Wymieranie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ark (dyskusja | edycje)
do poprawienia
Kenraiz (dyskusja | edycje)
przeredagowanie
Linia 1:
[[GrafikaPlik:ThylacineHobart1933.jpg|300px|right|thumb|[[Wilk workowaty]] występował na Tasmanii i w Australii]]
{{źródła|kwiecień 2008}}
'''Wymieranie''', ekstynkcja – proces zanikania [[gatunek (biologia)|gatunków]] lub innej grupy [[takson]]omicznej. Naturalny proces związany z istnieniem życia na Ziemi i towarzyszący jego istnieniu od samego początku. W skali milionów lat szacuje się tempo wymierania gatunków na zaniknięcie jednego gatunku co rok do pięciu lat. Na wielkość tę ogromny wpływ mają jednak okresowo następujące [[masowe wymieranie|masowe wymierania]]. Pomiędzy nimi tempo wymierania jest niewielkie, szacowane na wymarcie jednego gatunku co kilkaset lat<ref name=dobrzanski>{{cytuj książkę |nazwisko=Dobrzański |imię=G. |nazwisko2=Dobrzańska |imię2=B.M. |nazwisko3=Kiełczewski |imię2=D. |tytuł=Ochrona środowiska przyrodniczego |rok=1997 |wydawca=Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko |miejsce=Białystok |isbn = 83-85792-44-9}}</ref>. Wpływem cywilizacji ludzkiej tłumaczy się zwiększone tempo wymierania gatunków dokumentowane od kilkudziesięciu tysięcy lat, zwłaszcza w okresie ostatnich kilkuset lat. Współcześnie, według różnych ocen, wymiera od 5 tysięcy do 500 tysięcy gatunków rocznie<ref name=dobrzanski/>.
{{dopracować}}
[[Grafika:ThylacineHobart1933.jpg|300px|right|thumb|[[Wilk workowaty]] występował na Tasmanii i w Australii]]
'''Wyginięcie''' lub '''wymarcie''' – w [[Biologia|biologii]] i [[Ekologia|ekologii]] przerwanie istnienia gatunku lub innej grupy [[takson]]omicznej. Powszechnie uważa się, że dany gatunek wyginął, jeśli umarł jego ostatni osobnik. Przed okresem ludzkiej dominacji na ziemi, wyginięcie było naturalnym zjawiskiem wymagającym długiego czasu, jednak 100 000 lat temu rozpoczęło się niespotykane tempo wyginięć.
 
== Przyczyny wyginięć ==
Istnieją różne przyczyny, które bezpośrednio lub pośrednio mogą doprowadzić do wyginięcia gatunku. Najprościej można tu mówić o niemożności przetrwania lub [[rozmnażanie|reprodukcji]] w danym [[środowisko naturalne|środowisku naturalnym]] oraz niemożności przemieszczenia się do nowego, gdzie przetrwanie i rozmnażanie byłoby możliwe. Wymarcie może nastąpić nagle, np. przez toksyczne [[zanieczyszczenie]] [[Siedlisko (biologia)|siedliska]] lub też stopniowo, kiedy gatunek przegrywa we [[konkurencja (ekologia)|współzawodnictwie]] o [[pokarm]] z innym, silniejszym i lepiej przystosowanym gatunkiem (z tego powodu co roku wymierają średnio trzy gatunki ptaków). Inne powody wyginięć to m.in.:
* przyczyny genetyczne i [[demografia|demograficzne]],
Linia 15 ⟶ 13:
Bardzo często zachodzi [[synergia|synergiczne]] współdziałanie różnych czynników, np. populacja zredukowana przez łowiectwo może łatwiej ulec konkurencyjnemu wyparciu przez inną populację.
 
== Zobacz też ==
*[[gatunek wymarły]]
*[[masowe wymieranie]]
*[[zwierzęta wymarłe na wolności]]
 
{{stubPrzypisy}}
 
[[Kategoria:Ewolucja]]