Fantazy: Różnice pomiędzy wersjami

Akcja dramatu rozgrywa się na [[Podole|Podolu]] około [[1840]] roku. Głównym tematem jest przyszłe przygotowywane małżeństwo córki hrabiego Respekta – Diany, z Fantazym Dafnickim. W podjęciu tej decyzji Fantazy nie kieruje się miłością wobec Diany; uczucia córki przeciwnej temu małżeństwu są również nieistotne dla jej ojca – hrabiego Respekta. Sytuację utrudnia pojawienie się Idalii, byłej kochanki Fantazego, i Jana, [[Powstanie listopadowe|powstańca listopadowego]], [[Katorga|zesłańca syberyjskiego]], który zaręczył się z Dianą po [[1831]] roku. Idalia usiłuje odzyskać Fantazego, który to wraz z Majorem (starającym się uratować związek Jana i Diany) rozpoczyna pojedynek o Dianę. O jego wyniku decyduje gra w karty, którą Dafnicki przegrywa. Fantazy wraz z IdaląIdallą, postanawiają popełnić [[samobójstwo]]. Jednak Major, przejmując na siebie odpowiedzialność za te wydarzenia, jako pierwszy odbiera sobie życie, wymagając na Fantazym obietnicy zerwania narzeczeństwa z Dianą. W scenie śmierci powstańca listopadowego (będącej najistotniejszą pod względem wymowy sensu utworu), Słowacki przeciwstawia sobie pozytywne i negatywne pojęcia prezentowane przez bohaterów: egoizm a poświęcenie, fałsz (wyrafinowanie) a szczerość, materializm a człowieczeństwo, czyste uczucie a romantyczne pozerstwo.

Utwór, początkowo rozwijający się w konwencji komedii obyczajowej stopniowo przeradza się w dramat. Prosta i szczera miłość Jana i Diany ukazana jest w opozycji do łapczywego uniesienia Fantazego i IdyliiIdalii. Jednak ofiarna śmierć Majora okazuje się mieć oczyszczający wpływ na tę parę.