Potrzeba: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji nr 17756865 autora 83.25.152.57, WP:SK
Linia 3:
Pojęcie ''potrzeba'' jest wyrażeniem mylnie używanym zamiennie z pojęciami [[popęd]] bądź [[Popęd (biologia)|instynkt]].
 
== [[Hierarchia potrzeb]] [[Abraham Maslow|Maslowa]] ==
 
==[[Hierarchia potrzeb]] [[Abraham Maslow|Maslowa]]==
{{Piramida potrzeb}}
* '''Potrzeby fizjologiczne'''
** potrzeba jedzenia,
** potrzeba odpoczynku,
** [[hedonizm|potrzeba przyjemnych doznań zmysłowych]],
** [[seksualność|potrzeby seksualne]].
* '''Potrzeby bezpieczeństwa''' wyrażają się unikaniem tego, co może przynieść śmierć lub cierpienie
** potrzeba zależności,
** potrzeba opieki i oparcia,
** potrzeba braku [[lęk]]u,
** potrzeba ładu.
 
* '''Potrzeby afiliacji''' (przynależności i miłości, akceptacji, afirmacji); ich zaspokojenie rzutuje na sposób widzenia świata, występują w dążeniach przezwyciężenia [[samotność|osamotnienia]], [[alienacja|alienacji]]
 
* '''Potrzeby szacunku i uznania'''
** potrzeba potęgi,
** potrzeba wyczynu,
** potrzeba wolności,
** potrzeba respektu i uznania innych,
** potrzeba dobrego statusu społecznego,
** potrzeba sławy,
** potrzeba dominacji
 
* '''Potrzeby samorealizacji'''
** dążenie do rozwoju możliwości
** dążenie do realizacji celu
 
Maslow wyróżnia także potrzeby: '''poznawczą''' i '''estetyczną'''.
 
== Koncepcja potrzeb [[Henry A. Murray|Murraya]] ==
Murray określa potrzebę jako działającą w mózgu siłę fizykochemiczną, która organizuje [[percepcja|percepcję]], i określone grupy reakcji autonomicznych, słownych i motorycznych, wyobrażeniowych w celu zmiany sytuacji napięcia.
 
=== Cechy potrzeb ===
Potrzeba to:
* specyficzna tendencja aktywności jednostki
* typowy zespół reakcji motorycznych, werbalnych, autonomicznych i wyobrażeniowych
* specyficzny kierunek uwagi i zainteresowań
* specyficzne emocje
* specyficzne reakcje
 
=== Typy potrzeb ===
'''Murray wyróżnił 27 potrzeb psychicznych:'''
* potrzebę bezpieczeństwa jako tendencję do unikania psychicznego urazu
** ze strony innych
** we własnych oczach
* potrzebę poniżania się
* potrzebę wyczynu
* potrzebę stowarzyszenia się, afiliacji
* potrzebę agresywności
* potrzebę autonomii
* potrzebę kompensacji
* potrzebę uległości
* potrzebę usprawiedliwiania się
* potrzebę dominowania
* potrzebę uzewnętrzniania swojej osobowości i ekshibicjonizmu
* potrzebę żywienia i opiekowania się
* potrzebę porządku
* potrzebę zabawy
* potrzebę odrzucania i izolacji
* potrzebę przyjemnych doznań zmysłowych
* potrzebę seksualną
* potrzebę doznawania opieki i oparcia
* potrzebę rozumienia
* potrzebę nabywania
* potrzebę poznawczą
* potrzebę tworzenia
* potrzebę informowania innych
* potrzebę doznawania aprobaty i uznania ze strony innych
* potrzebę zatrzymywania
 
Murray nie uważał, że jest to zamknięta, wyczerpana lista potrzeb jednostki. Każda jednostka według niego charakteryzuje się również potrzebami indywidualnymi, niepowtarzalnymi. Jest to typowe dla podejścia idiograficznego w psychologii, którego zwolennikiem był Murray.
Linia 79 ⟶ 78:
Strukturę potrzeb wg tego podziału bada [[projekcja (psychologia)|projekcyjny]] [[test apercepcji tematycznej Murraya]] - TAT (ang. Thematic Apperception Test).
 
== Struktura potrzeb w ujęciu Obuchowskiego ==
[[Kazimierz Obuchowski|Obuchowski]] określa potrzebę jako właściwość polegająca na tym, że bez określonego przedmiotu lub określonej osoby nie można normalnie funkcjonować.
 
* potrzeby samozachowania
* potrzeby [[fizjologia|fizjologiczne]]
* potrzeby orientacyjne:
** potrzeba poznawcza
** potrzeba kontaktu [[Emocja|emocjonalnego]]
** potrzeba sensu życia
* potrzeby rozmnażania
* potrzeby [[seks]]ualne
 
== Potrzeba jako kategoria ekonomiczna ==
Potrzeba jest jedną z centralnych kategorii [[ekonomia|ekonomicznych]]. Występowanie potrzeb rozumianych jako subiektywnie odczuwana rozbieżność pomiędzy ''status quo'' a stanem pożądanym jest najważniejszym motywem podejmowania [[proces gospodarowania|procesu gospodarowania]], polegającego na przekształcaniu [[czynniki produkcji|zasobów]] w [[dobra (ekonomia)|dobra ekonomiczne]], które służą zaspokajaniu potrzeb.
 
Znaczenie subiektywnych potrzeb jednostki jako punktu wyjścia analizy ekonomicznej zostało po raz pierwszy dostrzeżone przez [[austriacka szkoła psychologiczna|austriacką szkołę psychologiczną]].
 
== Potrzeby ludzkie ==
 
''''''Definicja potrzeby''''''
 
Potrzeba to uczucie braku połączone z dążeniem do jego zaspokojenia.
 
==Potrzeby ludzkie==
 
Potrzeby ludzkie to przejaw zależności człowieka od otoczenia. Część z nich ma charakter obiektywny – jak potrzeba pożywienia. Potrzeby obiektywne pociągają za sobą kształtowanie się potrzeb subiektywnych – skomplikowanego systemu zmian, jakie zachodzą w człowieku w sytuacji, gdy jego potrzeby obiektywne nie są zaspokojone. Brak zaspokojenia potrzeby wprowadza jednostkę w stan napięcia psychicznego, stanowiącego często motyw do działania w kierunku zaspokojenia potrzeby.