Krążownik pomocniczy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Lista niemieckich krążowników pomocniczych II wojny św., alternatywne kryptonimy, bibliografia
m Ujednoznacznienie linku z Maskowanie na Maskowanie (wojsko) przy pomocy Popups, WP:SK
Linia 1:
'''Krążownik pomocniczy''' – klasa [[okręt|okrętów]]ów używanych głównie w okresie [[I wojna światowa|pierwszej]] i [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]], powstałych z przebudowanych i uzbrojonych statków cywilnych.
 
Krążowniki pomocnicze powstawały poprzez przebudowanie i uzbrojenie większych [[statek pasażerski|statków pasażerskich]], a nawet [[statek towarowy|towarowych]], o mocniejszych kadłubach. Tak powstałe okręty były często używane jako tzw. [[rajder]]y, czyli okręty używane do działania na liniach komunikacyjnych nieprzyjaciela i zwalczania jego żeglugi. Dominującym przeznaczeniem była jednak rola odwrotna, czyli patrolowanie i ochrona własnych [[konwój morski|konwojów]] i linii komunikacyjnych przed wrogimi rajderami, gdy nie było wystarczającej ilości [[okręt eskortowy|okrętów eskortowych]].
 
== Charakterystyka ==
Mimo nazwy, krążowniki pomocnicze nie miały nic wspólnego z klasą [[krążownik|krążowników]]ów, z wyjątkiem rozmiarów i uzbrojenia (zbliżonego do małych [[krążownik lekki|krążowników lekkich]]); zostały tak nazwane z uwagi na wypełnianie tradycyjnie rozumianych zadań "krążowniczych" w postaci pływania w długich rejsach (ang. ''cruise'') i ochrony lub zwalczania komunikacji morskiej, od których zadań wzięła się [[etymologia]] całej klasy. Nie były one [[opancerzenie okrętu|opancerzone]], a z uwagi na użycie do ich przebudowy statków cywilnych, charakteryzowały się znacznie mniejszą odpornością na uszkodzenia, zwłaszcza wybuchy podwodne, od okrętów. Stosowano jedynie doraźne ulepszenia typu wypełnienia ładowni pustymi beczkami lub [[korek|korkiem]], zwiększające niezatapialność.
 
Podstawowymi parametrami charakteryzującymi siłę bojową krążowników pomocniczych były: wielkość, prędkość, zasięg rozumiany szerzej jako autonomiczność i uzbrojenie, a w wielu przypadkach także maskowanie.
Linia 17:
 
'''Uzbrojenie''' montowano różne: najczęściej stosowano kilka pojedynczych [[działo|dział]] [[kaliber|kalibru]] 120-150 mm, wspomagane dodatkowymi np. 76 mm i ewentualną lekką artylerią przeciwlotniczą. Część okrętów, zwłaszcza te przeznaczone do zwalczania wrogiej żeglugi, miała [[wyrzutnia torpedowa|wyrzutnie torpedowe]] i [[Mina morska|miny]], a nawet przenosiła małe [[kuter torpedowy|kutry torpedowe]]. Niektóre wyposażone były też w [[wodnosamolot]]y rozpoznawcze. Przykładem może być niemiecki "[[HSK Kormoran|Kormoran]]" mający 6 dział kalibru 150 mm, kilka działek przeciwlotniczych, 6 wyrzutni torpedowych kalibru 533 mm, dwa wodnosamoloty i kuter torpedowy.
[[FilePlik:Bundesarchiv Bild 146-1985-117-02A, Hilfskreuzer Kormoran.jpg|thumb|300px|Niemiecki krążownik pomocniczy [[HSK Kormoran|"Kormoran"]]. Zamaskowane uzbrojenie jest niewidoczne.]]
Ostatnim elementem mającym wpływ na siłę bojową tej klasy okrętów jest '''[[Maskowanie (wojsko)|maskowanie]]''', jednak miało ono znaczenie jedynie w przypadku okrętów korsarskich. Na maskowanie może składać się wiele elementów, niemieckie krążowniki pomocnicze miały wiele elementów ruchomych pozwalających się składać lub rozwijać, w zależności od potrzeb; ruchome sztuczne kominy oraz odkrywane na czas strzelania i niewidoczne normalnie działa. Maskowanie to też sposób podawania nazwy okrętu oraz [[bandera]]. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że użycie maskowania podczas walki, zwłaszcza cudzej bandery, mogło być sprzeczne z [[prawo wojenne|prawem wojennym]].
 
Warto wspomnieć, że podobne do zamaskowanych krążowników pomocniczych, lecz mniejsze i o innym przeznaczeniu, były [[statek-pułapka|statki-pułapki]] z [[I wojna światowa|I wojny św.]], służące do walki z [[okręt podwodny|okrętami podwodnymi]].
Linia 40:
 
== Lista krążowników pomocniczych II wojny św. ==
 
=== Brytyjskie ===
(niepełna lista)
Linia 64 ⟶ 63:
 
== Zobacz też ==
* [[Merchant aircraft carrier]]
* [[CAM ship]]
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://history.serw.com.pl/hist/his1.html Niemieckie krążowniki pomocnicze]
 
== Bibliografia ==