Sajchania: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m + drobnej informacji, przypisu
wywalenie bzdur i niczym nieuzasadnionych spekulacji
Linia 1:
{{DinozaurTakson infobox
|Nazwa zwyczajowanazwa = Sajchania
|Obrazek łacina =Bild- ''Saichania.JPG''
| cytat = [[Teresa Maryańska|Maryańska]], 1977
|Opis_obrazka=Saichania
| obrazek = Saichania.JPG
|Czas=[[Kreda późna|Późna Kreda]]
| opis obrazk = Czaszka sajchanii
|Miejsce=[[Azja]]
| królestwo = [[zwierzęta]]
|Rząd=[[dinozaury ptasiomiedniczne]]
|Podrząd typ = [[tyreoforystrunowce]]
|Infrarząd podtyp = [[Ankylozaurykręgowce]]
| gromada = [[zauropsydy]]
|Rodzina=[[Ankylozaury (rodzina)|Ankylozaury]]
| podgromada = [[diapsydy]]
|Rodzaj='''sajchania'''
| infragromada = [[archozauromorfy]]
|Gatunek=''S. chulsanensis''
| nadrząd = [[dinozaury]]
|Łacińska=''Saichania''
|Rząd rząd = [[dinozaury ptasiomiedniczne]]
|Zoolog=Maryanska, [[1977]]
| podrząd = [[tyreofory]]
| infrarząd = [[ankylozaury]]
|Rodzina rodzina = [[Ankylozaury (rodzina)|Ankylozauryankylozaury]]
|Rodzaj rodzaj = '''sajchania'''
| jakie podtaksony = Gatunki
| podtaksony = * ''S. chulsanensis'' <small>Maryańska, 1977
}}
[[GrafikaPlik:Saichania skeleton.jpg|thumb|left|250px|szkieletSzkielet sajchanii (na wystawie Dinosaur Kingdom, [[w Nakasato]], [[Japonia]]w Japonii)]]
'''Sajchania''' (''Saichania'') – [[Rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[dinozaury|dinozaura]] z rodziny [[ankylozaury (rodzina)|ankylozaurów]] (Ankylosauridae) żyjącego w późnej [[kreda (okres)|kredzie]] na terenie dzisiejszej [[Azja|Azji]]. Jego szczątki zostały odnalezione w formacji [[Barun Goyot]] w [[Mongolia|Mongolii]] i opisane w 1977 roku przez polską [[paleontologia|paleontolog]] [[Teresa Maryańska|Teresę Maryańską]]. Obejmuje jeden znany gatunek – ''Saichania chulsanesis''. Nazwa pochodzi od [[język mongolski|mongolskiego]] słowa ''saichan'', oznaczającego „piękny”, i odnosi się do znakomitego stanu zachowania odnalezionej czaszki sajchanii. ''Saichania'' osiągała długość około 7 m<ref name=Maryanska>{{Cytuj pismo |nazwisko=Maryańska |imię=T. |rok=1977 |tytuł=Ankylosauridae (Dinosauria) from Mongolia |czasopismo=Palaeontologia Polonica |numer=37 |strony=85–151 |język=en}}</ref>.
 
Jak wszystkie ankylozaurydy ''Saichania'' cechowała się obecnością na grzbiecie kostnego pancerza, a na ogonie – ciężkiej, kostnej buławy, służącej prawdopodobnie do obrony przed [[drapieżnictwo|drapieżnikami]]. W czaszce znajdowały się korytarze powietrzne, prawdopodobnie służace do chłodzenia wdychanego powietrza oraz bardzo twarde [[podniebienie twarde|podniebienie]], sugerujące zdolność do spożywania stosunkowo twardych roślin. Możliwe, że w okolicy nozdrzy znajdowały się gruczoły solne, ułatwiające życie w [[pustynia|pustynnym]] środowisku<ref name=Palmer>{{Cytuj książkę |nazwisko=Palmer (red.) |imię=D. |rok=1999 |tytuł=The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals |miejsce=Londyn |wydawca=Marshall Editions |strony=161 |isbn=1-84028-152-9}}</ref>.
'''Sajchania''' (''Saichania'') [[Maryanska]]; [[1977]]r. - [[Rodzaj (biologia)|rodzaj]] wymarłych gadów z rzędu [[dinozaury ptasiomiedniczne|dinozaurów ptasiomiednicznych]], roślinożerny [[dinozaury|dinozaur]] osiadły z rodziny [[ankylozaury|ankylozaurów]], zamieszkiwał tereny dzisiejszej [[Azja|Azji]].<br>
Obejmuje jeden znany nam gatunek:
*'''''Saichania chulsanesis'''''- [[Maryanska]], [[1977]]r.
<br>
 
W [[2000]] [[Poczta Polska|Polska Poczta]] wydała znaczek przedstawiający sajchaniesajchanię o nominale 80 groszy<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.poczta-polska.pl/znaczki/pl/1_2000.php| tytuł = Znaczki wprowadzone do obiegu w okresie: 1.01 - 31.03.2000| data dostępu = 12 grudnia 2008| język = pl}}</ref>.
== Dane podstawowe ==
[[Grafika:Saichania skeleton.jpg|thumb|left|250px|szkielet sajchanii (Dinosaur Kingdom, [[Nakasato]], [[Japonia]])]]
'''Cechy sajchanii:'''
: '''pokrycie ciała:''' masywne tarczki i kolce, wbite w skórę, doskonale dopasowane do siebie, łuskowata skóra;<br>
: '''głowa:''' kolce wyrastające z tyłu w szczękach nieliczne drobne zęby, z przodu szeroki bezzębny dziób okryty substancją [[róg (biologia)|rogową]]; <br>
: '''uzębienie:''' patykowate zęby, ok. 40, o średniej długości 4 cm;<br>
: '''szyja:''' krótka, pokryta kolcami; <br>
: '''kończyny przednie:''' krótkie;<br>
: '''kończyny tylne:''' masywne; <br>
: '''ogon:''' długi, masywny, zakończony kostną buławą;<br>
:'''inne:''' przypomina czołg.<br>
:
'''Wymiary średnie:'''
: '''długość ciała''' 6-8 m; <br>
: '''wysokość''' 2,5 m; <br>
: '''masa''' 2000-2500 kg.
 
{{Przypisy}}
'''Szacowana prędkość maksymalna''': ok.: 15 km/h<br>
 
{{Ankylozaury}}
'''Pożywienie:''' rośliny nie wyższe niż 1,5 m
 
'''Okres występowania:''' późna [[kreda (okres)|kreda]], ok. 80 mln lat temu.
 
'''Biotop:''' suche, gorące pustynie.
 
'''Rozród:''' jajorodne, jaja wydłużone. Składane w odstępach ok. 3 cm, zakopywane.
 
'''Gniazdo:''' w zaroślach.
 
'''Tryb życia, zachowania społeczne:''' opieka nad potomstwem ok. 3 lata, życie samotne, ojciec i matka z dziećmi 3 lata wędrują razem.
 
'''Znaczenie nazwy:'''
''Saichania'' - jeden, piękny
 
===Historia odkryć===
Znajdowany w Azji.
 
===Teorie i hipotezy===
Dawniej myślano, że sajchania wlokła ogon za sobą, znaleziono jednak dwa dowody, że tak nie było: usztywniony kośćmi ogon i brak śladów po ogonie.
 
==Muzea==
Pancerz sajchanii (odlew) można oglądać w [[Muzuem Ewolucji PAN|Muzeum Ewolucji]] w [[Warszawa|Warszawie]].
 
== Zobacz też ==
*[[przegląd zagadnień z zakresu biologii]]
 
== Ciekawostki ==
W [[2000]] [[Poczta Polska|Polska Poczta]] wydała znaczek przedstawiający sajchanie o nominale 80 groszy<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.poczta-polska.pl/znaczki/pl/1_2000.php| tytuł = Znaczki wprowadzone do obiegu w okresie: 1.01 - 31.03.2000| data dostępu = 12 grudnia 2008| język = pl}}</ref>.
 
{{Przypisy}}
{{Dinozaury}}