Alfred Schütz (filozof): Różnice pomiędzy wersjami

Schütz urodził się i mieszkał przez 40 lat w Austrii. Studiował prawo w [[Wiedeń|Wiedniu]]. W [[1939]] opuścił ojczyznę i przeniósł się do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], gdzie współpracował z [[New School for Social Research]]. Co ciekawe, przez prawie całe swoje życie Schütz pracował w [[bank]]u, wykładając gościnnie w New School. W tym czasie napisał kilkadziesiąt artykułów, w których rozwijał swoją teorię filozoficzną i socjologiczną.

 

W swoich pracach Schütz rozwijał [[fenomenologia|fenomenologię]] [[Edmund Husserl|Edmunda Husserla]], łącząc ją z rozwijaną przez [[Max Weber|Maxa Webera]] [[działanie (socjologia)|teorią działania]] oraz z amerykańskim [[interakcjonizm symboliczny|interakcjonizmem symbolicznym]]. Schütz nie był nigdy bezpośrednio uczniem Husserla, ale prowadził intensywne studia nad jego dziełami. Pierwsza książka Schütza ''Der sinnhafte Aufbau der sozialen Welt'', która ukazała się w [[1932]], spotkała się z dużym zainteresowaniem naukowców, w tym samego Husserla, który rozpoczął ożywioną korespondencję z Schützem.

 

Schütz używał również określenia "[[wiedza podręczna]]" dla oznaczenia ogółu zasad i przepisów społecznych, które umożliwiają ludziom działanie w świecie społecznym. Jest to wiedza praktyczna, która oceniana jest ze względu na swoją skuteczność. Zasób wiedzy, przyswajany w procesie [[socjalizacja|socjalizacji]], stanowi absolutną rzeczywistość działań każdego człowieka i nadaje sens wszelkim zdarzeniom. Ludzie, nawiązując stosunki z innymi, przyjmują zasadę "wzajemnej przekładalności perspektyw", co oznacza, że każdy człowiek traktuje innych, tak jak gdyby posiadali ten sam zasób wiedzy podręcznej bez względu na różnice ich doświadczeń życiowych. W trakcie interakcji ludzie mają tendencję do ignorowania różnic w biografii i działają na zasadzie domniemania, że świat jest taki sam dla wszystkich. Taktyką ułatwiającą interakcje są "typifikacje", polegające na klasyfikowaniu różnorodnych zachowań w podobne do siebie typy. Wchodząc w kolejne interakcje, nie musimy analizować szczegółowo zachowań, a używamy raczej wypracowanych wcześniej typyfikacji.

 

:w języku angielskim:

* Schütz A., 1967, ''The Phenomenology of the Social World'', Evanston.

* Schütz A., 2005, ''Świat społeczny i teoria działania społecznego'', [w:] Sztompka P., Kucia M. (red.), ''Socjologia. Lektury'', Kraków.

 

* Turner J.H., 2005, ''Struktura teorii socjologicznej'', Warszawa, s. 413-417.

 

[[ja:アルフレッド・シュッツ]]

[[pt:Alfred Schütz]]

[[fi:Alfred Schütz]]

[[tr:Alfred Schütz]]