Jerzy Hulewicz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
- NPA z http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_hulewicz_jerzy
Linia 1:
{{linki}}
'''Jerzy Hulewicz''' (Ur. w [[1866]] w [[Kościanki|Kościankach]] k. [[Września|Wrześni]], zm. w [[1941]] w [[Warszawa|Warszawie]]).Pisarz, teoretyk sztuki, grafik i malarz reprezentujący nurt ekspresjonistyczny.
 
Studia artystyczne odbył w latach [[1904]]-[[1906]] w [[Krakowska Akademia Sztuk Pięknych|Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych]] pod kierunkiem [[Józef Unierzyski|Józefa Unierzyskiego]]. Naukę kontynuował w [[Paryż]]u w okresie [[1907]]-[[1910]] i w [[Monachium]] w [[1913]] roku. Był współzałożycielem poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych; w [[1914]] wstąpił do Koła Artystów Wielkopolskich. W [[1917]] założył wraz z bratem Witoldem dwutygodnik literacko-artystyczny "Zdrój", którym kierował do [[1922]] ; pismo współredagował duchowy przywódca polskiego ekspresjonizmu Stanisław Przybyszewski.
 
Środowisko "Zdroju" cechowało silne zaangażowanie społeczno-polityczne i powiązania z lewicową ideologią berlińskich czasopism "Die Aktion" i "Der Sturm". W [[1918]] Hulewicz wstąpił do ugrupowania Bunt wysuwającego program pokrewny ideom niemieckiego ekspresjonizmu. Zasadniczym przesłaniem twórczości członków Buntu stało się duchowe posłannictwo sztuki. Poprzez religijną symbolikę podkreślali oni wagę moralnego odrodzenia ludzkości; zrewolucjonizowanie środków wyrazu artystycznego podporządkowali ukazywaniu dramatu ludzkiego życia w jego wymiarze egzystencjalnym i społecznym. Jako teoretyk grupy Hulewicz drukował artykuły programowe i propagował ekspresjonistyczną postawę na łamach "Zdroju". Należał ponadto do Związku Polskich Artystów Grafików i Koła Artystów Grafików Reklamowych.
 
W [[1937]] osiadł w Warszawie i podjął współpracę - jako redaktor działu literackiego - z czasopismami "Kurier Poranny" i "Zwierciadło". Założył ponadto prywatną szkołę malarstwa im. Z. Waliszewskiego. Swe prace prezentował od 1907 w Paryżu na Salon des Independants i Salon d'Automne. Brał udział w ekspozycjach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, Lwowie i Poznaniu, Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie. Uczestniczył w I wystawie Koła Artystów Wielkopolskich w Poznaniu ([[1914]]), oraz we wspólnych prezentacjach Buntu i Formistów w Krakowie (1918), Warszawie ([[1919]], [[1920]]), Poznaniu (1919/1920) i Lwowie (1920). Swe ryciny włączył do objazdowej wystawy współczesnej grafiki polskiej pokazywanej w 1920 w stolicach europejskich przez Związek Polskich Artystów Grafików. Swą sztukę graficzną eksponował m.in. na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w [[1929]], na wystawie poświęconej Goethemu w Lipsku w 1932. oraz na międzynarodowej wystawie drzeworytów w Warszawie w [[1933]]. Indywidualne wystawy artysty odbyły się w poznańskim TPSP w [[1910]] i [[1916]]. Obszerne prezentacje jego twórczości miały także miejsce w krakowskim TPSP w 1907 i warszawskim TZSP w 1909 r. Spuścizna artystyczna Hulewicza uległa zniszczeniu w czasie powstania warszawskiego w [[1944]] roku.
 
Hulewicz malował wizyjne kompozycje wypełnione fantastycznymi istotami zapożyczonymi z ikonografii symbolizmu (CHIMERA, 1910), portrety (PORTRET S. PRZYBYSZEWSKIEGO, 1916; PORTRET EMILA ZEGADŁOWICZA, 1924), akty i pejzaże. Szczególne miejsce zajmowały w jego dorobku obrazy o tematyce religijnej, znamiennej dla nurtu ekspresjonistycznego (ŚW. FRANCISZEK; MISTERIUM - BUDDA W PRZEKROJU CHRYSTUSA, 1921). W początkowej fazie swej twórczości pozostawał pod wpływem estetyki kubizmu i futuryzmu (ŁUCZNIK, SZARŻA, 1932); syntetyzował i geometryzował formy, nadawał paralelny rytm płaszczyznom, skalę barwną zawężał do tonacji brązów, zieleni i bieli (KOMPOZYCJA TEATRALNA II, 1920; LEDA Z ŁABĘDZIEM, 1928). W późnych latach. 1930. większej wagi nabrało wzajemne oddziaływania barw i zróżnicowanie fakturalne (AKT WŚRÓD HIACYNTÓW, 1938). Ok. 1917 Hulewicz skoncentrował się na twórczości graficznej, która swą awangardową formą dawała najpełniejszy wyraz ekspresjonistycznej postawie twórcy; pozostawała ona pod wpływem sztuki niemieckich grup Die BrÜcke i Der Blaue Reiter. W niektórych drzeworytach i linorytach Hulewicza synteza kształtów została doprowadzona do granic sztuki figuratywnej (KUSZENIE CHRYSTUSA, 1919; CHRYSTUS, 1921). Całkowite spłaszczenie form, ostry kontrast czerni i bieli, brutalna geometryzacja konturów, dynamicznie zderzające się kompozycyjne diagonale i szczelne wypełnienie kadru pryzmatycznie pociętymi płaszczyznami stanowiły o awangardowym charakterze tych rycin (KRZYŻ, 1917; DZWON, 1917; SALOME, 1918; ŚWIĘTY FRANCISZEK II. PORTRET STANISŁAWA PRZYBYSZEWSKIEGO, 1918, WIEŻA BABEL, 1919). W kompozycjach akcentujących ekspresyjne walory konturu szkicowo zaznaczającego kształty na białym tle pobrzmiewa jedynie aluzja figuratywności (AKT IV, 1918; KOMPOZYCJA - WOJNA, 1921). Stężony wyraz zachowały także grafiki Hulewicza powstałe w drugiej połowie lat 1920. (akwaforty: ŁUCZNIK, 1925; DRAMAT, 1926). W latach 1930. w czarno-białych kompozycjach artysty pojawiły się tendencje klasycyzujące (drzeworyty: ŁUCZNICZKA, 1933; SMUTEK, 1934).
 
Hulewicz projektował ponadto okładki i winiety "Zdroju", zajmował się ilustratorstwem (GENESIS Z DUCHA J. Słowackiego, Poznań 1918; ODEJŚCIE RALFA MOORA E. Zegadłowicza; LEGENDA O ŚW. BALBINIE NIEZNANEJ J. Iwaszkiewicza), ekslibrisem oraz rzeźbą. Był autorem dramatów, powieści i pism filozoficzno-estetycznych; uprawiał krytykę artystyczną.
Irena Kossowska
Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk
luty 2003
 
źródło:
[www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_hulewicz_jerzy]
 
{{DEFAULTSORT:Hulewicz, Jerzy}}