Adamantan: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Alexbot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: fr:Adamantane
Linia 2:
|Nazwa = Adamantan
|grafika1 = Adamantane structure.svg
|grafika1_opis =
|grafika2 = Adamantane-3D-sticks.png
|grafika2_opis =
|grafika3 = Adamantane-3D-vdW.png
|grafika3_opis =
|Nazwa systematyczna = tricyklo[3.3.1.1<sup>3,7</sup>]dekan)
|Inne nazwy =
|Wzór sumaryczny = C<sub>10</sub>H<sub>16</sub>
|Inne wzory =
|SMILES = [http://www.daylight.com/daycgi/depict?433143324343334343314343284332294333 C1C2CC3CC1CC(C2)C3]
|Masa molowa = 136,23404
|Wygląd =
|Numer CAS = [http://www.nlm.nih.gov/cgi/mesh/2006/MB_cgi 281-23-2]
|PubChem = 9238
|DrugBank =
|Gęstość =
|Stan skupienia w podanej G =
|G warunki niestandardowe =
|Rozpuszczalność w wodzie =
|RwW warunki niestandardowe =
|Inne rozpuszczalniki =
|Temperatura topnienia = 210.5
|Tt warunki niestandardowe = ±1,5°<ref name="Sigma-Aldrich">{{cytuj stronę| url = http://www.sigmaaldrich.com/catalog/search/ProductDetail/ALDRICH/100277| tytuł = 100277 Adamantane &#8805;99&#37;| data dostępu = 5 sierpnia 2008| autor = Sigma-Aldrich| język = en}}</ref>
|Temperatura wrzenia =
|Tw warunki niestandardowe =
|Temperatura krytyczna =
|Ciśnienie krytyczne =
|Kwasowość =
|Zasadowość =
|Aktywność optyczna =
|Lepkość =
|L warunki niestandardowe =
|Napięcie powierzchniowe =
|Np warunki niestandardowe =
|Punkt izoelektryczny =
|Typ hybrydyzacji i VSEPR =
|Układ krystalograficzny =
|Moment dipolowy =
|Zewnętrzne dane MSDS =
|Hazard E =
|Hazard C =
|Hazard O =
|Hazard F =
|Hazard FF =
|Hazard T =
|Hazard TT =
|Hazard Xn =
|Hazard Xi =
|Hazard N =
|Palność =
|Zdrowie =
|Reaktywność =
|Inne =
|Temperatura zapłonu =
|Tz uwagi =
|Tz warunki niestandardowe =
|Temperatura samozapłonu =
|Ts uwagi =
|Ts warunki niestandardowe =
|Zwroty ryzyka =
|Zwroty bezpieczeństwa =
|Numer RTECS = YK0493000<ref name="Sigma-Aldrich"/>
|Inne aniony =
|Inne kationy =
|Pochodne ? =
|? =
|Podobne związki = [[cykloheksan]], [[HMTA]], [[kuban]]
|aktywny =
|minerał =
}}
'''Adamantan''' ([[Węgiel (pierwiastek)|C]]<sub>10</sub>[[Wodór|H]]<sub>16</sub>) - [[związki organiczne|organiczny]] [[związek chemiczny]], tricykliczny [[węglowodory|węglowodór]].
 
W temperaturze pokojowej jest białym, krystalicznym ciałem o [[zapach]]u przypominającym [[kamfora|kamforę]]. Niewielkie ilości adamantanu występują w [[Ropa naftowa|ropie naftowej]] i niektórych [[minerał]]ach.
 
Topi się w temperaturze 266-272°C (jedna z najwyższych T<sub>t</sub> [[alkan|alkanów]]ów), [[sublimacja|sublimuje]] przed osiągnięciem temperatury wrzenia (przy ciśnieniu atmosferycznym). Nierozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny np. w [[heksan|heksanie]]ie, [[gęstość]] 1.07 g/cm³. Z chemicznego punktu widzenia jest związkiem stabilnym, o wysoce symetrycznej budowie. W swej strukturze posiada dwa typy atomów węgla - drugorzędowe i trzeciorzędowe. Reaktywność jest analogiczna jak dla alkanów łańcuchowych, zależnie od warunków mogą zachodzić: [[substytucja (chemia)|substytucja]] [[rodnik|wolnorodnikowa]] lub [[eliminacja (chemia)|eliminacja]].
 
Adamantan jest stosowany m.in. jako dodatek do [[tworzywa sztuczne|tworzyw sztucznych]], w farmacji, a w [[spektroskopia NMR|spektroskopii NMR]] w ciele stałym służy często jako wzorzec przesunięć chemicznych.
Linia 84:
{{Przypisy}}
 
{{Związek chemiczny stub}}
 
[[Kategoria:Węglowodory]]