Hendrik Goltzius: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
m WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 3:
'''Hendrik Goltzius''' (ur. [[1558]], zm. [[1 stycznia]] [[1617]]) – [[Holandia|holenderski]] [[grawerstwo|rytownik]] i [[malarstwo|malarz]]. Wybitny grafik, przedstawiciel niderlandzkiego [[manieryzm (sztuka)|manieryzmu]] i współzałożyciel tzw. akademii haarlemskiej<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.artnet.com/artist/553010/hendrik-goltzius.html |tytuł=Artnet.com – biografia i galeria|język=en|data dostępu=16.01.2009}}</ref>. Jego ryciny były znane w całej [[Europa|Europie]] i przyczyniły się do rozprzestrzeniania manieryzmu na kontynencie.
__NOTOC__
 
== Biografia ==
Urodził się w [[Niemcy|niemieckim]] Mülbracht (obecnie Bracht pod [[Venlo]]) w rodzinie o artystycznych tradycjach. W dzieciństwie miał wypadek, upadł na rozżarzone węgle i jego prawa ręka została poważnie poparzona i zdeformowana. Pomimo niepełnosprawności wcześnie wykazał talent do rysowania, jego pierwszym nauczycielem był ojciec, a od [[1575]] rytownik [[Dirck Volckertszoon Coornhert]]. W wieku 21 lat poślubił znacznie starszą, ale bogatą [[wdowieństwo|wdowę]], dzięki czemu mógł założyć samodzielną pracownię grawerską w [[Haarlem]]ie. Przygotowywał reprodukcje dzieł wielkich mistrzów, np. [[Albrecht Dürer|Dürera]] i [[Rafael Santi|Rafaela]]. Wykonywał też ilustracje, m.in. na zamówienie wydawcy Philipa Galle cykl poświęcony [[Lukrecja (postać legendarna)|Lukrecji]]. Na jego twórczość duży wpływ wywarł malarz-[[manieryzm (sztuka)|manierysta]] [[Bartholomeus Spranger]]. Goltzius wspólnie z [[Cornelis van Haarlem|Cornelisem van Haarlemem]] i [[Carel van Mander|Carelem van Manderem]] założyli manierystyczną akademię haarlemską, nazywaną Szkołą w Haarlem, pierwszą holenderską akademię sztuki<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Karolczuk-Kędzierska | imię=Monika | autor link= | inni= | tytuł= Encyklopedia powszechna. T. 3 | data=2002 | wydawca=Wydawnictwo Ryszard Kluszczyński | miejsce=Kraków | isbn=83-88080-59-8 | strony=262}}</ref>.
Linia 9 ⟶ 8:
Przełomem w życiu artysty był wyjazd do [[Włochy|Włoch]] w [[1590]], poznał wówczas prace [[Michał Anioł|Michała Anioła]] i innych mistrzów włoskiego [[renesans]]u, by po powrocie do ojczyzny porzucić manieryzm na rzecz bardziej klasycznego podejścia do sztuki. Ok. 1600 roku, mając już ukończone 42 lata, Goltzius zrezygnował z rytownictwa na rzecz malarstwa, prawdopodobnie z powodu problemów ze wzrokiem. Znanych jest ok. 50 jego obrazów, były to głównie [[portret]]y i sceny [[mitologia|mitologiczne]], wszystkie z lat 1600–1617<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.masterworksfineart.com/inventory/goltzius|tytuł=Masterworks Fine Art – biografia i galeria|język=en|data dostępu=16.01.2009}}</ref>.
 
Zmarł 1 stycznia 1617 i został pochowany w kościele [[Święty Bawo|Świętego Bawo]] w Haarlemie.
 
== Wybrane prace ==
=== Ryciny ===
* cykl ''Historia Lukrecji'' (1578–15801578-1580)
* cykl ''Małżeństwo Amora i Psyche'' (1586–15871586-1587)
 
=== Obrazy ===
Linia 41 ⟶ 40:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Ziemba | imię=Antoni | autor link=Antoni Ziemba | inni= | tytuł= Iluzja a realizm: gra z widzem w sztuce holenderskiej 1580–1660 | data=2007 | wydawca=Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego | miejsce=Warszawa | isbn=978-83-235-0236-4 (brosz.) | strony=}}
 
== Linki zewnętrzne ==
{{Commons|Category:Hendrik Goltzius}}
* {{cytuj stronę|url=http://www.metmuseum.org/special/Goltzius/dutch_master_more.htm |tytuł=The Metropolitan Museum of Art: ''Hendrick Goltzius, Dutch Master (1558–16171558-1617): Drawings, Prints, and Paintings'' |język=en|data dostępu=16.01.2009}}
* {{cytuj stronę|url=http://www.wga.hu/frames-e.html?/bio/g/goltzius/biograph.html |tytuł=Web Gallery of Art – biografia i galeria |język=en|data dostępu=16.01.2009}}
* {{cytuj stronę|url=http://www.artrenewal.org/asp/database/art.asp?aid=4220|tytuł=Art Renewal Center - galeria|język=en|data dostępu=16.01.2009}}
 
{{DEFAULTSORT:Goltzius, Hendrik}}