Synagoga w Bydgoszczy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit.
Micpol (dyskusja | edycje)
Linia 1:
{{synagogaSynagoga infobox
|nazwa = Synagoga w [[Bydgoszcz|Bydgoszczy]]y
|zdjęcie = BydgoszczSynagoga.jpg
|zdjęcie podpis =
|zbudowano = [[1882]]-[[1884]]
|zlikwidowano =
|zniszczono =
|zburzono = [[październik]] [[1939]]
|tradycja = ortodoksyjna
Linia 11:
|budulec = murowana
|obecnie = nie istnieje
|commons =
}}
[[GrafikaPlik:BydgoszczSynagogaWnętrze.jpg|thumb|right|290px|Wnętrze synagogi]]
[[GrafikaPlik:RuinySynagogaBydgoszcz.jpg|thumb|right|290px|Rozbiórka synagogi]]
 
'''Synagoga w Bydgoszczy''' - wielka synagoga ortodoksyjnej gminy żydowskiej w [[Bydgoszcz|Bydgoszczy]]y, znajdująca się na skrzyżowaniu ulicy Wały Jagielońskie z ulicą Jana Kazimierza . Była jednym z najwspanialszych i najbardziej charakterystycznych budowli miasta z okresu [[XIX wiek]]u.
 
=== Historia ===
Kiedy okazało się, że ówczesna [[Stara Synagoga w Bydgoszczy|główna synagoga]] była za mała, zarząd [[Bydgoszcz|bydgoskiej]] gminy żydowskiej podjął decyzję o budowie nowej, wielkiej i murowanej bożnicy na miejscu poprzedniej. W [[1867]] r. zakupiono parcelę w śródmieściu, ale z powodów finansowych nie przystąpiono do realizacji projektu. Dopiero w [[1882]] r. rozpoczęto budowę nowej synagogi. Projekt budowli wykonał gdański architekt Alfred Muttray. [[Kamień węgielny]] pod budowę nowej [[Synagoga|synagogi]] położono [[21 sierpnia]] [[1882]] r. Budowa synagogi trwała dwa lata, ukończono ją we wrześniu [[1884]] r., a w październiku tego roku odprawiono pierwsze uroczyste [[nabożeństwo]]. Synagoga miała 482 miejsca siedzące w sali mężczyzn i ok. 400 miejsc w części przeznaczonej dla kobiet.
 
Wkrótce, w [[1898]] r., za synagogą z inicjatywy Louisa Aronsohna powstała [[Szkoła (oświata)|Szkoła]] żydowska. Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]], [[14 września]] [[1939]] r., [[Prezydenci Bydgoszczy|nadburmistrz Bydgoszczy]] Werner Kampe ogłosił na łamach „Deutsche Rundschau” przetarg na rozbiórkę synagogi i innych budynków należących do gminy żydowskiej. Przetarg wygrał Herbert Matthes, właściciel fabryki mebli przy ul. Garbary. Obecnie po synagodze pozostał pusty plac oraz kilka zdobionych [[cegła|cegieł]] znajdujących się w bydgoskim [[muzeum]].
 
=== Architektura ===
Synagoga była monumentalną budowlą, o imponującej wielkości oraz wystroju. Główne wejście dla mężczyzn znajdowało się pod 3 [[łuk]]ami, zaś wejście dla kobiet znajdowało się po bocznych stronach, za którymi znajdowały się schody prowadzące na [[babiniec]]. Bożnica była budowlą jednonawową. Z zewnątrz wchodziło się do mniejszej sali, w której odbywały się codzienne modły, a z niej wchodziło się do głównej sali.
 
Na środku sali głównej znajdowało się 8 filarów podtrzymujących [[kopuła (architektura)|kopułę]] w kształcie [[baldachim]]u, z niej zwisała szlachetna zasłona przykrywająca drzwi, za którymi znajdowało się niezwykle bogato zdobione srebrem i złotem [[Aron ha-kodesz]]. Przed arką znajdowała się [[bima]]. Synagoga posiadała bardzo bogate wyposażenie - [[złoto|złote]] naczynia liturgiczne i płonące bez przerwy przed arką [[menora|menory]]. W narożnikach po zachodniej stronie znajdowały się 2 wieże z pięknymi kopułkami, zaś na środku, nad salą główną, znajdowała się wielka okazała kopuła.
 
=== Zobacz też ===
* [[Stara Synagoga w Bydgoszczy]]
* [[Synagoga w Bydgoszczy-Fordonie]]
 
[[Kategoria:Synagogi województwa kujawsko-pomorskiego|Bydgoszcz]]