Pylica płuc: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nallimbot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: tr:Pnömokonyoz
przypisy + drobne merytoryczne
Linia 18:
Jeszcze pod koniec [[XVIII wiek|XVIII]] wieku [[Thomas Beddoes]] stwierdził szkodliwy wpływ wdychanego pyłu na stan płuc. W [[1832]] roku [[Charles Turner Thackrah]] (angielski lekarz) wydał pierwszą angielską książkę z dziedziny [[medycyna przemysłowa|medycyny przemysłowej]].
 
Jako pierwszy podał informacje dotyczące występowania chorób i śmiertelności u brytyjskich górników i spróbował dojść do przyczyn takiego stanu rzeczy. Co prawda, za najpoważniejszą chorobę uważał [[oczopląs]] górników, jednak na drugim miejscu wymieniał szkodliwy wpływ suchego pyłu kopalnianego na układ oddechowy. Stwierdzał, że warunki pracy były tak ciężkie, że nawet pracodawcy, którzy wyzyskiwali pracowników do granic możliwości, nie widzieli szans wydłużenia czasu pracy powyżej 6 godzin dziennie, a i tak górnicy nie mogli pracować dłużej niż do 40. roku życia.
 
Z doniesień [[William Farr|Williama Farra]]a dotyczących stanu zdrowia południowoafrykańskich górników (w kopalniach węgla oraz kopalniach złota) wynikało, że przeszło 50% z nich nie było w stanie dopracować do wieku emerytalnego, kiedy powinni zakończyć pracę, a częstość zachorowań na chorobę płuc wzrastała wraz z wiekiem i stażem pracy.<ref>{{cytuj pismo|nazwisko=Farr|imię=William|tytuł=Mortality of Miners|czasopismo=Vital statistics|data=1885}}</ref> Wpływ [[krzemkrzemionka|krzemionki]]u na powstanie pylicy płuc u górników kopalń [[węgiel kamienny|węgla]] wykazał jako pierwszy dr [[Edward Headlam Greenhow]], inspektor medyczny zakładów przemysłowych w Anglii. W [[1864]] roku zidentyfikował cząstkidrobiny krzemukrzemionki w płucach osób narażonych, używając w tym celu [[polaryzacja fali|spolaryzowanego]] światła.<ref>{{cytuj pismo|autor=A. J. Orenstein|tytuł=The History of Pneumoconiosis|czasopismo=Journal of the Mine Ventilation Society of South Africa|data=1958}}</ref>
 
Terminu '''silicosis''' ('''krzemica''') po raz pierwszy użył w [[1871]] roku włoski naukowiec - [[Rovide]]. Natomiast określenie '''pneumoconiosis''' ('''pylica''') zostało po raz pierwszy użyte przez niemieckiego naukowca - [[Zenker]]a. W roku [[1890]], na ziemiach polskich, doniesienie dotyczące pylic górników kopalń węgla opublikował dr [[Aleksander Fabian]].
Linia 33:
=== Pylice kolagenowe ===
* '''pylica krzemowa''' (''silicosis'') - powstająca w następstwie wdychania pyłu [[krzemionka|krzemionki krystalicznej]]
 
* '''[[pylica azbestowa]]''' (''asbestosis'') - charakteryzująca się śródmiąższowym włóknieniem tkanki płucnej, często z odczynem opłucnowym
* '''pylica talkowa''' (''talcosis'') - cechująca się włóknieniem tkanki płucnej typu śródmiąższowego a częściowo typu ogniskowego
 
* '''pylica talkowa'''(''talcosis'') - cechująca się włóknieniem tkanki płucnej typu śródmiąższowego a częściowo typu ogniskowego
 
* '''pylica aluminiowa''' (''aluminosis'') - zmiany w płucach spowodowane są wdychaniem pyłu drobno sproszkowanego glinu lub dymów powstających przy prażeniu boksytów
 
Linia 43 ⟶ 40:
* '''pylica górników kopalń węgla''' - choroba rozwija się w następstwie wdychania pyłu kopalnianego, który jest mieszaniną [[pył węglowy|pyłu węglowego]], krzemionki, [[glinokrzemian]]ów i wielu innych składników w tym metali śladowych
 
* '''zespół Caplana''' - [[reumatyzm|reumatoidalna]] postać pylicy o nieznanym mechanizmie powstania, w jego rozwoju bierze się pod uwagę mechanizmy [[immunologia|immunologiczne]] . W obrazie [[RTG (medycyna)|RTG]] można zaobserwować okrągłe, zwykle mnogie zaciemnienia. Towarzyszą im dodatnie [[odczyn serologiczny|odczyny serologiczne]] na obecność czynnika reumatoidalnego (RF), rzadziej objawy [[reumatoidalne zapalenie stawów|reumatoidalnego zapalenia stawów]]. Przebieg choroby jest powolny, postępujący. Nie ma specyficznego sposobu leczenia - obowiązuje leczenie objawowe, czyli leczenie objawów [[przewlekła obturacyjna choroba płuc|przewlekłej obturacyjnej choroby płuc]] i reumatoidalnego zapalenia stawów. Profilaktyką rozwoju zespołu Caplana jest unikanie narażenia na pyły u osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów.
 
* '''pylica spawaczy elektrycznych''' - rodzaj wdychanych dymów i gazów zależy od rodzaju spawanego materiału i używanych elektrod. Najczęściej spawanie połączone jest z emisją : tlenków [[Fe]], [[Mn]], [[Ti]], [[N]], [[CO]] i [[HF]].
Linia 62 ⟶ 59:
* leczenie przez internistów i lekarzy rodzinnych
* leczenie przez specjalistów medycyny pracy
 
{{Przypisy}}
 
{{Hmed}}