Oddychanie zewnętrzne: Różnice pomiędzy wersjami

[[GrafikaPlik:Diaphragmatic breathing.gif|250px|right|thumb|Animacja doprowadzenia tlenu do płuc (wdech) i wydalenia dwutlenku węgla na zewnątrz (wydech)]]

'''Oddychanie zewnętrzne''' – zespół procesów umożliwiających tkankową penetrację tlenu i usuwanie dwutlenku węgla<ref name=leks>{{cytuj książkę |nazwisko r=Stokłosowa |imię r=Stanisława |rozdział= Oddychanie, respiracja|inni= Czesław Jura, Halina Krzanowska (red.) | tytuł= Leksykon biologiczny | data=1992 | wydawca=Wiedza Powszechna | miejsce=Warszawa|isbn= 83-214-0375-1}}</ref>. U [[ssaki|ssaków]] polega na pobieraniu powietrza do płuc, wymianie gazowej zachodzącej w pęcherzykach płucnych, transporcie tlenu i CO₂ przez krew i dyfuzji pomiędzy krwią a komórkami organizmu <ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Krzymowski | imię=Tadeusz | nazwisko2= Przała | imię2=Jadwiga | nazwisko3= Dusza | imię3=Luiza | inni= | tytuł= Fizjologia zwierząt : podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów : praca zbiorowa | data=2005 | wydawca=Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne | miejsce=Warszawa | isbn=83-09-01792-8 | strony=389}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | nazwisko=Gołab | imię=Bogusław | nazwisko2=Traczyk | imię2=Władysław T. | inni= | tytuł= Anatomia i fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów. | data= | wydawca=Ośrodek Doradztwa i Szkolenia TUR s.c. | miejsce=Łódź | isbn=83-86212-42-X | strony=202}}</ref>.

W zależności od stopnia skomplikowania planu budowy organizmu oddychanie zewnętrzne może odbywać się wyłącznie przez jego powłokę zewnętrzną (powierzchnię ciała) na drodze [[Dyfuzja|dyfuzji]] ([[jamochłony]], [[gąbki]], [[pierwotniaki]]) lub za pośrednictwem wyspecjalizowanego [[Narząd oddechowy|narządu oddechowego]] (np. przestrzenie hemolimfatyczne w odnóżach niektórych [[Skorupiaki|skorupiaków]], [[płucotchawki]] [[Pajęczaki|pajęczaków]]), [[tchawka|tchawki]], [[skrzela (anatomia)|skrzela]] oraz [[płuco|płuca]]). [[Wymiana gazowa]] zachodząca podczas oddychania skórnego u zwierząt wodnych lub żyjących w wilgotnych [[siedlisko (biologia)|siedliskach]] może przewyższać wymianę gazową skrzeli i płuc, przykładowo u [[węgorz europejski|węgorza]] wynosi ona 60% a u [[aksolotl]]a 80%<ref name=leks/>. U organizmów, których narządy oddechowe znajdują się wewnątrz ciała, oddychanie zewnętrzne możliwe jest dzięki ruchom oddechowym wentylującym te narządy<ref>{{cytuj stronę| url = http://aneksy.pwn.pl/biologia/1476052_1.html | tytuł = Słownik terminów biologicznych pwn.pl (on line)

[[GrafikaPlik:Pomacea canaliculata siphonout.jpg|thumb|right|[[płucodyszne|Płucodyszny]] ślimak ''[[Pomacea canaliculata]]'' wystawiający syfon oddechowy nad powierzchnię wody]]

| opublikowany = Wydawnictwo Naukowe PWN SA | rok = 2008 | data dostępu = 13 listopada 2008}}
{{bibliografia stop}}