Termy (buddyzm): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzup.
gram.
Linia 4:
== Pochodzenie Term ==
Termy mają swoje pochodzenie od nauk największych mistrzów Tybetu z okresu pierwszego rozwoju buddyzmu w tej krainie. Mistrzami tymi byli głównie [[Padmasambhawa]] i Wimalamitra, główni nauczyciele, który przenieśli buddyzm [[Wadżrajana|Wadżrajany]] z krainy [[Oddijana]] do [[Tybet (region)|Tybetu]] oraz ich 25 uczniów i uczennic - [[mahasiddha|mahasiddhów]]. Termy to szczególne nauki związane z tradycją [[ningma]] oraz naukami [[dzogczen]]. Powstanie tradycji ukrywania i odnajdowania nauk, w przychylnej ku temu przyszłości, ma swoją przyczynę w trosce, że najbardziej zaawansowanych nauk buddyzmu w pełni nie da się ówcześnie ugruntować w Tybecie, oraz, że zagraża im w przyszłości niezrozumienie, a nawet zanik. Za czasów panowania króla Langdarma (836–842 r.n.e.) nauki buddyzmu zaczęły zanikać. Konkurencją dla buddyzmu był [[Bon (religia)|Bon]], a dla tradycji Dzogczen tendencje nauczania [[Mahajana|Mahajany]] tylko z punktu widzenia stopniowego rozwoju (gradualizmu), a nie natychmiastowego zrealizowania.
Odnajdywanie term zbiegło się z czasem, kiedy równocześnie do Tybetu zaczęły docierać nowe nauki [[Tantry Jogi Najwyższej|tantr]] późniejszego przekazu szkół [[Sarma (buddyzm)]] za sprawą takich nauczycieli jak hinduski mistrz [[Atisza]] (inicjator tradycji [[kadam]]), [[Drokmi]] Lotsała (reprezentant [[sakja]]) oraz [[Marpa]] Tłumacz (inicjator [[kagju]]). Wtedy to, pod wpływem "ukrytych skarbów", tradycja Padmasambhawy i Wimalamitry nabrała ponownie wielkiego znaczenia i zaczęto ją, w odróznieniu od nowych nauk [[sarma]], powszechnie nazywać jako [[ningma]], "starożytna tradycja". Odkrycia termy dokonuje odpowiednia osoba, głownie z tradycji [[Ningma]], która jest [[reinkarnacja|reinkarnowanym]] nauczycielem [[tulku]], zwanym jest ''Tertonem''. Odnalezieniu termy towarzyszy odpowiedni przekaz tertona, który wyjaśnia ukryte znaczenia termy oraz potwierdza autentyczność nieprzerwanej linii przekazu. Uzasadnieniem tego jest, gdyż tertoni to głównie osoby tulku, czyli przyszłe reinkarnacje Padmasambhawy i Wimalamitry, bądź ich 25 uczniów i uczennic, które posiadają umiejętności pamiętania owej swojej przeszłości. Często odkrywane nauki przez tertonów potrzebują ich dalszych wyjaśnień, ze względu na użycie tajemnych formuł i skrutów np. tzw. ''skryptu dakiń'' ([[transliteracja Wyliego]]: mkha’ ‘gro brda).
 
== Klasyfikacja Term ==
Linia 12:
'Termy Umysłu' (Gong Ter), to zapamiętany przekaz nauk w strumieniu umysłu tertona, tak aby mógł go sobie przypomnieć nawet po wielu żywotach duchowej praktyki.
 
== Terminologia związana z odkrywanieodkrywaniem term<ref>http://www.lotsawaschool.org/terma.html Lotsawa. School is a websiteWebsite for students of Tibetan Buddhism</ref> ==
 
*przewodnik do odkrycia termy ([[transliteracja Wyliego]]: kha byang; [[język angielski|ang.]]: entrance certificate, general (prophetic) guide, preliminary treasure guide)
Linia 36:
Jednym z największych współczesnych Tertonów był J.Ś. [[Dudziom Rinpocze]] (1904-1987).
 
Wielkim tertonami nie byli i nie są wyłącznie reprezentanci szkoły Ningma. Wielkimi historycznym tertonami byli np. [[RangjungRangdziung DorjeDordże|Karmapa RangjungRangdziung DorjeDordże]] (1284-1339) z tradycji [[kagju]], [[Drikung|Drikung Rinchen Phuntsog]] (1509-?) z tradycji [[Drikung Kagyu|drikung]] i Wielki Piąty [[Dalajlama]] Ngawang Lobsang Gyatso (1617-1682)z tradycji [[gelug]]. Poza tym obok buddyzmu również istnieją tertoni w religii [[Bon (religia)|bon]].
 
{{Przypisy}}