Ruska Prawda: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
drobne techniczne, wikizacja
m lit., poprawa linków, drobne techniczne
Linia 3:
Pierwsze edycje powstały w czasach panowania [[Jarosław I Mądry|Jarosława Mądrego]]. Pomnik prawa średniowiecznego. Zbiór przepisów zawierający normy [[prawo zwyczajowe|prawa zwyczajowego]], oraz [[prawo stanowione|stanowionego]] (w postaci ustawodawstwa książęcego). Spisana w całości w [[język starosłowiański|języku starosłowiańskim]]. Porównywana z [[Frankowie|Frankońskim]] leges barbarorum (z uwagi na analogiczny poziom rozwoju prawa)
 
Ruska Prawda powstawała etapami (wraz z upływem czasu była modyfikowana i uzupełniana). Znane są obecnie dwie redakcje Ruskiej prawdyPrawdy: tzw. ''Krótka Prawda'' i tzw. ''Obszerna Prawda'', znany jest również wyciąg z Obszernej Prawdy, tzw. ''Skrócona Prawda''. Odkryto ponad 100 odpisów zbioru.
*'''Krótka Prawda''' powstała wcześniej (schyłek [[XI w.]]). Obejmuje:
**''Prawdę Jarosława'': składają się na nią spisane prawo zwyczajowe sięgające swymi korzeniami [[X]], a nawet [[IX w.]], oraz ustawy wydane przez [[Jarosław I Mądry|Jarosława Mądrego]] wydane w latach 30. [[XI w.]]
Linia 11:
** ''Krótka Prawda'': jej przepisy zostały jednak w wielu miejscach uzupełnione i zmodyfikowane za sprawą wnuków Jarosława. Jej regulacje zostało również ułożone w sposób usystematyzowany.
**''Statut [[Włodzimierz II Monomach|Włodzimierza Monomacha]]''; wydany w czasach jego panowania ([[1113]]-[[1125]]) zawiera zebrane przepisy wydane przez [[Władcy Rusi Kijowskiej|książąt kijowskich]] po ukazaniu się Krótkiej Prawdy, oraz ustawy z czasów Monomacha.
I w tej redakcji wciąż dominują przepisy prawa karnego i procesowego, silniej rozbudowano przepisy [[Prawo cywilne|prawa cywilnego]], w szczególności [[Prawo zobowiązań|zobowiązań]] ([[depozyt]], [[pożyczka]], [[kupno(prawo)nabycie|kupno]] – [[sprzedaż]]), jak również [[Dziedziczenie (prawo)|dziedziczenia]] i [[opieka (prawo)|opieki]]. Nie przewidywała [[kara śmierci|kary śmierci]], ani okaleczenia, najsurowszą karą publiczną było wygnanie winowajcy (razem z rodziną) połączone z zaborem całego mienia.
*'''Skrócona Prawda''' pojawiła się w późniejszym czasie ([[XV w.]]). Był to wyciąg z redakcji Obszernej Prawdy, dokonany z pewnymi przeróbkami. Jej powstanie dowodziło, że normy prawne zawarte w Ruskiej Prawdzie nadal znajdowały się w użyciu. Skrócona Prawda nie odegrała znaczącej roli w praktyce sądowej.
 
Linia 18:
Ruska prawda jest jednym z najstarszych pomników prawa słowiańskiego. Ponieważ spisana jest w języku staroruskim daje obraz ówczesnej terminologii prawniczej. Stanowi cenne źródło poznania prawa (np. jej regulacje dowodzą, że na Rusi znana była instytucja [[testament]]u), oraz stosunków społecznych i gospodarczych z [[XI]] i [[XII w.]] jej regulacje zostały wykorzystane przy opracowywaniu [[Statut Kazimierza Jagiellończyka|sudiebnika Kazmierza Jageillończyka]] i [[Statuty litewskie|I Statutu Litewskiego]]. W Moskwie obowiązywała aż do chwili powstania ogólnorosyjskiego zbioru praw wydanego przez [[iwan III Srogi|Iwana III]] w [[1498]] r.
 
==Bibliografia ==
* [[Stanisław Płaza]]: ''Historia prawa w Polsce na tle porównawczym'' Księgarnia Akademicka 2002 ISBN 83-7188-609-8
* Katarzyna Sójka-Zielińska: ''Historia prawa'' Wydawnictwo prawnicze LexisNexis Warszawa 2001 ISBN 83-7334-393-8
 
== Linki zewnętrzne ==
Link zewnętrzny:
*[http://litopys.org.ua/yushkov/yu.htm Redakcja Ruskiej Prawdy z komentarzami we współczesnym ukraińskim]