Peter Joseph Lenné: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kleib (dyskusja | edycje)
m dr.red
Kleib (dyskusja | edycje)
m dr.red
Linia 5:
== Początki kariery ==
[[Plik:Potsdam schloss sanssouci b.jpg|thumb|250px|left|[[Sanssouci]], [[Poczdam]]]]
ZdawszyPo zdaniu [[matura|maturęmatury]], młody Lenné postanowił poświęcić się pracy w [[ogród|ogrodach]]. Praktykę zawodową jako ogrodnik rozpoczął w [[1808]] roku pod kierunkiem swego wuja, [[Josef Clemens Weyhe|Josefa Clemensa Weyhe]], nadwornego ogrodnika w [[Brühl (Nadrenia Północna-Westfalia)|Brühl]].
 
W latach [[1809]]-[[1812]] Lenné odbył szereg sfinansowanych przez ojca podróży, podczas których zwiedził południowe [[Niemcy]], [[Francja|Francję]] oraz [[Szwajcaria|Szwajcarię]]. W [[1811]] spotkał w [[Paryż]]u [[Gabriela Thouin]], najwybitniejszego w ówczesnej [[Europa|Europie]] architekta krajobrazu. To właśnie te doświadczenia uczyniły go z czasem ''mistrzem krajobrazu''. Podczas innej spośród swych podróży Lenné zawarł znajomość z projektantem [[ogród angielski|ogrodów angielskich]] w [[Monachium]], architektem krajobrazu [[Friedrich Ludwig von Sckell|Friedrichem Ludwigiem von Sckellem]], który również wywarł znaczący wpływ na jego późniejsze dokonania.
 
W [[1812]] r. udał się wraz ze swym ojcem do [[Koblencja|Koblencji]], gdzie Le Neu został mianowany dyrektorem ogrodów przez prefekta Julesa Doazana. W tym samym roku sam Lenné podjął pracę w [[pałac]]u [[Pałacpałac Schönbrunn|Schönbrunn]] w [[Wiedeń|Wiedniu]] gdzie pozostał do [[1815]], po czym powrócił do Koblencji. Tam też na zamówienie zajmował się prywatnymi ogrodami. W [[1816]] r. za radą [[Królestwo Prus|pruskiego]] urzędnika leśnego Georga Ludwiga Hartiga i [[generał]]a [[graf (tytuł szlachecki)|grafa]] von Hacke udał się do [[Poczdam]]u, gdzie objął funkcję zastępcy dyrektora ogrodów dworskich [[pałac]]u [[Sanssouci]].
 
== Klein Glienicke ==
[[Plik:1Hunting Lodge Glienicke.JPG|thumb|300px|right|Klein Glienicke]]
Pracując w [[Sanssouci]], wiosną [[1816]] r. otrzymał zlecenie przekształcenia ogrodów wiejskiej rezydencji pruskiego [[kanclerz]]a [[Karl August von Hardenberg|Karla Augusta von Hardenberga]] w [[Klein-Glienicke]]. Praca nad ogrodami [[Klein-Glienicke|Glienicke]] (poźniejszejpóźniejszej rezydencji [[Królestwo Prus|pruskiego]] księcia Karola) położyła podwaliny pod projekty Lennégo na terenach wokół [[Poczdam]]u i pociągnęła za sobą - przy bliskiej współpracy z [[architektura|architektami]] [[Karl Friedrich Schinkel|Karlem Friedrichem Schinklem]], [[Ludwig Persius|Ludwigiem Persiusemi]] i [[Ferdinand von Arnim|Ferdinandem von Arnimem]] - przebudowę takich miejsc jak Bottcherberg i przeciwległego [[park]]u Babelsberg, który to został ukończony przez księcia [[Hermann von Pückler-Muskau|Hermanna von Pückler-Muskau]]. Charakterystyczną cechą prac Lennégo jest ich specyficzna stylistyka, którą zastosował zarówno w ogrodach [[Sanssouci]] jak również w innych projektach. JakoWiele częśćprac Lennégo na terenach od [[Pawia Wyspa|Pawiej Wyspy]] (niem. ''Pfaueninsel'') do [[Werder]] zalicza się do [[Berlin|berlińsko]]-[[Poczdam|poczdamskiego]] [[krajobraz]]u [[kultura|kulturowego]], na obszarach od- [[Pfaueninsel]]pałace doi [[Werder]]zespoły wieleparkowe pracw LennégoPoczdamie i Berlinie|pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie]] wpisanych zostałow sięlatach 90. na [[lista światowego dziedzictwa UNESCO|Listęlistę światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO]] .
 
Dokonania ogrodnicze Lennégo znalazły odzwierciedlenie w jego dalszej karierze. W [[1818]] roku stał się on członkiem Dyrekcji Ogrodów Królewskich, zaś w [[1822]] dyrektorem Ogrodów. W tym samym roku Lenné został członkiem założycielem Pruskiego Towarzystwa Promocji Ogrodnictwa. Przyjął także funkcję zarządcy Wydziału Uprawy Sadów Jabłkowych, a następnie Wydziału Parków.
 
Również w [[1822]] r. na zlecenie króla pruskiego [[Fryderyk Wilhelm III Hohenzollern|Fryderyka Wilhelma III]] Lenné stworzył projekt zagospodarowania przestrzennego parku Zwierzyniec w [[Złotów|Złotowie]] oraz tamtejszego (będącego wówczas jego częścią) parku pałacowego. Miejsce to, stanowiące niezwykle cenny pod względem przyrodniczym kompleks leśny pełniło wówczas funkcje królewskich terenów myśliwskich.
 
W [[1823]] roku założona została [[akademia (uczelnia)|Akademia]] [[ogrodnictwo|Ogrodnicza]] w [[Schöneberg]]u i [[Poczdam]]ie pod jego światłym kierownictwem. Od samego początku istnienia uczelni wykładano tu [[architektura krajobrazu|architekturę krajobrazu]] w sposób ściśle naukowy.
 
== Dyrektor generalny Ogrodów Pruskich ==
[[GrafikaPlik:TiergartenWoods.jpg|thumb|250px|left|Tiergarten, [[Berlin]]]]
W [[1828]] [[rok]]u Lenné został jedynym dyrektorem Ogrodów, natomiast w [[1845]] [[rok]]u dyrektorem generalnym Ogrodów Pruskich. Wówczas to przyjęty został w poczet honorowych członków berlińskiej Akademii Sztuk.
 
W [[1840]] roku, krótko po objęciu tronu, król pruski [[Fryderyk Wilhelm IV Hohenzollern|Fryderyk Wilhelm IV]] zlecił Lennému projekt zagospodarowania przestrzennego Berlina. Jednym z jego największych osiągnięć w tej roli było zrealizowanie projektu kanału Luisenstädtischer, zbudowanego w [[1852]] roku pomiędzy kanałem Landwehr a [[Sprewa|Sprewą]] w Berlinie Kreuzbergu. Projekt bazował na planach szefa Urzędu Budowlanego Johanna Carla Ludwiga Schmida.
 
Pomimo iż związany był z Berlinem i Poczdamem, Lenné nie zaniechał kontaktów ze swoimi ojczystymi stronami i znacząco przyczynił się do dalszego upiększenia [[Koblencja|Koblencji]] oraz tamtejszych terenów nad [[Ren]]em, którymi zarządzał do [[1861]] roku. Przywiązanie do swych dokonań nad Renem i [[Mozela|Mozelą]] sprawiło również, iż postanowił wybudować tu [[rezydencja|rezydencję]] (nazwaną na jego cześć Lenné- Haus), by spędzić w tym miejsce ostatnie lata życia,. zmarłZmarł jednakżejednak nimzanim udało mu się zrealizować to zamierzenie. Miejscem jego ostatniego spoczynku jest cmentarz Bornstedter w Poczdamie.
 
[[pomnikPomnik|Monumenty]] ku czci Lennégo znajdują się na terenie [[ogród botaniczny|Ogroduogrodu Botanicznegobotanicznego]] w [[Bonn]], nad brzegiem [[Ren]]u (''Alter Zoll''), w parku krajobrazowym w Petzow (będącym jego projektem), w parkach Feldafing oraz Kaiserin-Augusta-Anlagen w Koblencji. Współcześnie [[pomnik]] Lennégo [[dłuto|dłuta]] Otto Webera-Hartla odsłonięto również w [[Bad Homburg]] w [[Hesja|Hesji]]. W [[Złotów|Złotowie]] w obrębie parku Zwierzyniec znajduje się Aleja Petera Josepha Lennégo.
 
== Ważniejsze dzieła ==
Linia 38:
* Narodowy Park Klein-Glienicke w [[Berlin]]ie,
* Park Zwierzyniec w [[Złotów|Złotowie]],
* Ogród zamkowypałacowy w [[pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl|Brühl]],
* Ogród krajobrazu pałacu Neuhardenberg,
* Wyspa różana oraz park Lennégo w Feldafing nad jeziorem Starnberger,
Linia 60:
* Park pałacowy w [[Zatonie|Zatoniu]],
* Park Zdrojowy w [[Świnoujście|Świnoujściu]],
*[[Kolonia rosyjska Aleksandrowka]] w Poczdamie.,
*Park na [[Pawia Wyspa|Pawiej Wyspie]] w południowo-zachodnim [[Berlin]]ie,
*Park wokół [[pałac Sacrow|pałacu Sacrow]] w Poczdamie,
*Park wokół [[pałac Lindstedt|pałacu Lindstedt]],
*Park wokół [[pałacyk myśliwski Glienicke|pałacyku myśliwskiego Glienicke]].
 
{{Commons|Peter Joseph Lenné}}