Hawker Typhoon: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Ujednoznacznienie linku z Gloster na Gloster Aircraft Company przy pomocy Popups, , int.
m drobne merytoryczne, drobne techniczne, lit., int., polskie znaki, poprawa linków
Linia 66:
 
== Historia ==
W drugiej połowie lat trzydziestych w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] przystąpiono do projektowania i budowy nowoczesnych, szybkich samolotów myśliwskich o silnym uzbrojeniu. Powstały wówczas samoloty [[Hawker Hurricane]] i [[Supermarine Spitfire]]. W [[1937]] roku Ministerstwo Lotnictwa F18wydało specyfikację F.18/37, opracował w [[1938]] roku projekt nowego samolotu. Specyfikacja dotyczyła powstania silnie uzbrojonego myśliwca przechwytującego przeznaczonego do niszczenia ciężkich samolotów myśliwskich dalekiego zasięgu eskortujących bombowce. Wymagano uzbrojenia złożonego albo z 12 km kal. 7,7 mm albo 4 działek 20 mm. Ponieważ konstruktor wytwórni Hawker Aircraft Limited inż. Sydney Camm, twórca samolotu Hawker Hurricane, w tym czasie pracował już nad nowymi projektami samolotów, które odpowiadały tym wymaganiom, mógł szybko przedstawić nowe projekty. Były to jednosilnikowe dolnopłaty o konstrukcji półskorupowej, całkowicie metalowej, z wciąganym podwoziem. Wyglądem przypominały samolot Hawker Hurricane, ponieważ miały bardzo zbliżoną do niego konstrukcjekonstrukcję. Cały przód kadłuba zajmował silnik, za nim znajdowała się szczelnazamknięta kabina pilota, w skrzydłach mieściły się zbiorniki paliwa i uzbrojenie strzeleckie: karabiny maszynowe lub działka. Były to dwa projekty: Typ R i Typ H. Ministerstwo lotnictwaLotnictwa zamówiło wstępnie po jednym prototypie obu konstrukcji.
 
[[Plik:Memorial Avion.jpg|right|thumb|300px|</center>Samolot Hawker Typhoon w muzeum w [[Caen]]]]
 
Typ R miał być napędzany silnikiem [[Rolls-Royce (lotnictwo)|Rolls-Royce]] o nazwie ''Vulture''. Był to [[silnik rzędowy]], 24-cylindrowy w układzie litery „X”, jego moc wynosiła 1760 KM (1295 (kW). Prototyp samolotu oznaczono jako ''Hawker Tornado''. Samolot został oblatany w dniu [[6 października]] [[1939]] roku. Mimo że nie do końca znano osiągi i właściwości samolotów, Ministerstwo Lotnictwa zamówiło od razu 1000 sztuk, 500 Tornado i 250 Typhoona (Typ H) i następnych 250 tego modelu, który okaże się lepszy. Silnik Vulture jednak nie był dopracowanyniedopracowany i prototyp nie osiągnął założonej prędkości ponad 644 km/h. Ponieważ silnik ''Rolls-Royce Vulture'' nie został wprowadzony do produkcji seryjnej, również samolot ''Hawker Tornado'' pozostał tylko w fazie prototypu. Samolot ten potem wyposażono w [[silnik gwiazdowy]] ''Bristol Centaurus, silnik gwiazdowy'', i oblatano [[23 października]] [[1941]] roku. Samolot w testach okazał się lepszy i od Tornado z silnikiem ''Vulture'' i od Typhoona. Z uwagi jednak na sprzeciw Ministerstwa Lotnictwa, które nie chciało aby naraz rozwój konstrukcji szedł w zbyt wielu kierunkach, projektu tego dalej nie rozwijano.
 
Drugi projekt oznaczonyoznaczono jako "Typ H", napęd w tym wypadku miał stanowić silnik ''Napier Sabre I'' – rzędowy 24-cylindrowy w układzie litery „H”. Tak zbudowany prototyp otrzymał nazwę ''Hawker Typhoon'' i został oblatany [[24 lutego]] [[1940]] roku. Samolot był zewnętrznie bardzo podobny do Tornado, różnił się tylko kształtem rur wydechowych silnika. Podczas testów głównym problemem okazały się wibracjawibracje całej konstrukcji samolotu. Dużą rolę w usunięciu tych drgań odegrał polski inżynier, konstruktor lotniczy inż. [[Władysław Fiszdon]]. Samolot ten jako pierwszy brytyjski samolot myśliwski, przekroczył prędkość 600 km/h. Pomimo problemów samolot skierowano do produkcji, pierwsze egzemplarze były gotowe w maju 1941 roku a do jednostek trafiły w sierpniu tego roku. Samolot ten jako pierwszy brytyjski samolot myśliwski przekroczył prędkość 600 km/h.
 
Do produkcji seryjnej przystąpiły dwie brytyjskie wytwórnie: [[Gloster Aircraft Company]] (pierwszy seryjny samolot oblatano w dniu [[27 maja]] [[1941]] roku) i Hawker Aircraft Limited (pierwszy samolot seryjny oblatano [[16 listopada]] [[1941]] roku).
 
Samolot produkowano w dwóch odmianach: najpierw ''Hawker Typhoon F Mk IA'' – uzbrojonej w 12 [[karabin maszynowy|karabinów maszynowych]] [[Colt-Browning]] [[Kaliber broni|kal.]] 7,69 mm rozmieszczonych po 6 na każdym skrzydle, zbudowano jej 105 sztuk. Potem produkowano wersję ''Hawker Typhoon F Mk IB'' – uzbrojoną w 4 działka [[Hispano-Suiza]] kal. 20 mm. Uzbrojenie w 4 działka przetestowano na drugim prototypie. Ponieważ działko to pierwotnie przeznaczone były do montażu za silnikiem tak aby lufa, dość długa, wychodziła przez wał korbowy silnika, w Typhoonach lufy działek, charakterystycznie, wystawały dość daleko przed przednią krawędź skrzydła.
 
Podczas lotów w jednostkach RAF okazało się, że samolot ma bardzo mocną konstrukcję i jest dość szybki na małych wysokościach, ale ma słabe wznoszenie i kiepskie osiągi na większych wysokościach. Ponadto widoczność z kabiny była zła, stery były dość ciężkie i przede wszystkim silnik pracował bardzo niestabilnie. Do kabiny pilota przedostawał się dwutlenek węgla ze spalin, więc piloci musieli cały czas latać w maskach z tlenemtlenowych, a ogon samolotu wykazywał tendencję do opadania. W sumie na 142 pierwsze wyprodukowane samoloty tylko 7 nie miało jakichś awarii.
 
Spowodowało to, że Ministerstwo Lotnictwa chciało zrezygnować z tego samolotu. Uratowało go tylko to, że pod koniec 1941 roku rozpoczęły się niespodziewane ataki bombowe niemieckich samolotów [[Focke-Wulf Fw 190]] na brytyjskie instalacje z małej wysokościwojskowe a Typhoon okazał się jedyną maszyną zdolną zwalczać ''Focke-WulfWulfy Fw 190'' lecące na małej wysokości. Ponadto w 1942 roku, w praktyce okazało się, że dzięki mocnej konstrukcji, silnemu uzbrojeniu i silnikowi jest on doskonałą maszyną myśliwsko-bombową na niskich wysokościach. Wyposażone więc je w dodatkowe podwieszane zbiorniki paliwa, zaczepy do podwieszania 2 bomb o masie do 454 kg oraz zaczepy dla 8 niekierowanych rakiet. Samoloty te przeniesiono do 2 taktycznegoTactical SkrzydłaAir Force RAF i wykorzystywano z ogromnymdoskonałym skutkiem do ataków na cele naziemne (wsparcie wojsk lądowych). Ponieważ Typhoon z powodu kształtu skrzydeł, sylwetką niewiele różnił się od FW190,FW 190 i zdarzały się przypadkuprzypadki ostrzelania go przez własne wojska, zaczęto więc malować na nim czarno-białe pasy, później szeroko zastosowane podczas lądowania w Normandii.
 
Jedną zasadniczą zmianą w trakcie produkcji było usunięcie drzwi wejściowych jak w samochodzie i zastosowanie odsuwanej kroplowej osłony, co radykalnie poprawiło widoczność z kabiny pilota. Potem to rozwiązanie skopiowano w [[P-5147]] i [[P-4751]]. Ponadto dokonywano drobniejszych zmian. Wydłużono rury wydechowy aby ograniczyć dostawanie się spalin do kabiny pilota. Zmieniono śmigło de Havilland z 3- na 4-łopatowe. Zmieniono masz anteny radiowej, zwiększono opancerzenie kabiny pilota, zmieniono system podawania amunicji do działek aby usunąć problem z zacięciami oraz zmieniono mechanizm celowniczy do zrzutu bomb i odpalania rakiet.
 
Zmianie ulegał też silnik. Początkowo stosowano do napędu "''Sabre IIA",'' o mocy 1,625 kW (2,180 KM), potem "''Sabre IIB" ''- 1,640 kW (2,200 KM) oraz "''Sabre IIC"'' o mocy 1,685 kW (2,260 KM). Wiązało się to też ze wzrostem stabilności pracy silnika ale nigdy nie był on tak pewny i stabilny w działaniu jak np. ''Rolls-Royce Merlin''.
 
W [[1943]] roku zbudowano trzy nowe wersje samolotu: ''Hawker Typhoon F Mk IB'' – przystosowanejprzystosowaną do lotów w strefie tropikalnej, ''Hawker Typhoon NF Mk IB'' – wyposażonejwyposażoną w [[radar]] AI Mk IV i przystosowanyprzystosowaną do działań w nocy i ''Hawker Typhoon FR Mk IB'' – odmiana rozpoznawcza wyposażona w kamerę fotograficzną. Wersje te nie były jednak produkowane.
 
Produkcję seryjną samolotów ''Hawker Typhoon'' zakończono w listopadzie [[1945]] roku. Łącznie w latach 1941 – 1945 zbudowano 3330 samolotów tego typu, z czego większość w wytwórni Gloster Aircraft Company.
Linia 93:
Pierwsze samoloty ''Hawker Typhoon'' dostarczono do 56 dywizjonu myśliwskiego [[Royal Air Force|RAF]] w okresie lipiec – wrzesień [[1941]] roku. Następnie otrzymały je inne dywizjony RAF m.in. 609, 266, 195 i 274. Samoloty Hawker Typhoon wykonywały zadania przechwytywania i szturmowe.
 
Samoloty ''Hawker Typhoon Mk IA'' wprowadzono do dywizjonów myśliwskich w okresie, gdy w [[Luftwaffe]] wprowadzono samoloty myśliwskie [[Focke-Wulf Fw 190]]A, przeciw którym używane samoloty [[Supermarine Spitfire]] Mk. V były zbyt wolne. Samoloty ''Hawker Typhoon Mk IB'' zastosowano bojowo po raz pierwszy podczas [[Rajd na Dieppe|desantu pod Dieppe]] we [[Francja|Francji]] w dniu [[19 sierpnia]] [[1942]] roku.
 
Na samolotach ''Hawker Typhoon Mk IB'' latali także polscy piloci. 10 polskich pilotów walczyło na tych samolotach w brytyjskich dywizjonach myśliwskich 195 i 274. Wykonywali oni przede wszystkim działania szturmowe.
 
== Opis konstrukcji ==
Samolot ''Hawker Typhoon Mk IB'' był jednomiejscowyjednomiejscowym [[Samolot myśliwski|samolotem myśliwskim]] uniwersalnym, [[dolnopłat]]em o konstrukcji półskorupowej, całkowicie metalowej. Podwozie klasyczne – wciągane w locie. Napęd: 1 [[silnik rzędowy]], [[śmigło]] metalowe trójłopatowe (ostatnia seria miała śmigła czterołopatowe).
 
Samolot uchodził za bardzo trudny pilotażowow pilotażu. Miał "ostrą" charakterystykę [[Przeciągnięcie|przeciągnięcia]], trudno wychodził z [[Korkociąg (lotnictwo)|korkociągu]], miał duże siły na sterach, wymagał dobrego przeszkolenia pilota.
 
== Linki zewnętrzne ==