Wikipedia

Akadia: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
MastiBot (dyskusja | edycje)
Boty
3 404 333 edycje
m robot dodaje: eo:Akadianoj, he:אקדיה; zmiany kosmetyczne
Cień (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
11 608 edycji
m drobne merytoryczne
Linia 1:
'''Akadia''' ([[język francuski|franc.]] ''Acadie'', [[język angielski|ang.]] ''Acadia'') – kolonia francuska w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]]. Akadia zajmowała obszar od wschodnich wybrzeży do ujścia [[Rzeka Świętego Wawrzyńca|Rzeki św. Wawrzyńca]]. Od południa graniczyła z [[Nowa Anglia|Nową Anglią]] (z dzisiejszym [[Maine (stan w USA)|Maine]]).
 
Pierwsze osiedle francuskie w Akadii powstało w [[1604]] i liczyło 120 osiedleńców. Zostało założone przez [[Pierre du Gua de Monts|Pierre'a du Gua de Montsa]]<ref>S. Grzybowski, ''Tomahawki i muszkiety'', Warszawa 1965, s. 104.</ref>. W 1605 roku francuscy osadnicy założyli [[Port Royal]], do którego się przenieśli<ref>H. Zins, ''Historia Kanady'', Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1975, s. 37.</ref>.
Linia 5:
Przetrwało zaledwie trzy lata i po ciężkich stratach, głównie z powodu [[szkorbut]]u koloniści powrócili do [[Francja|Francji]]. Niedługo potem w [[1611]] większość z nich powróciła do Akadii, tym razem już lepiej przygotowana. Wspierani finansowo przez [[hugenoci|hugenotów]] rozpoczęli drugi, tym razem już udany epizod kolonizacyjny. Co prawda, wobec pojawienia się [[jezuici|jezuitów]] w Akadii, hugenoci wycofali swe poparcie, lecz akcja kolonizacyjna nabrała już wtedy odpowiedniego rozpędu.
 
W [[1621]] Brytyjczycy zainteresowali się terenami Akadii. Król [[JerzyJakub (królI Anglii)|JerzyStuart]] objął Akadię swym protektoratem, przekazując funkcje wicekrólewskie Williamowi Alexandrowi, księciu Sterling ze [[Szkocja|Szkocji]]. W [[1629]] wysłał on tam pierwszą partię szkockich kolonistów w liczbie 100 mężczyzn, ale ostatecznie eksperyment ten skończył się niepowodzeniem. Podział władzy w Akadii został zakończony [[traktat z St-Germain|traktatem z St-Germain]] w roku [[1632]], kiedy to potwierdzono prawa francuskie do Akadii i [[Nowa Francja|Nowej Francji]]. W tym też czasie suwerenność kolonii została ograniczona poprzez włączenie jej w system państwowy Francji. Pierwszym gubernatorem generalnym Akadii został [[Isaac de Razilly]] mianowany przez [[Ludwik XIII|Ludwika XIII]].
 
Kolejne sto lat w historii Akadii to lata względnej prosperity, przerywanej wojnami toczonymi z [[Nowa Anglia|Nową Anglią]]. Podstawą gospodarki kolonii był handel, głównie futrami. Mimo względnego dobrobytu, Akadia podobnie jak [[Nowa Francja]] nie zdołała zapewnić sobie samowystarczalności żywnościowej i była uzależniona od importu z Francji.
Linia 25:
|}
 
W wyniku [[Pokój wutrechcki Utrechcie1713|traktatu pokojowego w Utrechcie]] kończącego [[Wojna o sukcesję hiszpańską|hiszpańską wojnę sukcesyjną]] w [[1713]] roku Francja musiała się zrzec Akadii na rzecz Wielkiej Brytanii. Obszar ten został nazwany [[Nowa Szkocja|Nową Szkocją]]. Pojęcie "Akadia" straciło swe terytorialne znaczenie i zaczęło się odnosić do enklaw [[frankofonia|frankofońskich]] w coraz bardziej zdominowanej przez kulturę brytyjską Nowej Szkocji.
 
Cztery dziesięciolecia później władze brytyjskie zdecydowały o [[Deportacje Akadyjczyków|deportacji]] wszystkich osadników francuskich do innych kolonii.
 
{|border="1"
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Akadia”