Wózek (kolejnictwo): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne, grafika, drobne techniczne
m drobne redakcyjne
Linia 1:
{{disambigR|zagadnienia '''z zakresu kolejnictwa'''|[[wózek dziecięcy]]}}
[[File:Axle hung Motorbogie.jpg|thumb|244px|right|Wózek tramwajowy typu skrzynkowego]]
[[File:Bettendorf truck at Illinois Railway Museum.JPG|thumb|244px|right|Wózek typu ''diamond'' (Muzeum Kolejnictwa w Union w [[Illinois (stan w USA)|Illinois]] w [[Stany Zjednoczone|USA]])]]
[[File:Seitenkipper-Ua4201-Drehgestell.jpg|thumb|244px|right|Współczesny ''diamond'' kolei europejskich]]
Linia 6:
[[File:THSR 700T truck.jpg|thumb|244px|right|Nowoczesny wózek z widocznymi pneumatycznymi elementami amortyzującymi.]]
 
W [[Przegląd zagadnień z zakresu kolejnictwa|kolejnictwie]] '''wózek''' to ruchomy element [[pojazd szynowy|pojazdu szynowego]], w którym zamocowane są [[oś pojazdu|osie]] z [[koło (technika)|kołami]]. W miarę zwiększania długości pojazdów szynowych pojawiły się problemy przy przechodzeniu ich przez łuki [[tor|torów]]. Rozwiązaniem tego problemu było osadzenie nadwozia pojazdu na dwóch obrotowo z nim połączonych krótkich ramach, w których osadzone były osie dwóch zestawów kołowych.
 
W Europie dominują wózki typu skrzynkowego, o konstrukcji przypominającej prostokątną ramę ze środkowym elementem poprzecznym, w którym umieszczony jest przegub skrętny; zaletą tego rodzaju wózków jest możliwość osadzenia hamulców klockowych po obu stronach koła i miejsce na umieszczenie dodatkowego osprzętu (sprężyn, amortyzatorów itp.). Innym rodzajem wózków, stosowanych głównie w [[wagon]]ach towarowych na kolejach poradzieckich i w USA, są tzw. ''diamondy'' o uproszczonej konstrukcji, gdzie występuje tylko jedna poprzeczna belka; zaletą tej kostrukcji jest niska cena, niewielka masa, prostota, łatwość produkcji, wadą – możliwość zabudowania jedynie jednego [[Hamulec klockowy|klocka hamulcowego]] na koło oraz możliwość zastosowania tylko jednostopniowego odsprężynowania. W wyniku zastosowania [[Hamulec tarczowy|hamulców tarczowych]] powstały różne konstrukcje łączące zalety obu tych rodzajów wózków.
Linia 24:
[[File:Krauss-Helmholtz-Lenkgestell Int.svg|thumb|333px|left|Schemat działania wózka Kraussa-Helmholtza<br /><small>1&nbsp;–&nbsp;rama lokomotywy, 2&nbsp;–&nbsp;zestawy napędowe (pierwszy jest przesuwny), 3&nbsp;–&nbsp;czop skrętu, 4&nbsp;–&nbsp;dyszel</small>]]Zasada działania wszystkich wózków parowozowych jest podobna – pierwsze wpisują się w łuk toru i za pomocą różnego rodzaju dźwigni i sprężyn powodują naprowadzenie [[Zestaw kołowy|zestawów]] napędowych. Najlepsze walory mają wózki dwuosiowe, ale ze względu na dużą masę często są zastępowane jednoosiowymi (właściwie – oś toczna z pierwszą osią napędową tworzy rodzaj wózka dwuosiowego).
 
W 1857 BiselBissel skonstruował jednoosiowy wózek z osią toczną na dyszlu. Wózek ten różni się od zobrazowanego niżej wózka Kraussa-Helmholtza tym, że dyszel nie przesuwa osi napędowej – kończy się czopem tuż przed nią; ponadto w czasie jazdy do przodu wózek jest ciągnięty za pomocą dwóch cięgieł, gdyż dyszel nie może być ściskany ze względu na słabą konstrukcję. W 1863 W. &nbsp;B. &nbsp;Adams zbudował jednoosiowy wózek toczny tzw. „[[oś Adamsa]]”. Powszechnie stosowaną konstrukcją był i jest jednoosiowy wózek Kraussa-Helmholtza.
{{clear}}