Wersja z 17:03, 11 kwi 2009 edytuj Allgau (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 46 989 edycji mNie podano opisu zmian ← poprzednia edycja		Wersja z 03:15, 27 cze 2009 edytuj anuluj edycję Markiel (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 21 243 edycje WP:SK, poprawa linków następna edycja →
Linia 1: [[~~Grafika~~Plik:Ydat-stygos.jpg\|thumb\|250px\|left\|Masyw Aroania. Chelmos i wodospad ''Mavroneri'']] {{Góra infobox \| góra = Aroania <br /> ''Αροάνια'' \| państwo = GRC \| pasmo = Aroania \| wysokość = 2341 \| wybitność = \| data zdobycia = \| data zdobycia zimą = \| pierwsze wejście = \| pierwsze wejście zimą = \| grafika = Diakopto-Kalavrita-Chelmos-Landsat7 WW texted.jpg \| opis grafiki = Masyw Aroania \| kod mapy = \| commons = \| stopniN = 37 \| minutN = 58 \| sekundN = 59 \| stopniE = 22 \| minutE = 10 \| sekundE = 59 \| stopniW = \| minutW = \| sekundW = \| stopniS = \| minutS = \| sekundS = }} '''Aroania''' ([[język nowogrecki\|nowogr.]]: Αροάνια) - masyw górski w [[Grecja Zachodnia\|Grecji Zachodniej]] ([[Nomos (podział administracyjny Grecji)\|nomos]] [[Achaja (nomos)\|Achaja]], demos [[Kalawrita]]), w północnej [[Arkadia (kraina historyczna)\|Arkadii]] na północnym [[Peloponez]]ie, 50 km na południowy wschód od [[Patras]], 12 km na południe od brzegu [[Zatoka Koryncka\|Zatoki Korynckiej]] ze szczytem '''Chelmos''' ([[język grecki\|nowogr.]]: Χελμός - od [[język staro-cerkiewno-słowiański\|scs.]]: Хълм, ''Chełm''; w [[język angielski\|języku angielskim]] transkrybowane jako ''Helmos'') o wysokości 2341 [[m n.p.m.]]. Masyw ma długość 15–20 km (z północnego zachodu na południowy wschód) i szerokości 5–10 km (z południowego zachodu na północny wschód), południowo-wschodni kraniec leży w [[nomos]]ie [[Koryntia]]. Na szczycie [[obserwatorium astronomiczne]] z [[teleskop zwierciadlany\|teleskopem zwierciadlanym]] (obiektyw ''Zeiss'' 2,3 m) '''"Helmos Observatory Aristarchos Telescope"''' ''Ateńskiego Obserwatorium Narodowego'' (finansowane przez Uniwersytety [[Patras]] i [[Manchester]]). Linia 30: U podnóża góry, 9 km na północny zachód od szczytu, miejscowość [[Kalawrita]] (740 [[m n.p.m.]]), w sezonie bardzo modny, zatłoczony ośrodek wypoczynkowy. 13 km na południe-południowy zachód [[Klitoria]]. * '''Wąwóz Wuraikos''' ([[język grecki\|nowogr.]]: Φαράγγι Βουραϊκού), głęboka i stroma dolina rzeki Wuraikos. Dolną partię porastają w przewadze lasy [[sosna\|sosnowe]] i gaje [[oliwka (roślina)\|oliwne]], wyższe piętro lasy [[jodła\|jodłowe]]. W latach [[1889]]-[[1896]] (dzięki zaangażowaniu [[Charilaos Trikupis\|Charilaosa Trikupisa]] zbudowano do zwożenia z góry [[ruda żelaza\|rudy żelaza]] trasę [[kolej wąskotorowa\|kolejki]] [[kolej zębata\|zębatej]] (szerokość torów 750 mm; na dystansie 3,4 km pośrodku dodatkowa trzecia szyna - "zębata" systemu Abta). Niezwykle malownicza trasa (przepaście, strome skalne ściany, 6 tuneli, 55 mostów i wiaduktów) jest jedną z największych atrakcji turystycznych [[Peloponez]]u. 22 km z [[Diakopto]] do [[Kalawrita\|Kalawrity]] pociąg wspina się około jednej godziny. * '''Mega Spileo''' ([[język grecki\|nowogr.]]: Мέγα Σπήλαιο, ''Wielka Grota'') - [[monaster]] na wysokości 1000 [[m n.p.m.]], 8 km od [[Kalawrita\|Kalawrity]], dojście od stacji kolejowej ''Mega Spileo'' ([[język grecki\|nowogr.]]: Мέγα Σπήλαιο; jedyna pośrednia stacja wąskotorówki Diakopto-Kalawryta) około 45 minut znakowanym szlakiem pieszym, wąską ścieżką wzdłuż skał. Do [[monaster]]u wchodzi się przez 60-metrową jaskinię u podnóża skalnej ściany, o wysokości 120 metrów. [[Monaster]] założony w [[362]] uchodzi za najstarszy w [[Grecja\|Grecji]]. W okresie największej świetności, mieszkało tu do 450 mnichów. Przez wieki bogato uposażony, przeżył wiele pożarów i grabieży. Do dziś jedno z ważniejszych świętych miejsc [[Grecja\|greckich]] [[pielgrzym (religia)\|~~pielgrzym~~pielgrzymów]]ów. W małym '''muzeum''' wśród świętych [[relikwie\|relikwii]], skarbów i wielu eksponatów - niepozorna [[ikona]] [[Matka Boża\|Matki Bożej]] z [[Dzieciątko\|Dzieciątkiem]] [[Jezus Chrystus\|Jezus]] na prawym ręku, [[relief]] wykończony temperą woskową, według tradycji przez [[Łukasz Ewangelista\|św. Łukasza]]. Z okien [[monaster]]u piękne widoki na cały ''Wąwóz Vouraikos''. * '''Ajia Lawra''' ([[język grecki\|nowogr.]]: Αγίας Λαύρας, ''[[Monaster]] Świętej [[Ławra\|Ławry]])'' - [[monaster]] z [[961]], położony na wysokości 961 [[m n.p.m.]], 4 km na południowy zachód od [[Kalawrita\|Kalawrity]]. Jedno z najważniejszych miejsc pamięci narodowej [[Grecja\|Greków]]. Całkowicie spalony dwukrotnie przez [[Imperium Ottomańskie\|Turków]] ([[1585]], [[1715]]) i raz przez [[Niemcy\|Niemców]] w [[1943]]. Za każdym razem pieczołowicie odbudowywany. W niewielkim skarbcu najcenniejszym eksponatem jest powstańczy [[sztandar]] z walk narodowowyzwoleńczych [[1821]]. * '''Spileo Limnon Kastrion''' ([[język grecki\|nowogr.]]: Σπήλαιο Λιμνών Καστρίων, ''Kastryjska Jeziorna Jaskinia'') - [[jaskinia]] położona na wysokości 827 [[m n.p.m.]], 8 km na południowy zachód od szczytu masywu, 1 km na północny zachód od Kastrii, 9 km na południe od [[Kalawrita\|Kalawrity]]. 2 km podziemnych rzek z 15 jeziorami, [[stalagmit]]ami i [[stalaktyt]]ami, część udostępniona do zwiedzania efektownie podświetlona. == Galeria == <gallery> ~~Grafika~~Plik:Arcadia.jpg\|Masyw Aroania na antycznej mapie<br />- z atlasu wydanego w [[1926]] ~~Grafika~~Plik:Ydat-stygos 2.JPG\|Chelmos, 200-metrowy wodospad ''Mawroneri'' ~~Grafika~~Plik:Vouraikos-Gorge Peloponnese.jpg\|Wąwóz Wuraikos ~~Grafika~~Plik:Vouraikos-train Peloponnese.jpg\|Wąwóz Wuraikos ~~Grafika~~Plik:Diakofto Kalavrita Railway 08.jpg\|Wąwóz Wuraikos ~~Grafika~~Plik:Trein Diakofto.jpg\|Wąwóz Wuraikos ~~Grafika~~Plik:Diakofto Kalavrita Railway 11.jpg\|Wąwóz Wuraikos ~~Grafika~~Plik:MegaSpileo.jpg\|Monaster Mega Spileo ~~Grafika~~Plik:AgiaLavra.jpg\|Monaster Ajia Lawra </gallery> == Literatura == * Ellingham M., Dubin M., Jansz N., Fisher J., ''Grecja. Praktyczny przewodnik'', Pascal, Bielsko Biała 2000, ISBN 83-87696-97-8 * ''Grecja kontynentalna. Przewodnik Wiedzy i Życia'', pod redakcją M. Dubina, Wiedza i Życie, Warszawa 1999, ISBN 83-7184-905-2 == Linki zewnętrzne == * [http://www.astro.noa.gr/helmos Obserwatorium astronomiczne na Aroanii] * [http://www.kalavrita-ski.gr/ Narciarski Ośrodek Kalawryta]

Aroania: Różnice pomiędzy wersjami