Hala Upłaz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToSter (dyskusja | edycje)
WP:SK, drobne redakcyjne
ToBot (dyskusja | edycje)
m Robot automatycznie zamienia tekst (-Źródliska (Ciemniak) +Źródliska (Tatry)); zmiany kosmetyczne
Linia 1:
[[GrafikaPlik:Hala Upłaz a1.jpg|240px|thumb|Widok z [[Twardy Grzbiet|Twardego Grzbietu]]]]
[[GrafikaPlik:Hala Upłaz a2.jpg|240px|thumb|Hala Upłaz poniżej [[Chuda Przełączka|Chudej Przełączki]]]]
[[GrafikaPlik:Hala Upłaz a3..jpg|240px|thumb|Widok z Hali Upłaz w kierunku [[Dolina Kościeliska|Doliny Kościeliskiej]]]]
{{commons|Hala Upłaz}}
 
'''Hala Upłaz''' – dawna [[hala (botanika)|hala pasterska]] w [[Tatry Zachodnie|Tatrach Zachodnich]], położona na północnym grzbiecie [[Ciemniak]]a, oddzielającym [[Dolina Kościeliska|Dolinę Kościeliską]] od [[Dolina Miętusia|Doliny Miętusiej]]. Większa część tego grzbietu zbudowana jest ze skał wapiennych, tylko górna część przykryta jest granitowymi skałami. Do terenu hali należała [[Polana Upłaz]], [[Wyżnia Upłaziańska Rówień]], [[Rówień nad Piecem]], [[Gładkie Upłaziańskie]], [[Upłaziańska Kopa]], [[Źródliska (CiemniakTatry)|Źródliska]], Wolarnia. Do tej hali należały również szczyty [[Krzesanica|Krzesanicy]] i [[Małołączniak]]a wraz z [[dolina zawieszona|wiszącymi dolinkami]]: [[Dolina Litworowa (Polska)|Litworową]] i [[Dolina Mułowa|Mułową]]. Na Wyżniej Upłaziańskiej Równi znajduje się charakterystyczna wapienna [[Skała Piec]], gdzie często odpoczywają turyści. Powyżej zarośla [[kosodrzewina|kosówki]], a dalej aż pod szczyty [[Ciemniak]]a ciągną się trawiaste obszary hali. Rosną na nich m.in. takie tatrzańskie gatunki roślin, jak: [[lepnica bezłodygowa]], [[omieg kozłowiec]], [[pierwiosnek maleńki|pierwiosnka maleńka]] i inne.
 
Hala wymieniana jest w dokumentach pochodzących z 1709 r. Wypasali na niej mieszkańcy wsi [[Ciche (województwo małopolskie)|Ciche]], [[Ratułów]] i in. Szopy i szałasy pasterskie znajdowały się na Polanie Upłaz. Hala zajmowała powierzchnię ok. 172 ha, z tego pastwiska stanowiły tylko 4,5 ha, ogromna większość to nieużytki (132,45 ha), resztę stanowiła kosodrzewina (20 ha) i las (14,87 ha). Przynależna hali powierzchnia [[serwitut]]ów wynosiła 38,55 ha. Hala była dawniej bardzo intensywnie wypasana, przed 1960 r. wypasano tu 438 owiec (tzw. przeliczeniowych). Nadmierny wypas doprowadził do znacznej [[erozja|erozji]] zboczy i niszczenia [[roślinność alpejska|roślinności alpejskiej]].