Masakra w Sabrze i Szatili: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToSter (dyskusja | edycje)
ToSter (dyskusja | edycje)
m poprawa linków do przek., WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Masakra w SabraSabrze i ShatilaSzatili''' ([[język arabski|arabski.]]: صبرا وشاتيلا) została dokonana na [[Palestyna|palestyńskich]] uchodźcach we wrześniu 1982 r. przez [[Liban|libańskie]] [[Kościół maronicki|maronickie]] oddziały pod dowództwem Elie Hobeiki. Liczba ofiar oceniana jest na 700-3500.
 
W trakcie całego wydarzenia obozy uchodźców były otoczone przez [[Siły Obronne Izraela]], które według zeznań ich dowódców były całkowicie nieświadome tego, co się dzieje wewnątrz. Rola wojska Izraela w tej masakrze jest obiektem kontrowersji.
 
== Rys wydarzeń ==
Nazwa "Sabra" odnosi się do ubogich okolic Zachodniego [[Bejrut]]u, sąsiadujących z obozem uchodźców "ShatilaSzatila", założonym dla palestyńskich uchodźców w [[1949]] roku. Przez lata zatarły się granice pomiędzy nimi, i powszechnie nazywano je "obozami Sabra i ShatilaSzatila".
 
Od 1975 do 1990 roku w Libanie trwała [[libańska wojna domowa|wojna domowa]]. Jedną ze stron konfliktu była milicja znana jako "Falanga" - zbrojne ramię chrześcijańskiej partii [[Kateb]]. Była ona sojusznikiem [[Izrael]]a w walce z [[Organizacja Wyzwolenia Palestyny|OWP]].
 
OWP używała południowego Libanu jako bazy wypadowej przeciwko Izraelowi, a Izrael dokonywał nalotów na pozycje OWP w Libanie. 6 czerwca 1982 Izrael zdecydował się na interwencję wojskową, wprowadzając 60  000 żołnierzy na teren Libanu. Interwencja ta została oficjalnie potępiona przez [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]]. Po dwóch miesiącach w wyniku działań [[Stany Zjednoczone|USA]] podpisano zawieszenie broni, na mocy którego Liban miał pozostawać pod nadzorem sił międzynarodowych.
 
1 września oficjalnie zakończono wycofywanie sił OWP z okolic Bejrutu. Dwa dni później Izrael otoczył obozy uchodźców swoimi wojskami. Izraelski Minister Obrony [[Ariel Szaron]] wydał oświadczenie stwierdzające, że 2000 wojowników OWP pozostało w Bejrucie.
 
[[14 września]] prezydent-elekt Libanu, lider Falangi [[Beszir Dżemajel]] zginął w wyniku zamachu bombowego, który - jak się później okazało - został przeprowadzony przez prosyryjskiego bojówkarza. O zabójstwo obwiniono początkowo OWP. W kilka godzin po zamachu [[Ariel Szaron]] zdecydował o ponownym wkroczeniu sił izraelskich do zachodniej (muzułmańskiej) części Bejrutu. Oddziały izraelskie otoczyły obozy uchodźców palestyńskich Sabra i ShatilaSzatila.
 
Szaron i [[Rafael Eitan (generał)|Rafael Eitan]] poprosili falangistów o wkroczenie do obozów i ujęcie ukrywających się tam bojowników OWP. 16 września 1982 o godzinie 18. falangiści weszli do obozów. Kierując się chęcią odwetu za zabójstwo Dżemajela w ciągu następnych 36-48 godzin dokonali oni masakry mieszkających tam Palestyńczyków.
 
== Odpowiedź międzynarodowa ==
 
16 grudnia 1982 [[Zgromadzenie Ogólne ONZ]] potępiło masakrę i oficjalnie uznało ją za akt ludobójstwa<ref>''A/RES/37/123(A-F) UN General Assembly, 16 grudnia 1982''</ref>. Żadne akcje narodowe ani międzynarodowe nie zostały nigdy przedsięwzięte przeciwko dowódcy Elie Hobeika, który zginął 20 lat później w wybuchu bomby w Bejrucie.
 
Linia 26 ⟶ 25:
Benny Morris w książce ''Israel's Secret Wars'' napisał, że Izrael udostępnił buldożery do zakopywania ciał zamordowanych Palestyńczyków.
 
W szwedzko-francusko-niemiecko-libańskim filmie dokumentalnym ''Massaker'' <ref>[http://www.dschointventschr.ch/dv/stage/filmflyer.php?shortcut=MASSAKER ''Massaker'']</ref> (2005) sześciu byłych żołnierzy libańskich, którzy uczestniczyli w masakrze, zeznało, że Izrael bezpośrednio brał w niej udział. Jeden z nich stwierdził, że widział izraelski buldożer niszczący zamieszkany budynek wewnątrz obozu. Inny zeznał, że izraelscy żołnierze zaopatrzyli ich w materiały do zniszczenia ciał pozostawionych na ulicach.
W 2008 roku [[Ari Folman]], jeden z żołnierzy izraelskich biorących udział w tych zajściach, zrealizował animowany film ''[[Walc z Baszirem]]''<ref>[http://www.imdb.com/title/tt1185616/ ''Vals Im Bashir''] w [[The Internet Movie Database|IMDB]]</ref>, w którym podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie o odpowiedzialność swoją i współtowarzyszy za masakrę. Film ten, utrzymany w konwencji dokumentu, zdobył Złoty Glob 2009 w kategorii najlepszy film zagraniczny, a także był nominowany do Oskara w tej samej kategorii.
 
== Sabra i Shatila po masakrze ==
 
== Sabra i ShatilaSzatila po masakrze ==
Zaraz po masakrze siły Izraela zaczęły opuszczać Bejrut. Ochronę obozów powierzono Włochom. Kiedy po kolejnych atakach na siły międzynarodowe Włochy wycofały swoich żołnierzy z Libanu, bezpieczeństwo obozów zostało przekazane oddziałom [[szyiciszyizm|szyickiej]] milicji [[Amal]].
 
== Literatura ==
* alAl-Hout ''Sabra And Shatila: September 1982''. Pluto Press. ISBN 0-7453-2302-2.
* Joel Campagna (2002) [http://www.worldpress.org/Mideast/460.cfm The Usual Suspects]. ''[[World Press Review]]'' '''49''' (4).
* Noam Chomsky (1989). ''[http://www.zmag.org/chomsky/ni/ni-c06-s06.html Necessary Illusions: Thought control in democratic societies]''. [[South End Press]]. ISBN 0-89608-366-7.