Wersja z 01:11, 18 mar 2009 edytuj ToSter (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 50 094 edycje rozbudowa ← poprzednia edycja		Wersja z 23:37, 24 maj 2009 edytuj anuluj edycję ToSter (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 50 094 edycje m poprawa linków następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Przewodnicy tatrzanscy 1877.jpg\|thumb\|300px\|Przewodnicy tatrzańscy ok. 1877 r., – od lewej [[Wojciech Roj (starszy)\|Wojciech Roj]], [[Jędrzej Wala (młodszy)\|Jędrzej Wala młodszy]], [[Jędrzej Wala (starszy)\|Jędrzej Wala starszy]], [[Szymon Tatar]] i Maciej Sieczka]] '''Maciej Sieczka''', właśc. '''Maciej Gąsienica Sieczka''' (ur. [[3 kwietnia]] [[1824]] w [[Zakopane]]m, zm. [[25 września]] [[1897]] tamże) – jeden z najsłynniejszych przewodników [[Tatry\|tatrzańskich]] w II połowie XIX wieku. Góry poznał dzięki pasji polowania na kozice. [[Władysław Ludwik Anczyc]] pisał: "''Sieczka spędziwszy młodość na kłusownictwie, tyle na tem zyskał, że poznał najniedostępniejsze zakątki Tatr i wyszedł na najlepszego przewodnika''". Polował też razem z [[Jan Krzeptowski\|Sabałą]] na niedźwiedzie. W późniejszych latach zaprzestał kłusownictwa i wspólnie z [[Jędrzej Wala (starszy)\|Jędrzejem Walą]] pełnili role strażników chroniących [[kozica\|kozice]] i [[świstak]]i. Sieczka w latach 50. XIX wieku pracował jako górnik. Wydobywał żelazo na stokach [[Kopa Magury\|Kopy Magury]] oraz po południowej (wówczas węgierskiej) stronie Tatr. W [[Tatry Bielskie\|Tatrach Bielskich]] odkrył złoża [[kwarcyt]]u. Po 1875 r. uczył się kamieniarstwa. Wmurował m.in. tablice upamiętniające [[Józef Ignacy Kraszewski\|Józefa Ignacego Kraszewskiego]] ([[Brama Kraszewskiego]]) i [[Kazimierz Kantak\|Kazimierza Kantaka]] ([[Brama Kantaka]]) w [[Dolina Kościeliska\|Dolinie Kościeliskiej]]. Brał też udział w budowie szlaków w Tatrach, m.in. na [[Wrota Chałubińskiego]] (Zawracik) i z [[Liliowe (przełęcz)\|Liliowego]] na [[Zawory (przełęcz)\|Zawory]]. Zakładał klamry na szlakach na [[Rysy]], [[Wysoka (Tatry)\|Wysoką]] i pod [[Mięguszowiecka Przełęcz pod Chłopkiem\|Mięguszowiecką Przełęczą pod Chłopkiem]]. Z [[Jan Gwalbert Pawlikowski\|Janem Gwalbertem Pawlikowskim]] penetrował tatrzańskie jaskinie, co było wówczas rzadkie wśród górali. Posiadał też talenty muzyczne, grał na flecie. Duży wpływ na Sieczkę wywarł [[Seweryn Goszczyński]], który miał go nauczyć, "''co jest pięknego w tych Tatrach''". Linia 8: Jeszcze przed powstaniem [[Polskie Towarzystwo Tatrzańskie\|Towarzystwa Tatrzańskiego]] prowadził w Tatry wielu znanych badaczy gór i taterników, m.in. [[Eugeniusz Janota\|Eugeniusza Janotę]], [[Maksymilian Nowicki\|Maksymiliana Nowickiego]], ks. [[Józef Stolarczyk (ksiądz)\|Józefa Stolarczyka]], [[Walery Eljasz-Radzikowski\|Walerego Eljasza]], [[Adam Asnyk\|Adama Asnyka]], [[Mieczysław Gwalbert Pawlikowski\|Mieczysława]] i [[Jan Gwalbert Pawlikowski\|Jana Gwalberta Pawlikowskich]], [[Tytus Chałubiński\|Tytusa]] i [[Ludwik Chałubiński\|Ludwika Chałubińskich]] czy [[Leopold Świerz\|Leopolda Świerza]]. Kiedy Towarzystwo podzieliło przewodników na trzy klasy, Maciej Sieczka został przydzielony od razu do pierwszej, dzięki czemu mógł turystów prowadzić na najtrudniejsze szczyty. Prowadząc turystów, dokonał wielu wybitnych przejść: I wejście na [[Świnica\|Świnicę]] ([[1867]], z Eugeniuszem Janotą), jedno z wcześniejszych wejść na [[Lodowy Szczyt]] ([[1870]]), II wejście na [[Wysoka (Tatry)\|Wysoką]] ([[1876]], z Mieczysławem Pawlikowskim), I wejście na [[Mięguszowiecki Szczyt Wielki]] ([[1877]], z Janem Gwalbertem Pawlikowskim), wejście nową drogą od północy na [[Łomnica (Tatry)\|Łomnicę]] ([[1878]], z J. G. Pawlikowskim), I wejście na [[Mnich (Tatry)\|Mnicha]] ([[1880]], z J. G. Pawlikowskim – wydarzenie to uznano za początek nowoczesnego [[taternictwo\|taternictwa]]), I wejście na [[Jastrzębia Turnia\|Jastrzębią Turnię]] (ok. [[1880]]), II wejście na [[Durny Szczyt]] ([[1881]], z J. G. Pawlikowskim), I wejście na [[Szatan (Tatry)\|Szatana]] (ok. [[1880]], z J. G. Pawlikowskim). W [[1883]] poprowadził jako pierwszą Polkę [[Natalia Janotha\|Natalię Janothównę]] na [[Gerlach]]. Znany był z wysokich umiejętności techniki wspinaczkowej, dobrej kondycji i umiejętności przywódczych. Pamięci Macieja Sieczki Adam Asnyk poświęcił utwór ''Maciejowi Sieczce, przewodnikowi w Zakopanem'', w którym opisywał jego szlachetny charakter. Czynił to także Eugeniusz Janota, podkreślając jego słowność, trzeźwość, religijność i dążenie do poszerzania wiedzy. [[Klemens Bachleda\|Klimek Bachleda]] uważał Sieczkę za swojego mistrza. Od [[1961]] przełęcze leżące w głównej grani [[Granaty\|Granatów]] noszą nazwę: [[Skrajna Sieczkowa Przełączka\|Skrajna]], [[Pośrednia Sieczkowa Przełączka\|Pośrednia]] i [[Zadnia Sieczkowa Przełączka]]. Jego imię nosi także [[Koło Przewodników Tatrzańskich im. Macieja Sieczki w Krakowie\|Krakowskie Koło Przewodników Tatrzańskich]]. Zmarł na skutek ciężkiej choroby. Mogiła przewodnika znajduje się na [[Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku\|Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku]] w Zakopanem.

Maciej Sieczka: Różnice pomiędzy wersjami