Podczaszy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Tawbot (dyskusja | edycje)
poprawione linki na przekierowania: Generał na Generał (wojsko)
Tawbot (dyskusja | edycje)
poprawione linki na przekierowania: XIII na XIII wiek
Linia 1:
'''Podczaszy''' ( subpincerna później pocillator) – urząd dworski i ziemski w dawnej [[Historia Polski|Polsce]].
 
Urząd wzmiankowany po raz pierwszy w [[XIII wiek|XIII]] wieku. Z dokumentów wystawianych przez [[Kazimierz I Opolski|Kazimierza I]] [[Książęta opolsko-raciborscy|księcia opolsko – raciborskiego]] w latach dwudziestych tego wieku wynika, że podczaszy na jego dworze nie był urzędem nowym, a więc zapewne znany był dużo wcześniej i powszechnie na dworach [[Piastowie|piastowskich]]. Został utworzony jako pomocniczy dla [[cześnik]]a. Podczaszy zajmował się w czasie uczt rozlewaniem napoi do kielichów oraz dbał aby trunków nie zabrakło. Cześnik podawał kielich władcy. Funkcja cześnika była prestiżowa, ale podczaszego bardziej odpowiedzialna i ważniejsza. Stąd nastąpiła ciekawa ewolucja tych godności. Znaczenie podczaszego rosło. Objął zarząd piwnic królewskich oraz nadzorował służbę królewską zatrudnioną przy podawaniu napojów. Poza napojami zaczął również opiekować się deserami. Jemu też powierzono klucz do pomieszczenia, w którym przechowywane były, bardzo wówczas cenne, korzenne przyprawy. W hierarchii godności podczaszy wyprzedził cześnika, któremu pozostała tylko pierwotna funkcja. Pod koniec [[XV]] wieku cześnik nie miał już nawet wyłączności na bezpośrednie usługiwanie królowi. Robił to również podczaszy. W tym też czasie zmieniła się nazwa urzędu w nomenklaturze łacińskiej. Aby nie sugerować jakiejś zależności podczaszego od cześnika, zaczęto go nazywać zamiast subpincerna mianem pocillator.
 
Z czasem urząd przekształcił się w honorowy a rzeczywiste czynności wykonywali dworzanie. Urząd podczaszego nadwornego, [[Korona|koronnego]] i [[Wielkie Księstwo Litewskie|litewskiego]], oraz podczaszych ziemskich utrzymał się do końca [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]].