Teramenes: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne, źródła/przypisy |
m drobne techniczne, źródła/przypisy |
||
Linia 53:
Teramenes jest jedną z nielicznych, a może i jedyną starożytną postacią, co do której opinie nowożytnych uczonych, począwszy od końca XIX w., uległy równie dramatycznej zmianie. Wcześniej powszechnie akceptowano nieprzychylne Teramenesowi relacje Ksenofonta i Lizjasza i na ich podstawie pogardzano nim jako renegatem oraz obwiniano go o doprowadzenie do egzekucji strategów po bitwie pod Arginuzami<ref>Harding, ''The Theramenes Myth'', 101–2</ref><ref>Andrewes, ''The Arginousai Trial'', 112</ref>. Dopiero odnalezienie w 1890 r. ''Ustroju politycznego Aten'' Arystotelesa doprowadziło do istotnej zmiany oceny charakteru Teramenesa<ref>Harding, ''The Theramenes Myth'', 101</ref>, a pochodzący od Diodora opis procesu po bitwie pod Arginuzami, stał się preferowanym przez naukowców od 1970 r., kiedy to Antony Andrewes podważył wiarygodność relacji Ksenofonta. Nadal nie są brane pod uwagę bardziej melodramatyczne części działa Diodora, jak na przykład jego wyszukany opis ostatnich chwil Teramenesa<ref>Andrewes, ''The Arginousai Trial'', 120</ref>, jednakże wielu innym fragmentom Biblioteki historycznej przyznawane jest obecnie pierwszeństwo, w szczególności relacji z procesu strategów<ref>Hornblower, ''The Greek World'', 151</ref>. [[Arystofanes]] w ''Żabach'' wyśmiewa zdolność Teramenesa do wyplątywania się z trudnych sytuacji, jednak nie wygłasza żadnych pogardliwych uwag, jakich można by oczekiwać w stosunku do polityka, którego rola w szokujących wypadkach po bitwie pod Arginuzami byłaby uznawana za szczególnie haniebną, co zdaniem współczesnych uczonych, lepiej oddaje sposób, w jaki postrzegano Teramenesa w owym czasie. Nawet Lizjasz, który przy wielu okazjach bezlitośnie atakował Teramenesa, powstrzymuje się od wrogich mu komentarzy w związku z wydarzeniami, które nastąpiły po bitwie<ref>Andrewes, ''The Arginousai Trial'', 121–22</ref>.
W najnowszych pracach powszechnie przyjmowany jest obraz Teramenesa jako człowieka o umiarkowanych poglądach, oddanego idei oligarchii o poszerzonym składzie, obejmującym wszystkich hoplitów. Donald Kagan twierdzi, że cała kariera Teramenesa dowodzi, iż był on umiarkowanym politykiem, szczerze zaangażowanym w budowę ustroju powierzającego władzę klasie hoplitów, czy to w formie ograniczonej demokracji, czy też szeroko dostępnej oligarchii<ref>Kagan, ''The Peloponnesian War'', 379</ref>. Z kolei John Fine wskazuje, że tak jak wielu innych, którzy obrali pośrednią drogę, Teramenes był nienawidzony przez oba krańce sceny politycznej<ref name="fine521">Fine, ''The Ancient Greeks'', 521</ref>. Rząd Pięciu Tysięcy jest uznawany za jego polityczne arcydzieło<ref>Fine, ''The Ancient Greeks'', 506</ref>, jednak podobne starania podjęte w 404 r. p.n.e. w celu wprowadzenia umiarkowanych reform, stały się bezpośrednią przyczyną jego śmierci. Dramatyczne okoliczności śmierci Teramenesa sprawiły, że nadano jej rozgłos, a opis ostatnich chwil jego życia wielokrotnie pojawiał się w całej klasycznej historiografii. John Fine zauważa, że łatwo jest idealizować Teramenesa, ponieważ zmarł przeciwstawiając się tyranom<ref
=== Źródła starożytne ===
| |||