Wikipedia

Charyzma: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne
interwiki, -nadmiarowe linki
Linia 1:
'''Charyzma''' ([[Język grecki|gr.]] ''chárisma'' "dar")- – termin zaczerpnięty z [[teologia|teologii]], gdzie określał jednostki obdarowane łaską boską, “darem bożym”, obecnie rozumiany jest jako:
 
* [[Atrybut]], osobista cecha jednostki, wyjątkowa jakość jej przypisywana, coś, co ktoś posiada lub jest w to wyposażony. Charyzmę utożsamia się z wszelkiego rodzaju osobistymi cechami jednostki, które czynią ją wyjątkową na tle reszty [[społeczeństwo|społeczności]].
* Relacja między [[lider|liderem]]em a jego zwolennikami, czyli wpływ, jaki ma ten pierwszy na drugich. Jest to zdolność [[lider|lidera]] do wywierania bardzo wyraźnego wpływu na normatywną orientację innych członków [[wspólnota|wspólnoty]]. W efekcie ukształtowania się tej relacji powinny ulec [[transformacja|transformacji]] wartości czy też przekonania akceptowane przez zwolenników, a nie tylko ich zachowania. [[Lider]] zostaje uznany za charyzmatycznego, gdyż po pierwsze, ma określoną misję do wypełnienia, a po drugie, w sposób spontaniczny zostają uznane przez zwolenników jego wyjątkowe [[cecha|cechy]], zdolności czy właściwości. Uznanie to opiera się na irracjonalnych odczuciach i emocjach, dla których punktem odniesienia są cechy czy zdolności lidera postrzegane na podobieństwo boskiego [[stygmat|stygmatu]]u.
Termin '''charyzma''' jest używany w odniesieniu do lidera i cech, w jakie został on wyposażony czy które posiada, nie nawiązując do celów, do jakich on zmierza, czy motywów, jakimi się kieruje.
Władza lidera nie jest ograniczona [[norma|normami]]mi prawnymi, opiera się na jego [[autorytet|autorytecie]], a wsparta jest wąską [[grupa|grupą]] ludzi osobiście przez lidera wybranych.
 
Konkretne znaczenie terminowi '''charyzma''', a właściwie [[władza charyzmatyczna]] nadał socjolog niemiecki [[Max Weber]]. Stwierdził on, iż istnieją trzy rodzaje [[władza|władzy]]-: ''tradycyjna, legalna, charyzmatyczna''. Tę ostatnią cechuje niestabilność. Ma ona charakter przejściowy i niejednokrotnie pozostaje wytworem zmian społecznych o charakterze rewolucyjnym. Z czasem może nastąpić zjawisko „rutynizacji” '''charyzmy''' i przekształcenia się [[władza charyzmatyczna|władzy charyzmatycznej]] w jeden z dwóch pozostałych typów władzy.
„Stan kolektywnego zagrożenia” sprzyja pojawieniu się przywództwa charyzmatycznego. Psychologiczny stan [[społeczeństwo|społeczeństwa]] jako całości staje się kluczem do zrozumienia mechanizmu tego procesu, którego widocznym efektem jest pojawienie się nowego katalogu wartości czy nowych form kolektywnej identyfikacji. Władza oparta na '''charyzmie''' ma tendencję stawania się niedemokratyczną, gdyż liderzy żądają uznania swych właściwości i wcale nie muszą reprezentować interesów czy [[Opinia (pogląd)|opinii]] swych zwolenników. Ten typ [[władza|władzy]] ma charakter przejściowy i personalny. Z reguły trudno znaleźć następcę dla charyzmatycznego lidera i w efekcie następuje powrót do zwykłego, [[instytucjonalizacja|zinstytucjonalizowanego]] stylu kierowania społecznością. ▼
 
▲„Stan kolektywnego zagrożenia” sprzyja pojawieniu się przywództwa charyzmatycznego. Psychologiczny stan [[społeczeństwo|społeczeństwa]] jako całości staje się kluczem do zrozumienia mechanizmu tego procesu, którego widocznym efektem jest pojawienie się nowego katalogu wartości czy nowych form kolektywnej identyfikacji. Władza oparta na '''charyzmie''' ma tendencję stawania się niedemokratyczną, gdyż liderzy żądają uznania swych właściwości i wcale nie muszą reprezentować interesów czy [[Opinia (pogląd)|opinii]] swych zwolenników. Ten typ [[władza|władzy]] ma charakter przejściowy i personalny. Z reguły trudno znaleźć następcę dla charyzmatycznego lidera i w efekcie następuje powrót do zwykłego, [[instytucjonalizacja|zinstytucjonalizowanego]] stylu kierowania społecznością.
W nauce o [[polityka|polityce]] często używane jest pojęcie '''charyzmy sytuacyjnej'''. Nie ma ona nic wspólnego z [[mesjanizm|mesjanistycznymi]] właściwościami liderów charyzmatycznych, choć może wywołać charyzmatyczną reakcję. W tym przypadku na plan pierwszy przy ocenie [[lider|lidera]] wysuwają się cele oraz motywy, jakimi się kieruje, a nie jego cechy osobowościowe. Społeczeństwa, które znalazły się w sytuacji [[kryzys|kryzysowej]], są szczególnie skłonne do postrzegania [[lider|lidera]] politycznego jako osoby o niespotykanych kwalifikacjach. Lojalność wynika z faktu oferowania przez niego programu ocalenia społecznego czy nowej wizji [[społeczeństwo|społeczeństwa]].Tego typu '''charyzma''' była istotnym elementem stylu kierowania państwem w przypadku [[Konrad Adenauer|Konrada Adenauera]] w [[Niemcy|Niemczech]], [[Charles de Gaulle|de Gaulle'a]] we Francji czy [[Alcide De Gasperi|A. de Gasperiego]] we Włoszech.▼
 
▲W nauce o [[polityka|polityce]] często używane jest pojęcie '''charyzmy sytuacyjnej'''. Nie ma ona nic wspólnego z [[mesjanizm|mesjanistycznymi]] właściwościami liderów charyzmatycznych, choć może wywołać charyzmatyczną reakcję. W tym przypadku na plan pierwszy przy ocenie [[lider|lidera]] wysuwają się cele oraz motywy, jakimi się kieruje, a nie jego cechy osobowościowe. Społeczeństwa, które znalazły się w sytuacji [[kryzys|kryzysowej]]owej, są szczególnie skłonne do postrzegania [[lider|lidera]] politycznego jako osoby o niespotykanych kwalifikacjach. Lojalność wynika z faktu oferowania przez niego programu ocalenia społecznego czy nowej wizji [[społeczeństwo|społeczeństwa]]. Tego typu '''charyzma''' była istotnym elementem stylu kierowania państwem w przypadku [[Konrad Adenauer|Konrada Adenauera]] w [[Niemcy|Niemczech]], [[Charles de Gaulle|de Gaulle'a]] we Francji czy [[Alcide De Gasperi|A. de Gasperiego]] we Włoszech.
==Bibliografia==
* A. Antoszewski, R. Herbut "Leksykon politologii" Wrocław 2003▼
* E.B. Enkermann "Charyzma" Warszawa 2000▼
* G. Otto "Destrukcyjna charyzma Adolfa Hitlera" Warszawa 2005▼
 
==Zobacz teżBibliografia ==
▲* A. Antoszewski, R. Herbut "Leksykon politologii", Wrocław 2003
*[[styl kierowania]]▼
▲* E.B. Enkermann "Charyzma", Warszawa 2000
*[[przywódca charyzmatyczny]]▼
▲* G. Otto "Destrukcyjna charyzma Adolfa Hitlera", Warszawa 2005
*[[charyzmaty]]▼
 
== Zobacz też ==
▲* [[styl kierowania]]
▲* [[przywódca charyzmatyczny]]
▲* [[charyzmaty]]
 
[[Kategoria:Psychologia społeczna]]
[[Kategoria:Osobowość]]
 
[[ar:كاريزما]]
[[bg:Харизма (религия)]]
[[ca:Carisma]]
[[cs:Charizma]]
[[da:Karisma]]
[[de:Charisma]]
[[en:Charisma]]
[[es:Carisma]]
[[fa:فرهمندی]]
[[fr:Charisme (psychologie)]]
[[ko:카리스마]]
[[hr:Karizma]]
[[it:Carisma (Bibbia)]]
[[he:כריזמה]]
[[lt:Charizma]]
[[mk:Харизма]]
[[nl:Charisma (karakter)]]
[[ja:カリスマ]]
[[no:Karisma]]
[[pt:Carisma]]
[[ro:Carismă]]
[[ru:Харизма]]
[[sk:Charizma (sociológia)]]
[[sr:Харизма]]
[[fi:Karisma]]
[[sv:Karisma]]
[[tr:Karizma]]
[[uk:Харизма]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Charyzma”