 1 mmol l^-1 KCN powoduje całkowite zatrzymanie [[oddychanie komórkowe|oddychania komórkowego]], w tkankach roślinnych oddychanie komórkowe zmniejsza się do poziomu 10-20% oddychania przed podaniem [[inhibitor]]a. Zachodzące z udziałem oksydazy alternatywnej oddychanie komórkowe określa się jako alternatywną drogę oddechową lub oddychanie niewrażliwe na cyjanek.

Powszechność występowania w mitochondriach[[mitochondria]]ch roślin oksydazy alternatywnej wskazuje, że termogeneza nie jest jedyną funkcją tego enzymu. Zwiększona ekspresja genu oksydazy alternatywnej w warunkach niskiej temperatury lub suszy wskazuje na udział enzymu w przeciwdziałaniu niekorzystnym skutkom stresu. W warunkach stresowych oddychanie mitochondrialne ulega zahamowaniu a niemal cały ubichinon pozostaje w stanie zredukowanym. Nadmierna redukcja ubichinonu prowadzi do powstawania [[reaktywne formy tlenu|reaktywnych form tlenu]]. utlenianie ubichinonu przez oksydazę alternatywną może zapobiegać powstawaniu wolnych rodników i chronić mitochondria przed uszkodzeniem<ref>{{Cytuj pismo | autor=Vanlerberghe GC., McIntosh L | tytuł=ALTERNATIVE OXIDASE: From Gene to Function. | rok=1997 | czasopismo=Annual review of plant physiology and plant molecular biology | doi=10.1146/annurev.arplant.48.1.703 | wydanie=48 | numer= | miesiąc=czerwiec | pmid= 15012279 | strony=703–734}}</ref><ref>