Bolesław I cieszyński: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Cordeliane (dyskusja | edycje) drobne merytoryczne, ort., lit. |
|||
Linia 1:
{{Źródła|nie podano bezwzględnej daty wydania źródła. Były wydania w 2002 i 2003, ale nie wiadomo na które powołuje się autor - mogły różnić się numeracją stron}}
'''Bolesław I cieszyński''' (ur. po [[1363]], zm. [[6 maja]] [[1431]]) – [[Piastowie cieszyńscy|książę cieszyński]], od [[1405]] w pd. [[Bytom]]iu i [[Siewierz]]u, od [[1406]] w [[Oświęcim]]iu i [[Toszek|Toszku]], od [[1410]] w [[Cieszyn]]ie, [[Strzelin]]ie, połowie [[Głogów|Głogowa]] i [[Ścinawa|Ścinawy]], [[1410]]-[[1414]] w Oświęcimiu, Toszku i Strzelinie (który przetrzymywał do [[1416]]) tylko jako regent, od [[1414]] w wyniku podziału w Cieszynie, połowie Bytomia, Siewierzu, połowie Ściniawy i Głogowa.▼
▲'''Bolesław I cieszyński''' (ur. po [[1363]], zm. [[6 maja]] [[1431]]) – [[Piastowie cieszyńscy|książę cieszyński]], od [[1405]] w pd. [[Bytom]]iu i [[Siewierz]]u, od [[1406]] w [[Oświęcim]]iu i [[Toszek|Toszku]], od [[1410]] w [[Cieszyn]]ie, [[Strzelin]]ie, połowie [[Głogów|Głogowa]] i [[Ścinawa|Ścinawy]], [[1410]]-[[1414]] w Oświęcimiu, Toszku i Strzelinie (który przetrzymywał do [[1416]]) tylko jako regent, od [[1414]] w wyniku podziału w Cieszynie, połowie Bytomia, Siewierzu, połowie
Bolesław I był młodszym syn księcia cieszyńskiego [[Przemysław I Noszak|Przemysława I Noszaka]] i księżnej bytomskiej Elżbiety. Wprawdzie w kronice [[Jan Długosz (historyk)|Jana Długosza]] nazwany jest starszym synem, jest to jednak z pewnością pomyłka naszego dziejopisarza, gdyż w innych źródłach [[Przemysław Oświęcimski]] występuje zawsze, jako starszy syn na pierwszym miejscu.▼
▲Bolesław I był młodszym
W [[1405]] ojciec dopuścił dorosłego już Bolesława do formalnych współrządów w księtwie cieszyńskim i powierzył mu władzę w księstwie bytomskim i siewierskim. Rok później po tragicznej śmierci brata Przemysława objął też rządy w [[Księstwo Oświęcimskie|księstwie oświęcimskim]] i został następcą cieszyńskiego tronu. W tym czasie ożenił się z Małgorzatą, córką [[książęta opawsko-raciborscy|księcia opawskiego]] [[Jan I Raciborski|Jana I]] i siostrą księcia [[Jan II Żelazny|Jana II]], który doprowadził do śmierci Przemysława oświęcimskiego. Stało się to wg Jana Długosza wbrew woli Przemysława Noszaka, który groził nawet wydziedziczeniem jedynego pozostałego przy życiu syna, jeśli ten zgodzi się na jakiekolwiek kontakty z linią [[Przemyślidzi|Przemyślidów]] opawskich. Jakby nie było Małgorzata zmarła krótko po ślubie, już w [[1407]]. Małżeństwo to przyczyniło się też wydatnie do zawarcia ugody zwaśnionych rodów [[7 września]] [[1407]].▼
▲W [[1405]] ojciec dopuścił dorosłego już Bolesława do formalnych współrządów w księtwie cieszyńskim i powierzył mu władzę w księstwie bytomskim i siewierskim. Rok później po tragicznej śmierci brata Przemysława Bolesław objął też rządy w [[Księstwo Oświęcimskie|księstwie oświęcimskim]] i został następcą cieszyńskiego tronu. W tym czasie ożenił się z Małgorzatą, córką [[książęta opawsko-raciborscy|księcia opawskiego]] [[Jan I Raciborski|Jana I]] i siostrą księcia [[Jan II Żelazny|Jana II]], który doprowadził do śmierci Przemysława oświęcimskiego. Stało się to wg Jana Długosza wbrew woli Przemysława Noszaka, który groził nawet wydziedziczeniem jedynego pozostałego przy życiu syna, jeśli ten zgodzi się na jakiekolwiek kontakty z linią [[Przemyślidzi|Przemyślidów]] opawskich.
Po śmierci ojca w [[1410]] Bolesław objął władzę w [[Cieszyn]]ie, w połowie Głogowa, Ścinawy, Strzelinie, oraz ponownie się ożenił ([[1412]]), tym razem jego wybranką została [[Eufemia mazowiecka (1395/1398-1447)|Eufemia]], córka [[Siemowit IV|Siemowita IV mazowieckiego]] i [[Aleksandra Olgierdówna|Aleksandry Olgierdówny]], siostry [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełły]]. Prawdopodobnie inicjatorem tego małżeństwa był sam polski król, widząc w tym szansę na bliższe związanie [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]] z Krakowem. Eufemia była ponoć tak urodziwa, że Bolesław nie wzbraniał się przed tym związkiem, ale na zawarcie małżeństwa zgodę musiał wyrazić sam papież, bowiem pomiędzy księciem i księżniczką istniało pokrewieństwo trzeciego stopnia.▼
▲Po śmierci ojca w [[1410]] Bolesław objął władzę w [[Cieszyn]]ie, w połowie Głogowa
Zabiegi Jagiełły przyniosły szybko efekty, bowiem już w [[1414]] Bolesław wziął aktywny udział w wojnie polsko-[[zakon krzyżacki|krzyżackiej]] po stronie króla. Nie pojawił się natomiast w [[1420]] na zjeździe [[Wrocław|wrocławskim]], gdzie król Czech [[Zygmunt Luksemburski]], jako rozjemca pomiędzy Zakonem i Polską, wydał niekorzystny dla Polski wyrok.
Pomimo tego, że [[Księstwo Cieszyńskie]] było [[lenno|lennem]] czeskich królów, Bolesław nie wspierał Luksemburczyka w jego walce o czeski tron, utrzymywał za to dobre stosunki z [[Kraków|Krakowem]] i [[Czechy|czeskim]] obozem narodowym.
W [[1422]] pomimo czesko-polskiego sporu przebywał jako gość na dworze Władysława Jagiełły i wziął udział w koronacji jego żony, królowej
Wcześniej, bo już w [[1414]] Bolesław zdecydował się na przekazanie swojemu bratankowi [[Kazimierz I Oświęcimski|Kazimierzowi]] (który był synem tragicznie zmarłego Przemysława) [[Oświęcim]]ia, [[Siewierz]]a i Toszka, wraz z podległymi tym miastom ziemiami. Podział ten stał się zarzewiem konfliktu, rozwiązanego dopiero dwa lata później, po mediacji [[książęta legnicko-brzescy|księcia lubińskiego]] [[Henryk IX Lubiński|Henryka IX]] dodatkowym wydzieleniem bratankowi Strzelina i wypłacie 300 grzywien. W rękach księcia pozostało [[Księstwo Cieszyńskie]], oraz połowa Księstwa Bytomskiego i Księstwa Głogowskiego.
U schyłku rządów księstwo należące do Bolesława stało się widownią gwałtownych wydarzeń związanych z ruchem [[husyci|husyckim]]. W [[1430]] pod ich władzę dostały się m.in. Bytom i [[Gliwice]].
Bolesław wspierał rozwój podległych mu miast, dzięki czemu szereg praw zawdzięczały mu m.in. [[Bytom]] (w 1412 roku tamtejsi mieszczanie otrzymali prawo dziedziczenia), [[Bielsko]] i [[Frýdek-Místek|Frydek]]. Prowadził rozważną politykę wewnętrzną i zagraniczną.
Po śmierci Bolesława, która nastąpiła [[6 maja]] [[1431]], władzę w księstwie objęli oni niepodzielnie, wraz ze swoją matką. Wspólne sprawowanie władzy nie zrodziło pomiędzy nimi większych konfliktów, [[Cieszyn]] miał jednocześnie czterech Piastów noszących godność księcia cieszyńskiego oraz księżną-matkę. Stan ten trwał do [[1442]], kiedy księstwo podzielono. Najstarszy syn Bolesława I [[Wacław I cieszyński|Wacław]] (zm. [[1474]]) zasiadł na Bytomiu i Siewierzu, [[Władysław Głogowski|Władysław]] (zm. [[1460]]) aż do swej śmierci rządził [[Głogów|Głogowem]], a [[Bolesław II cieszyński|Bolesław]] (zm. [[1452]]) został księciem cieszyńskim wraz z bratem [[Przemysław II cieszyński|Przemysławem]] (zm. [[1477]]). Ten ostatni po śmierci braci panował już niepodzielnie w Cieszynie i części Głogowa. Bolesław I został pochowany w klasztorze dominikańskim w Cieszynie.
| |||